แชร์ – share (บาลีวันละคำ 4,615)

15 เมษายน 2025 suriyan bunthae

แชร์ – share

บาลีว่าอย่างไร

ในหน้าเฟซบุ๊ก เราจะได้เห็นคำว่า “แชร์” ทั่วไปหมด จนแทบจะคิดว่าเป็นคำไทย

คำที่นิยมเขียนเป็นอักษรไทยว่า “แชร์” มาจากคำอังกฤษว่า share

พจนานุกรม สอ เสถบุตร แปล share เป็นไทยว่า ส่วนแบ่ง, แบ่งส่วน, แบ่ง, ร่วมส่วน, ส่วนร่วมมือ, หุ้นส่วน

พจนานุกรมอังกฤษ-บาลี แปล share เป็นบาลีดังนี้:

(๑) เป็นคำนาม:

(1) paṭiviṃsa ปฏิวึส (ปะ-ติ-วิง-สะ) = ส่วนที่ประกอบกัน

(2) koṭṭhāsa โกฏฺฐาส (โกด-ถา-สะ) = ส่วนย่อย (ที่อยู่ในส่วนใหญ่)

(3) bhāga ภาค (พา-คะ) = ส่วน, ส่วนแบ่ง, ส่วนร่วม

(4) phāla ผาล (ผา-ละ) = ส่วนที่ถูกแบ่ง, ส่วนที่ถูกตัดออกจากส่วนใหญ่

(5) phālaka ผาลก (ผา-ละ-กะ) = ส่วนที่ถูกแบ่ง, ผู้ทำหน้าที่ตัดแบ่ง

(๒) เป็นคำกริยา:

(1) bhājeti ภาเชติ (พา-เช-ติ) = แบ่งออกไป

(2) vibhajati วิภชติ (วิ-พะ-ชะ-ติ) = แจกจ่ายไป

(3) bhāgaṃ labhati ภาคํ ลภติ (พา-คัง ละ-พะ-ติ) = ได้รับส่วนแบ่ง

(4) sahabhāgī hoti สหภาคี โหติ (สะ-หะ-พา-คี โห-ติ) = เป็นผู้มีส่วนร่วม

(๓) เป็นคุณศัพท์:

(1) bhājita ภาชิต (พา-ชิ-ตะ) = ถูกแบ่งออกไป

(2) vibhatta วิภตฺต (วิ-พัด-ตะ) = ถูกแจกจ่ายไป, ถูกกระจายออก

(3) laddhabhāga ลทฺธภาค (ลัด-ทะ-พา-คะ) = ผู้ได้รับส่วนแบ่ง

(4) sahabhāgībhūta สหภาคีภูต (สะ-หะ-พา-คี-พู-ตะ) = ผู้มีส่วนร่วม

ขยายความ :

ถามว่า การรู้คำรู้ศัพท์เหล่านี้มีประโยชน์อะไร?

ประโยชน์ที่ได้ทันทีคือ ได้ความรู้ทางภาษา โดยเฉพาะนักเรียนบาลีจะได้ฝึกคิดหาคำบาลี เป็นปัจจัยเบื้องต้นให้รักภาษาบาลี นำไปสู่ความอุตสาหะที่จะศึกษาค้นคว้าคัมภีร์บาลีที่สูงขึ้นไป จนถึงพระไตรปิฎกเป็นที่สุด-อันเป็นเป้าหมายที่แท้จริงของการเรียนบาลี

สำหรับคนทั่วไป คงมีประโยชน์ตามสำนวนไทยที่ว่า-รู้ไว้ใช่ว่า ใส่บ่าแบกหาม

แถม :

เมื่ออยากรู้ว่า คำอังกฤษว่าอย่างนี้ คำบาลีว่าอย่างไร ผู้เขียนบาลีวันละคำใช้ ENGLISH-PALI DICTIONARY ของ A.P. BUDDHATTA MAHATHERA จัดพิมพ์โดย THE PALI TEXT SOCIETY เป็นคู่มือ

…………..

http://dictionary.tamilcube.com/pali-dictionary.aspx

…………..

ถ้านักเรียนบาลีไทยจะช่วยกันทำ พจนานุกรมไทย-บาลี ขึ้นมาให้มาก ๆ และช่วยกันเผยแผ่ให้แพร่หลาย ก็จะเป็นเกียรติยศอย่างยิ่งของเมืองไทย

…………..

ดูก่อนภราดา!

ยามใด หัวใจเปี่ยมด้วยความคิดแบ่งปัน

ยามนั้น …

: แม้เหน็บหนาวก็อบอุ่น

: แม้ร้อนกรุ่นก็ชื่นเย็น

#บาลีวันละคำ (4,615)

30-1-68