ปัจเจก

ปัจเจก

คำเดียวอ่านว่า ปัด-เจก
มีคำอื่นสมาสต่อท้าย อ่านว่า ปัด-เจ-กะ- หรือ ปัด-เจก-กะ-

“ปัจเจก” บาลีเป็น “ปจฺเจก” อ่านว่า ปัด-เจ-กะ รากศัพท์มาจาก ปฏิ + เอก
“ปฏิ” (ปะ-ติ) เป็นคำอุปสรรค แปลว่า เฉพาะ, ตอบ, ทวน, กลับ (ในคำนี้แปลว่า “เฉพาะ”)
“เอก” (เอ-กะ) แปลว่า หนึ่ง (จำนวน ๑), โดยตนเอง, หนึ่งเท่านั้น, คนเดียว, โดดเดี่ยว, ผู้เดียว
กระบวนการทางไวยากรณ์คือ “ปฏิ” เมื่อสนธิ (ต่อกัน ประสมกัน รวมกัน) กับ “เอก” ให้แปลงรูปเป็น “ปจฺจ” (ปัด-จะ) : ปฏิ > ปจฺจ + เอก = ปจฺเจก แปลความว่า เฉพาะตัว, หนึ่งเดียว, ไม่เกี่ยวกับใครอื่น