บทความเรื่อง ถ้าไม่ตื่น ก็จงหลับไปชั่วนิรันดร

ถ้าไม่ตื่น ก็จงหลับไปชั่วนิรันดร [๔]

—————————–

ต้นเรื่อง

——-

มีผู้เอาภาพงานกฐินแห่งหนึ่งมาเผยแพร่ เป็นภาพสตรีนั่งบนเสลี่ยงหรือคานหาม มีขบวนแห่แหน และมีพระเดินตามหลังเสลี่ยง เป็นเหตุการณ์ที่เกิดขึ้นในกฐินกาลปี ๒๕๖๓

มีญาติมิตรยกเรื่องนี้มาถามผม ขอให้ผมวินิจฉัยว่าการที่พระเดินตามคานหามที่สตรีนั่งไปนั้นเป็น “วัตตะปฏิบัติ” ที่ถูกต้องหรือไม่ (ท่านสะกดคำมาอย่างนี้)

ผมขอแสดงความเห็นส่วนตัวของผมเกี่ยวกับลักษณะการถามปัญหาไว้ในที่นี้เป็นเบื้องต้นก่อนว่าผมคิดอย่างไรกับการถามปัญหา

เมื่อมีใครถามอะไรมา เจตนาแห่งคำถามมักจะมีเป็น ๔ อย่าง คือ –

๑ ปุจฉา+ปริปุจฉา ถามเพื่อหาความรู้ เป็นกรณีที่ผู้ถามไม่มีข้อมูล คือไม่มีความรู้เกี่ยวกับเรื่องนั้นๆ มาก่อนเลย เหมือนแก้วน้ำเปล่าๆ

๒ สากัจฉา ถามเพื่อขอความเห็นหรือแลกเปลี่ยนข้อมูลกัน เป็นกรณีที่ผู้ถามพอมีความรู้เกี่ยวกับเรื่องนั้นๆ อยู่บ้างแล้ว ถามเพื่อหาข้อมูลเพิ่มเติมเพื่อประกอบการพิจารณาหรือประกอบการตัดสินใจ

๓ สัมปฏิจฉนยาจนา ถามเพื่อขอคำรับรอง เป็นกรณีที่ผู้ถามตกลงใจหรือตัดสินใจเรียบร้อยแล้วในปัญหานั้นๆ ไม่เปลี่ยนใจ และไม่ต้องการความเห็นหรือคำแนะนำใดๆ จากใคร หากแต่ต้องการให้คนอื่นยอมรับหรือรับรองว่าความเห็นของตนหรือการตัดสินใจของตนนั้นถูกต้อง และต้องการคำตอบที่เห็นตามเท่านั้น ไม่ต้องการความเห็นต่าง เป็นการถามเพื่อหาพวก หาแนวร่วม

๔ มุขสัตติยาจนา ถามเพื่อยืมปากไปทิ่มแทงคนอื่น เป็นกรณีที่ผู้ถามต้องการให้ผู้ตอบตำหนิติเตียนใครๆ ที่ตนเองไม่ชอบ แต่ไม่กล้าติเตียนด้วยตัวเอง หรือต้องการให้คนอื่นมาช่วยรุมติเตียนด้วย เป็นการถามเพื่อล่อหรือลากคนอื่นให้ลงสนามแทนตัวหรือร่วมไปกับตัว

คำถามตามข้อ ๑ และ ๒ เป็นคำถามบริสุทธิ์

คำถามตามข้อ ๓ และ ๔ เป็นคำถามไม่บริสุทธิ์

ขอย้ำว่า นี่เป็นความเห็นส่วนตัวของผม คำบาลีที่ใช้ก็เป็นคำที่ผมใช้เอง ไม่ได้มาเป็นชุดแบบนี้ในตำราเล่มไหนทั้งสิ้น

ผมตีกรอบไว้อย่างนี้เพื่อเป็นระเบียบของตัวเองในเวลาที่จำเป็นจะต้องตอบคำถาม

……………

ผมจะไม่วินิจฉัยเรื่องที่ถามมาโดยตรง ด้วยเหตุผลดังที่เมื่ออ่านต่อไปจนจบก็จะทราบได้เอง แต่จะขอพูดเป็นภาพรวมเกี่ยวกับปัญหาทำนองนี้

“ปัญหาทำนองนี้” หมายถึงปัญหาเกี่ยวกับการประพฤติปฏิบัติของพระภิกษุสามเณร และปัญหาอันเกี่ยวกับพระธรรมวินัยที่คาใจชาวบ้าน

คาใจชาวบ้านว่า พระเณรทำอย่างนี้ได้หรือ ทำอย่างนี้ถูกหรือ วัดโน้นทำกิจกรรมนั่นโน่นนี่แบบนั้นถูกต้องตามคำสอนในพระพุทธศาสนาแล้วหรือ ตลอดจนชาวบ้านทำแบบนั้นแบบนี้เกี่ยวกับกิจกรรมทางพระศาสนา-แบบนั้นถูกต้องหรือไม่

ความคิดเห็นของผมมีดังต่อไปนี้

……………

(มีต่อ)

นาวาเอก ทองย้อย แสงสินชัย

๒๗ ตุลาคม ๒๕๖๓

๒๑:๔๘

………………………………..

ถ้าไม่ตื่น ก็จงหลับไปชั่วนิรันดร [๓]

https://www.facebook.com/tsangsinchai/posts/3438324189594627

………………………………..

ถ้าไม่ตื่น ก็จงหลับไปชั่วนิรันดร [๕]

https://www.facebook.com/tsangsinchai/posts/3440147296078983