การให้ค่าแก่การเรียนบาลี (๑)
การให้ค่าแก่การเรียนบาลี (๒)
การให้ค่าแก่การเรียนบาลี (๒)
————————–
อนุศาสนาจารย์และนักภาษาโบราณ
พยานแห่งการยอมรับผู้จบบาลี
……………
ถ้าจะถามว่าทำไมต้องมีการอบรมก่อนสอบ หรือติวเข้ม หรือฟังเทป
คำตอบที่ตรงที่สุดก็คือ เพื่อให้มีโอกาสสอบได้มากที่สุด
คำตอบนี้แหละที่เป็นที่มาของคำว่า-การให้ค่าแก่การเรียนบาลี
นั่นคือถ้าถามต่อไปอีกว่า ทำไมจึงต้องการสอบได้ คำตอบก็น่าจะมาจากความจริงดังที่จะยกตัวอย่างมาเล่าดังต่อไปนี้
……………
สมัยสงครามโลกครั้งที่ ๑ ไทยส่งทหารไปร่วมรบในยุโรป ในกองทหารนั้นมีบุคคลที่ทำหน้าที่ “อนุศาสนาจารย์” รวมอยู่ด้วย ๑ คน ปฏิบัติหน้าที่ได้ผลดีเป็นที่น่าพอใจ
เมื่อเสร็จสงคราม กองทัพไทยจึงเปิดตำแหน่ง “อนุศาสนาจารย์” ขึ้นในกองทัพ เริ่มที่กองทัพบกก่อน ต่อมาก็ขยายไปถึงกองทัพเรือและกองทัพอากาศ ในเวลาต่อมาตำแหน่ง “อนุศาสนาจารย์” ยังได้ขยายออกไปถึงกรมตำรวจ และหน่วยงานพลเรือนด้วย เช่นกรมราชทัณฑ์ และกรมการศาสนาเป็นต้น
การที่ตำแหน่ง “อนุศาสนาจารย์” ขยายตัวออกไปกว้างขวางก็เพราะเป็นที่รับรู้กันว่าอนุศาสนาจารย์เรียนมาทางบาลี และเป็นที่ยอมรับว่าคนที่จบบาลีมีความสามารถในทางนี้
นอกจากหน้าที่อนุศาสนาจารย์แล้ว คนที่จบทางบาลียังมีความสามารถทำงานเกี่ยวกับภาษาโบราณได้ดีอีกด้วย ต่อมาหน่วยงานอื่นๆ ที่ต้องการคนทำงานเกี่ยวกับศีลธรรมและภาษาโบราณก็เปิดโอกาสให้คนจบทางบาลีเข้าไปทำงานด้วย เช่น กรมธรรมการ ที่กลายมาเป็นกระทรวงศึกษาธิการ กรมศิลปากร และราชบัณฑิตยสภาเป็นต้น
ได้ข้อสรุปสั้นๆ ว่า จบทางบาลีมีทางไป
……………
ต่อมา-จนถึงปัจจุบันนี้ “ทางไป” ของคนจบบาลีก็แตกแขนงออกไปอีกมากมายหลายทาง
นี่คือเหตุผลที่คนเรียนทางบาลีต้องการสอบได้
ฟังดูก็เป็นเหตุผลสามัญ ไม่ใช่เฉพาะเหตุผลของคนเรียนบาลี
เรียนอะไรก็ต้องการสอบได้กันทั้งนั้น
แต่ที่ยกมาเล่าก็เพื่อให้มองเห็นภาพที่เป็นพื้นฐาน
พื้นฐานดั้งเดิมมาจาก-คนจบบาลีมีคุณธรรมอบรมตน และสามารถอบรมคนอื่นให้มีคุณธรรมได้ด้วย ก็จึงเป็นที่ต้องการของสังคม
แต่พอเป็นที่ต้องการของสังคมแล้ว เป้าหมายก็เคลื่อนที่จาก- “มีคุณธรรม” ไปอยู่ที่- “จบบาลี”
เหมือนกับจะเป็น ซตพ. ว่า ถ้าจบบาลีก็แปลว่ามีคุณธรรม
จนถึงทุกวันนี้ ทั้งสังคม ทั้งคนเรียนบาลี ก็เล็งไปที่จุดเดียวกัน คือ “จบบาลี” จะมีคุณธรรมหรือไม่ ไม่มีใครต้องการพิสูจน์ เหมือนกับจะ-ละไว้ฐานเข้าใจ
ทำอย่างไรจึงจะจบบาลี?
อ๋อ ก็ต้องสอบได้สิ
การเรียนบาลีโดยมุ่งแต่จะสอบได้จึงมีจุดเริ่มต้นมาจากตรงนั้น ด้วยประการฉะนี้
ทุกวันนี้ จบบาลีมีทางไปที่โดดเด่นมากขึ้นหลายทาง
อนุศาสนาจารย์กับนักภาษาโบราณอาจจะกำลังกลายเป็นตำแหน่งในตำนานไปแล้วก็ได้
นาวาเอก ทองย้อย แสงสินชัย
๓ มกราคม ๒๕๖๔
๑๖:๒๙