เชิญฟังเทศน์คาถาพัน
เชิญฟังเทศน์คาถาพัน
———————–
วันที่ ๘ กุมภาพันธ์ ๒๕๖๐ ตรงกับวันพุธ ขึ้น ๑๒ ค่ำ เดือน ๓ วัดมหาธาตุ ราชบุรี เริ่มงานนมัสการพระมหาธาตุและเวียนเทียนมาฆบูชา หรือที่เรียกสั้นๆ ว่า “งานปี”
งานปีวัดมหาธาตุ ราชบุรี จัดติดต่อกันมาไม่เคยขาด ตั้งแต่ พ.ศ.๒๔๙๐ ปีนี้เป็นปีที่ ๗๐
ในระยะเริ่มแรก งานปีจัด ๓ วัน เริ่มงานขึ้น ๑๔ ค่ำ เดือน ๓ เสร็จงานแรมค่ำ ๑ เอาวันมาฆบูชาเป็นวันกลาง
ต่อมาเปลี่ยนเอาวันมาฆบูชาเป็นวันสุดท้าย แล้วเพิ่มงานทำบุญถวายอดีตเจ้าอาวาสประหน้าเข้าไปอีกวันหนึ่งในวันขึ้น ๑๒ ค่ำ เหมือนเป็นวันสุกดิบ งานปีวัดมหาธาตุจึงเหมือนกับมี ๔ วัน
ชาววัดมหาธาตุจำงานปีกันง่ายๆ ว่า “๑๒๓” (หนึ่ง สอง สาม) คือขึ้น ๑๒ ค่ำ เดือน ๓
งานปีวัดมหาธาตุมีลักษณะพิเศษตรงที่มีมาฆบูชาเป็นหัวใจงาน และมีเทศน์มหาชาติเป็นเนื้องาน
เริ่มต้นด้วยวันแรก (๑๒ ค่ำ) เทศน์คาถาพัน
รุ่งขึ้นและวันต่อไป เทศน์มหาชาติเรียงกัณฑ์วันละ ๓ ถึง ๕ กัณฑ์ ตั้งแต่กัณฑ์ทศพรเป็นต้นไป จนจบที่กัณฑ์นครกัณฑ์
แต่ละกัณฑ์นิมนต์พระธรรมกถึกที่ชำนาญเฉพาะกัณฑ์มาเทศน์
ที่จองตัวเป็นประจำก็อย่างเช่น –
กัณฑ์ชูชก นิมนต์ท่านพระมหากิตติศักดิ์ โคตมสิสฺโส วัดพระเชตุพนฯ
กัณฑ์มัทรี นิมนต์พระเทพวิสุทธิดิลก วัดสามพระยา รูปนี้นิมนต์มาเทศน์กัณฑ์มัทรีตั้งแต่ยังเป็นพระมหาละเอียด กิตฺติสุขุโม ป.ธ.๙
——————–
ปีนี้มีที่พิเศษจนอดไม่ได้ที่จะบอกกล่าวแก่ญาติมิตรก็คือ เทศน์คาถาพันสองธรรมาสน์
“เทศน์คาถาพัน” เป็นเสมือนหัวม้วนของเทศน์มหาชาติ
มหาชาติหรือมหาเวสสันดรชาดกต้นฉบับเป็นภาษาบาลี ท่านแต่งเป็นกลอน มีความยาวทั้งสิ้นประมาณ ๑,๐๐๐ บท หรือหนึ่งพันคาถา แบ่งเรื่องออกเป็นตอนๆ ๑๓ ตอน เรียกว่า “กัณฑ์”
มีความเชื่อกันว่า ใครได้ฟังเทศน์มหาชาติครบทั้ง ๑๓ กัณฑ์ภายในวันเดียว ถ้ายังเวียนว่ายตายเกิดอยู่จะได้เกิดทันศาสนาพระศรีอริยเมตไตรย
แต่เทศน์มหาชาติที่แปลจากบาลีเป็นไทยแต่ละกัณฑ์มีความยาวมาก เนื่องจากท่านแปลออกมาเป็นสำนวนร่ายยาว เทศน์วันเดียวไม่จบทั้ง ๑๓ กัณฑ์
จึงเกิดประเพณีนิมนต์พระเทศน์เฉพาะตัวคาถาภาษาบาลีซึ่งสามารถเทศน์ให้จบได้ภายในไม่กี่ชั่วโมง และเรียกการเทศน์แบบนี้ว่า “เทศน์คาถาพัน”
เทศน์คาถาพันงานปีวัดมหาธาตุใช้พระ ๒ รูป แบ่งกันรูปละครึ่งทาง คือแม้จะเทศน์เฉพาะคาถาก็ยังยืดยาวมากอยู่นั่นเอง เทศน์รูปเดียวจะเหนื่อยมาก จึงต้องแบ่งครึ่งกัน
รูปแรกเริ่มตั้งแต่กัณฑ์ทศพร, หิมพานต์, ทานกัณฑ์, วนปเวสน์, ชูชก, จุลพน และมหาพน (๗ กัณฑ์)
รูปที่สองต่อด้วยกัณฑ์กุมาร, มัทรี, สักกบรรพ, มหาราช, ฉกษัตริย์ และจบลงด้วยนครกัณฑ์ (๖ กัณฑ์) เป็นอันจบครบ ๑๓ กัณฑ์ในวันเดียว
——————–
ที่ว่าปีนี้พิเศษก็คือ ที่ผ่านมาเทศน์คาถาพันงานปีวัดมหาธาตุใช้พระวัดมหาธาตุเทศน์ เรียกว่าเทศน์กันเองฟังกันเอง รูปหนึ่งท่านอายุมากจะ ๘๐ อยู่แล้ว ปีหลังๆ นี่ท่านปรารภว่าเหนื่อย สายตาก็ชักจะแย่ พระเดชพระคุณท่านเจ้าอาวาสก็รู้สึกเกรงใจ แต่ยังหาพระแทนไม่ได้
เมื่อสักสองปีมานี้ คุณ Pakorn Pukkahuta เพื่อนทางเฟซบุ๊กมีแก่ใจเอาลิงก์ที่มีคุณค่าอย่างยิ่งมาวางในกล่องข้อความของผม นั่นคืองานเทศน์มหาชาติที่มูลนิธิหอสมุดดนตรีพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวรัชกาลที่ ๙ ร่วมกับกรมศิลปากร กระทรวงวัฒนธรรม จัดทำบันทึกวีดิทัศน์การเทศน์มหาชาติ ๑๓ กัณฑ์เฉลิมพระเกียรติขึ้นในมหามงคลวโรกาสที่พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช รัชกาลที่ ๙ ทรงเจริญพระชนมพรรษาครบ ๘๗ พรรษา ในปีพุทธศักราช ๒๕๕๗
บันทึกวีดิทัศน์ชุดนี้เป็นการเทศน์มหาชาติทำนองหลวงที่สมบูรณ์ที่สุดครบทั้ง ๑๓ กัณฑ์ รวมทั้งเทศน์คาถาพันด้วย ผมได้คัดลอกไฟล์เอาไว้ครบทั้งหมด
ผมเอาบันทึกวีดิทัศน์เทศน์คาถาพันไปเปิดให้พระเดชพระคุณหลวงพ่อท่านเจ้าอาวาสฟัง แล้วเสนอว่า ปีนี้งานปีของวัดมหาธาตุ ถ้าจะนิมนต์พระธรรมกถึกที่เทศน์คาถาพันในบันทึกวีดิทัศน์ชุดนี้มาเทศน์ ก็น่าจะเป็นการดี
หลวงพ่อท่านดูแล้วฟังแล้วก็พอใจ มอบหมายให้ผมไปติดต่อนิมนต์พระธรรมกถึกรูปนั้นมาโดยพลัน
พระธรรมกถึกรูปนั้นคือ พระมหากรวิก อหึสโก วัดสุทัศนเทพวราราม เมื่อทราบความประสงค์ท่านก็มีเมตตารับนิมนต์เป็นอันดี
ท่านพระมหากรวิกบอกว่า วัดสุทัศนฯ มีเทศน์มหาชาติทุกปี ตัวท่านก็เทศน์คาถาพันประจำอยู่ แล้วก็เทศน์สองรูปผลัดเหมือนกับที่วัดมหาธาตุ ราชบุรีนั่นแหละ
ผมก็เลยนมัสการไปว่า ถ้าเช่นนั้นก็นิมนต์มาเทศน์ทั้งสองรูปนั่นเลยขอรับ
ท่านพระมหากรวิกมีเมตตาเสนอแนะว่า เอาอย่างนี้ดีไหม เทศน์สองธรรมาสน์ไปเลย สลับกันธรรมาสน์ละกัณฑ์
ธรรมาสน์หนึ่งว่ากัณฑ์ทศพร จบแล้วพัก
ธรรมาสน์สองว่ากัณฑ์หิมพานต์ จบแล้วพัก
ธรรรมาสน์หนึ่งต่อด้วยทานกัณฑ์ …
สลับกันไปแบบนี้จนจบ ๑๓ กัณฑ์
พระเทศน์จะได้พักไปในตัว ไม่เหนื่อยดีด้วย
ก็เป็นอันตกลงตามนั้น
——————–
ก็เลยเป็นอันว่า เทศน์มหาชาติงานปีของวัดมหาธาตุ ราชบุรี ปีนี้ เฉพาะเทศน์คาถาพันจะเป็นการเทศน์สองธรรมาสน์ และเทศน์คาถาพันทำนองหลวงเป็นครั้งแรกของงานปี
องค์พระธรรมกถึกทั้งสอง คือ
พระมหากรวิก อหึสโก ป.ธ.๗, Ph.D.
และพระมหานิคม นิสโภ ป.ธ.๗
จากวัดสุทัศนเทพวราราม กรุงเทพฯ เป็นองค์แสดง
ในวันพุธที่ ๘ กุมภาพันธ์ ๒๕๖๐
เริ่มเวลา ๑๘:๐๐ นาฬิกา หรือหกโมงเย็นเป็นต้นไป
สถานที่จัดเทศน์มหาชาติ คือบริเวณหน้าองค์พระมหาธาตุ วัดมหาธาตุ จังหวัดราชบุรี
ขอเรียนเชิญญาติมิตรทั้งปวงมาสดับเทศน์คาถาพันทำนองหลวงสองธรรมาสน์ เพื่อสั่งสมบุญบารมีสำหรับเป็นเสบียงเดินทางไปในสังสารวัฏตราบเท่าเข้าสู่พระอมฤตมหานฤพาน ในอนาคตกาลโน้น เทอญ
นาวาเอก ทองย้อย แสงสินชัย
๑ กุมภาพันธ์ ๒๕๖๐
…………………………….