สามเรื่องที่คิดเห็นในคืนเพ็ญวิสาขะ (๑)
สามเรื่องที่คิดเห็นในคืนเพ็ญวิสาขะ (๓)
สามเรื่องที่คิดเห็นในคืนเพ็ญวิสาขะ (๓)
——————————
ธงชัยของพระอรหันต์ มีความหมายอย่างไร
…………………………………..
คำถามข้อที่ ๒ ถามว่า ธงชัยของพระอรหันต์ มีความหมายอย่างไร
…………………………………..
คำถามข้อนี้มีที่มาจากคำพูดที่ว่า “ผ้ากาสาวพัสตร์เป็นธงชัยของพระอรหันต์”
ตามที่เข้าใจกัน ก็เข้าใจกันว่า ผ้ากาวพัสตร์เป็นของสูง เป็นของศักดิ์สิทธิ์ เป็นของที่ควรเชิดชู เป็นของที่ให้กำลังใจแก่ผู้ทรงให้มุ่งมันที่จะปฏิบัติธรรมเพื่อความพ้นทุกข์
ตรงนี้ทำให้นึกถึงธงยศธงตำแหน่งของทหารเรือ (ทหารเหล่าทัพอื่นก็คงเหมือนกัน) เช่นผู้บัญชาการทหารเรืออยู่ในเรือหลวงลำหนึ่ง เขาก็จะชักธงตำแหน่งขึ้นที่เรือลำนั้น ทหารเรือเห็นธงตำแหน่งก็รู้ได้ว่าผู้บัญชาการทหารเรืออยู่ที่เรือลำนั้น
ธงชัยของพระอรหันต์ก็น่าจะมีความหมายแบบนั้น หมายความว่า เห็นผ้ากาวพัสตร์ที่ไหน ก็รู้ได้ว่ามีพระอรหันต์อยู่ที่นั่น
ถ้าตระหนักถึงความหมายเช่นว่านี้ก็จะรู้สึกได้ว่า นี่ไม่ใช่เรื่องเล่นๆ นั่นคือ ท่านผู้ใดนุ่งห่มผ้ากาวพัสตร์ ก็เท่ากับท่านผู้นั้นกำลังบอกแก่คนทั้งหลายว่า พระอรหันต์อยู่ตรงนี้
ถ้าท่านไม่ใช่พระอรหันต์ แล้วมานุ่งห่มผ้ากาวพัสตร์ จะหมายความว่ากระไร?
ก็ต้องหมายความว่าท่านกำลังกระทำสิ่งที่เป็นเหตุให้คนทั้งหลายเข้าใจผิด-นี่ใช้ภาษาสุภาพ คำตรงๆ ว่ากระไร คงจะพอนึกกันออก
แต่ไม่ต้องกลัว วิธีที่จะบรรเทาโทษได้ก็มี นั่นก็คือผู้นุ่งห่มผ้ากาวพัสตร์จะต้องเร่งปฏิบัติดำเนินเพื่อเข้าถึงความเป็นพระอรหันต์ นั่นแหละจึงจะพออ้างได้ว่า ตอนนี้ยังไม่ใช่พระอรหันต์ก็จริง แต่ก็กำลังพยายามอยู่อย่างเต็มที่
อ้างแล้วก็ต้องทำจริงจนคนทั้งหลายเห็นแล้วยอมรับว่า เออ ท่านกำลังพยายามอยู่จริงๆ แฮะ จากนั้นเขาก็จะพากันอนุโมทนา ถวายกำลังใจให้ท่านพยายามต่อไป
ที่ชาวบ้านเราอุปถัมภ์บำรุงพระเณรด้วยปัจจัยสี่อยู่ทุกวันนี้ก็ด้วยเหตุผลเช่นว่านี่แหละครับ-คือพระเณรจะได้มีกำลังปฏิบัติดำเนินเพื่อเข้าถึงความเป็นพระอรหันต์ให้สมกับที่เอาธงชัยของท่านมานุ่งห่มอยู่ จะสำเร็จเมื่อไรก็ไม่ได้บังคับกะเกณฑ์ ขอให้พยายามจริงๆ ก็แล้วกัน
ผมเข้าใจว่า ความที่กล่าวมานี้ ท่านผู้ทรงธงชัยของพระอรหันต์อยู่ก็ดี ท่านผู้อุปถัมภ์บำรุงอยู่ก็ดี ทุกวันนี้น่าจะไม่เคยนึก หรือไม่ค่อยได้ระลึกกันแล้ว
ธงชัยของพระอรหันต์มีความหมายอย่างนี้เป็นนัยหนึ่ง
อีกนัยหนึ่ง ผ้ากาวพัสตร์มีอยู่ที่ไหน ก็ทำให้ที่นั่นเกิดความสง่างาม ไม่มีใครกล้าที่จะเข้ามาระรานด้วยประการใดๆ
ในพระวินัยปิฎก เรื่องต้นเหตุทุติยปาราชิกคือลักของเขา ภิกษุที่เป็นต้นเหตุถูกสอบสวน ได้ความว่าทำผิดจริง พระเจ้าแผ่นดินยกโทษให้ด้วยเหตุผลสำคัญข้อเดียว คือจำเลยเป็นผู้ทรงไว้ซึ่งธงชัยของพระอรหันต์ ถ้าเป็นชาวบ้านธรรมดา เรียบร้อย
ธงชัยของพระอรหันต์มีความหมายแบบนี้ด้วยอีกนัยหนึ่ง
ความหมายอีกนัยหนึ่งที่ได้จากการสนทนากันคืนนั้น เป็นแนวคิดที่แตกต่างออกไปจากความเข้าใจทั่วไป แนวคิดนั้นก็คือ คฤหัสถ์ที่ปฏิบัติธรรมจนบรรลุอริยผลถึงภูมิพระอรหันต์แล้ว ถ้าไม่บวชก็จะปรินิพพานภายในวันนั้น
ภายในวันนั้นนะครับ ไม่ใช่ภายใน ๗ วัน อย่างที่หลายๆ ท่านเข้าใจผิด
พูดภาษาชาวบ้านฟังง่ายๆ ก็คือ ถ้าไม่บวชก็ตาย
แต่ถ้าบวช ก็จะทรงชีวิตอยู่ต่อไปได้ตามอายุขัยหรือตามเหตุปัจจัยเหมือนมนุษย์ทั่วไป
พูดภาษาชาวบ้านก็คือ ผ้าเหลืองช่วยไว้จึงไม่ตาย
ที่กล่าวว่า “ผ้ากาสาวพัสตร์เป็นธงชัยของพระอรหันต์” จึงมีความหมายหลายนัยดังได้แสดงมา
นาวาเอก ทองย้อย แสงสินชัย
๒๐ กุมภาพันธ์ ๒๕๖๔
๑๘:๓๘
…………………………
ตอนต่อไป: ข้อ ๓ ภิกษุเรียกภิกษุณี ใช้อาลปนะว่า “ภคินิ” แปลว่า “ดูก่อนน้องหญิง” มีนัยอย่างไร
…………………………
ย้อนไปอ่าน: สิกขมานา หมายถึงใคร
…………………………