สันติ (บาลีวันละคำ 4,564)

สันติ

แด่ทหารเรือชื่อ “สันติ ลุนเผ่”

อ่านว่า สัน-ติ

“สันติ” เขียนแบบบาลีเป็น “สนฺติ” อ่านว่า สัน-ติ รากศัพท์มาจาก สมฺ (ธาตุ = สงบ) + ติ ปัจจัย, แปลง มฺ ที่สุดธาตุเป็น นฺ (สมฺ > สนฺ) 

: สมฺ + ติ = สมฺติ > สนฺติ แปลตามศัพท์ว่า “ภาวะที่กิเลสสงบ” หมายถึง ความราบรื่น, ความสงบ (tranquillity, peace)

พจนานุกรมฉบับราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ.2554 บอกไว้ว่า –

“สันติ : (คำนาม) ความสงบ เช่น อยู่ร่วมกันโดยสันติ. (ป.; ส. ศานฺติ).”

บาลี “สนฺติ” สันสกฤตเป็น “ศานฺติ” 

สํสกฤต-ไท-อังกฤษ อภิธาน บอกไว้ว่า –

“ศานฺติ : (คำนาม) ความสงบ; บรมสุข; tranquillity; felicity.”

ในภาษาไทย พจนานุกรมฉบับราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ.2554 บอกไว้ว่า –

“ศานฺติ : (คำนาม) ความสงบ, ความระงับ. (ส.; ป. สนฺติ).”

ขยายความ :

ในทางธรรม “สันติ” หมายถึง นิพพาน

พจนานุกรมพุทธศาสน์ ฉบับประมวลศัพท์ ของท่าน ป.อ. ปยุตฺโต ขยายความคำว่า “สันติ” ไว้ว่า –

…………..

สันติ : ความสงบ, ความระงับดับหายหมดไปแห่งความพลุ่งพล่านเร่าร้อนกระวนกระวาย, ภาวะเรียบรื่นไร้ความสับสนวุ่นวาย, ความระงับดับไปแห่งกิเลสที่เป็นเหตุให้เกิดความเร่าร้อนว้าวุ่นขุ่นมัว, เป็นไวพจน์หนึ่งของ นิพพาน.

…………..

พจนานุกรมฉบับราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ.2554 เก็บคำที่ขึ้นต้นด้วย “สันติ” ไว้ 4 คำ บอกไว้ดังนี้ –

(1) สันติบาล : (คำนาม) ผู้รักษาความสงบ.

(2) สันติภาพ : (คำนาม) ความสงบ เช่น โลกต้องการสันติภาพ จงร่วมมือกันรักษาสันติภาพของโลก. (ป. สนฺติ + ภาว).

(3) สันติวิธี : (คำนาม) วิธีที่จะก่อให้เกิดความสงบ เช่น เจรจาสงบศึกโดยสันติวิธี.

(4) สันติสุข : (คำนาม) ความสุขที่เกิดจากความสงบ เช่น รัฐบาลบริหารประเทศเพื่อสันติสุขของประชาชน.

ทหารเรือชื่อ “สันติ ลุนเผ่” :

“สันติ” เป็นชื่อนักร้องที่คนไทยรู้จักกันดี ชื่อเต็มคือ “เรือตรี สันติ ลุนเผ่”

วิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี ที่คำว่า “สันติ ลุนเผ่” (อ่านเมื่อวันที่ 10 ธันวาคม 2567 เวลา 20:30 น.) กล่าวถึงประวัติของ เรือตรี สันติ ลุนเผ่ ไว้ดังนี้ –

(ปรับแก้สะกดการันต์และวรรคตอนเล็กน้อย ข้อมูลทั้งหมดตามวิกิพีเดีย ผู้สนใจพึงตรวจสอบความถูกต้องอีกครั้งหนึ่ง)

…………..

เรือตรี สันติ ลุนเผ่ (22 มิถุนายน พ.ศ. 2479 – 10 ธันวาคม พ.ศ. 2567) นามเดิม ไพศาล ลุนเผ่ เป็นนักร้องชายชาวไทย มีชื่อเสียงในฐานะเป็นนักร้องประจำคณะดุริยางค์แห่งกองทัพไทย และมีน้ำเสียงอันเป็นเอกลักษณ์ที่โดดเด่นในผลงานด้านเพลงปลุกใจ, เพลงคลาสสิก และเพลงประกอบภาพยนตร์ โดยเฉพาะ เพลง หนักแผ่นดิน, ความฝันอันสูงสุด, ทหารพระนเรศวร, ดุจบิดามารดร, เกิดเป็นไทยตายเพื่อไทย, แด่ทหารหาญในสมรภูมิ และ มาร์ชทหารไทย 

สันติได้บันทึกแผ่นเสียงเพลงแรกโดยวงดนตรีวายุบุตรคือเพลง “คมแสนคม” ผลงานของ เชาว์ แคล่วคล่อง เป็นเพลงประกอบภาพยนตร์ไทยเรื่อง “คมแสนคม” ในปี พ.ศ. 2507

สันติ ลุนเผ่ ได้รับการยกย่องเชิดชูเกียรติจากสำนักงานคณะกรรมการวัฒนธรรมแห่งชาติ กระทรวงวัฒนธรรม เป็น ศิลปินแห่งชาติ สาขาศิลปะการแสดง (ดนตรีสากล – ขับร้อง) ประจำปี พ.ศ. 2558

ประวัติ:

สันติ ลุนเผ่ เกิดที่บ้านในย่านวัดราชบพิธ จังหวัดพระนคร เป็นบุตรของหม่องลุนเผ่ ซึ่งเป็นนักร้องละครชาวพม่า ที่อพยพมาอยู่ ณ จังหวัดลำปาง แล้วนำชื่อ ลุนเผ่ มาใช้เป็นชื่อสกุล ก่อนย้ายรกรากมายังกรุงเทพมหานคร และได้เข้าศึกษาที่โรงเรียนอัสสัมชัญ (อสช 15713) จนสำเร็จชั้นมัธยมศึกษาในปี พ.ศ. 2496 และศึกษาต่อที่คณะพาณิชยศาสตร์และการบัญชี มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์

สันติชื่นชอบดนตรีคลาสสิกมาตั้งแต่วัยเยาว์ บิดาซึ่งชอบฟังคารูโซเป็นผู้สอนร้องเพลงให้ นอกจากนี้ขณะเรียนที่มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ ได้เป็นลูกศิษย์ของครู สังข์ อสัตถวาสี ครูดนตรีมหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ ได้ร่วมวงดนตรีวายุบุตร ของ เชาว์ แคล่วคล่อง และสอบชิงทุนยูธ ลีดเดอร์ชิป (Youth Leadership) ไปศึกษาด้านการเรียบเรียงเสียงประสานที่ประเทศอิสราเอลเป็นผลสำเร็จ จากนั้นจึงกลับมาร่วมวงดนตรีวายุบุตรในตำแหน่งนักกีตาร์ โดยเล่นประจำที่โรงแรมเอราวัณ

วงการเพลง:

สันติ ได้รับการฝึกฝนดนตรีคลาสสิกจากการร้องเพลงในโบสถ์คริสต์ ฝึกสอนโดย แมรี คลิฟฟอร์ด เจฟฟรีย์ มิชชันนารีชาวอเมริกัน จากการฝากฝังโดย หม่อมดุษฎี บริพัตร ณ อยุธยา และได้ร่วมเป็นนักร้องเสียงเทเนอร์ในวงดนตรี The Bangkok Combined Choir (BBC) เป็นคนไทยเพียงคนเดียวในวง

ช่วงสงครามเวียดนาม สันติ ได้สอบหลักสูตร ทรีนิตี้ คอรัส ออฟ ลอนดอน ซึ่งเปิดสอบที่จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย จบเกรด 8 เทียบเท่าอนุปริญญา ต่อมาได้ร่วมวงดนตรีโดมิงโกกับนักดนตรีชาวฟิลิปปินส์ ตระเวนเล่นดนตรีตามค่ายทหารอเมริกัน ต่อมาได้ตั้งวงดนตรีร่วมกับพันจ่าเอก ธวัช ไพโรจน์ ประจำที่ภัตตาคารสวนกุหลาบ ซอยอารีย์สัมพันธ์

ในปี พ.ศ. 2518 สันติ มีโอกาสได้ขับร้องเพลงคารูโซถวายต่อหน้าพระพักตร์ สมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนีพันปีหลวง ในงานเลี้ยงพระราชทานพระกระยาหารเหล่ากาชาดนานาชาติ ร่วมกับวงดุริยางค์กองทัพเรือ โปรดเกล้าฯ ให้นายไพศาลเข้าเฝ้า และรับสั่งให้ร่วมขับร้องเพลงบันทึกแผ่นเสียงเพลงพระราชนิพนธ์ เพลงรักชาติ (สมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ โปรดให้เรียกเพลงปลุกใจ ว่า “เพลงรักชาติ” เนื่องจากคำว่า “เพลงปลุกใจ” สื่อความหมายไปในด้านความรุนแรง) ในครั้งนั้นพระพันปีหลวงทรงรับสั่งเรียกชื่อ “สันติ ลุนเผ่” ชื่อ “สันติ” เป็นชื่อในการร้องเพลงบันทึกแผ่นเสียง เขาจึงใช้ชื่อ “สันติ ลุนเผ่” เป็นชื่อจริงมาตั้งแต่นั้นเพื่อความเป็นสิริมงคล

สันติ มีชื่อเสียงจากการขับร้องเพลงประกอบภาพยนตร์ เพลงพระราชนิพนธ์ และเพลงรักชาติ เป็นจำนวนมาก เช่น ความฝันอันสูงสุด ทหารพระนเรศวร ดุจบิดามารดร เกิดเป็นไทยตายเพื่อไทย แด่ทหารหาญในสมรภูมิ มาร์ชทหารไทย หนักแผ่นดิน ถามคนไทย 

สันติ ได้เข้ารับราชการทหารเรือเมื่อปี พ.ศ. 2527 ประจำวงดุริยางค์ทหารเรือ มีหน้าที่สอนขับร้อง และเรียบเรียงเสียงประสาน จนกระทั่งนาวาเอก สำเร็จ นิยมเดช อดีตผู้บังคับกองดุริยางค์ทหารเรือ เสียชีวิต จึงลาออกจากราชการ ขณะลาออกได้รับยศ พันจ่าเอก และต่อมาได้รับพระราชทานยศเป็น เรือตรี

ช่วงบั้นปลายชีวิต เรือตรี สันติ ประกอบอาชีพร้องเพลง สอนขับร้องดนตรีคลาสสิก และเป็นที่ปรึกษาคณบดี วิทยาลัยดุริยางคศิลป์ มหาวิทยาลัยมหิดล

ถึงแก่กรรม:

เรือตรี สันติ ลุนเผ่ ถึงแก่กรรมเมื่อวันที่ 10 ธันวาคม พ.ศ. 2567 เวลาประมาณ 01:01 น. ณ โรงพยาบาลจุฬาลงกรณ์ สภากาชาดไทย สิริอายุ 88 ปี

…………..

ดูก่อนภราดา!

: ไม่ว่า “สันติ ลุนเผ่” จะยังอยู่หรือจากไป

: ขอให้มีสันติอยู่ในหัวใจมวลมนุษยชาติเทอญ

#บาลีวันละคำ (4,564)

10-12-67 

…………………………….

ดูโพสต์ในเฟซบุ๊กของครูทองย้อย

…………………………….