ทีฆายุโก โหตุ มหาราชา (บาลีวันละคำ 568)

ทีฆายุโก  โหตุ  มหาราชา

อ่านว่า ที-คา-ยุ-โก / โห-ตุ / มะ-หา-รา-ชา

“ทีฆายุโก” ประกอบด้วยคำว่า ทีฆ (= ยาว) + อายุ (= เวลาที่ดำรงชีวิตอยู่) + ณฺวุ ปัจจัย (= ผู้-, ผู้มี-) แปลง ณฺวุ เป็น อก (อะ-กะ)

: ทีฆ + อายุ = ทีฆายุ + ณฺวุ > อก = ทีฆายุก (ที-คา-ยุ-กะ) แปลว่า “ผู้มีอายุยืนนาน”

“ทีฆายุก” เป็นคุณศัพท์

– ขยายคำนามที่เป็นเพศชาย (วิภัตติที่หนึ่ง, เอกพจน์) เป็น “ทีฆายุโก”

– ขยายคำนามที่เป็นเพศหญิง เป็น “ทีฆายุกา”

“โหตุ” เป็นคำกริยา (ปฐมบุรุษ (= ผู้ที่ถูกพูดถึง), เอกพจน์) มาจาก หุ (ธาตุ = มี, เป็น) + ตุ วิภัตติอาขยาต แผลง อุ ที่ หุ เป็น โอ

: หุ > โห + ตุ = โหตุ แปลว่า “จงเป็น”

“มหาราชา” ประกอบด้วย มหา (คำเดิม มหนฺต = ยิ่งใหญ่) + ราช (= พระราชา) = มหาราช (มะ-หา-รา-ชะ) แจกด้วยวิภัตตินาม (วิภัตติที่หนึ่ง เอกพจน์) = มหาราชา แปลว่า “พระราชาผู้ยิ่งใหญ่” หรือทับศัพท์ว่า “มหาราช”

ระวัง :

1. ทีฆ- ที- ท ทหาร ไม่ใช่ ฑ มณโฑ อย่าเขียนผิด

2. คำบาลีถวายพระพรต้องเขียนแยกเป็น 3 คำ อย่าเขียนติดกัน และต้องแยกให้ถูกคำ

ภาษาบาลีเขียนแยกเป็นคำๆ แบบเดียวกับภาษาอังกฤษ

ถ้าเขียนติดกัน ก็ไม่เป็นภาษา

LONGLIVETHEKING

ทีฆายุโกโหตุมหาราชา

ถ้าแยกคำไม่ถูกต้อง ก็อ่านไม่ได้ความ

LON  GLI  VET  HEK  ING

ที  ฆายุ  โกโห  ตุม  หารา  ชา

ทีฆายุโกโหตุ / มหาราชา – ผิด

ทีฆายุโก / โหตุมหาราชา – ผิด

แยกคำถูกต้อง จึงอ่านได้ความ

ทีฆายุโก  โหตุ  มหาราชา

LONG  LIVE  THE  KING

แปลเป็นคำๆ –

ทีฆายุโก = มีพระชนมายุยิ่งยืนนาน

โหตุ = จงเป็น

มหาราชา = พระราชาผู้ยิ่งใหญ่, พระมหาราช

แปลรวม –

พระราชาผู้ยิ่งใหญ่จงทรงพระชนมายุยิ่งยืนนาน

แปลถอดความ –

ทีฆายุโก  โหตุ  มหาราชา

ขอจงทรงพระเจริญ

LONG  LIVE  THE  KING

5-12-56

ดูโพสต์ในเฟซบุ๊กของครูทองย้อย