บริวาร (บาลีวันละคำ 181)

บริวาร

บาลีคำนี้เขียนแบบไทย อ่านว่า บอ-ริ-วาน ถ้าเขียนแบบบาลีเป็น “ปริวาร” อ่านว่า ปะ-ริ-วา-ระ

“ปริวาร” มาจาก ปริ + วร + ณ = ปริวาร

ปริ = รอบ + วร (ธาตุ) = ระวัง, ป้องกัน + ณ (ปัจจัย) ดำเนินกรรมวิธีทางไวยากรณ์สำเร็จเป็น “ปริวาร” แปลตามศัพท์ว่า “ผู้ระวังโดยรอบ” “ผู้ป้องกันโดยรอบ” “เครื่องป้องกันโดยรอบ”

“ปริวาร” ในภาษาบาลีมีความหมายว่า –

1 ผู้แวดล้อม, ผู้ห้อมล้อม, ผู้ติดตามไปเป็นกลุ่ม, ผู้ติดสอยห้อยตาม, ผู้รับใช้, สาวก, ขบวน, สิ่งแวดล้อม

2 ของสมทบ, สิ่งประกอบร่วม, สิ่งที่เป็นส่วนประกอบหรือสมทบสิ่งอื่นที่เป็นประธาน เช่น “บริวารกฐิน” คือของที่ถวายรวมไปกับผ้ากฐิน

3 ชื่อคัมภีร์พระวินัยปิฎก หมวดสุดท้ายใน 5 หมวด คือ อาทิกัมม์ ปาจิตตีย์ มหาวรรค จุลวรรค บริวาร

“บริวาร” ใครว่าไม่สำคัญ :

เงินที่ถวายในการทอดกฐิน ความจริงแล้วมีฐานะเป็นเพียง “บริวารกฐิน” เท่านั้น

แต่ทุกวันนี้ บริวารกฐินกลับมีคนให้ความสำคัญมากกว่าผ้ากฐิน

ทอดกฐินเสร็จ ไม่เห็นมีใครถามว่า “ได้ผ้ากฐินเท่าไร”

มีแต่คนถามว่า “ได้เงินเท่าไร”

ชอบกล

บาลีวันละคำ (181)

5-11-55

ห้องพระ

12-11-55

ปริวาร คนแวดล้อม, เครื่องล้อม (ศัพท์วิเคราะห์)

ปริโต วาเรตีติ ปริวาโร ผู้ระวังโดยรอบ

ปริ บทหน้า วร ธาตุ ในความหมายว่าระวัง, ป้องกัน ณ ปัจจัย

ปริวาร ป. (พจนานุกรมศัพท์บาลี)

ผู้แวดล้อม, คนติดตาม, ของสมทบ.

ปริวาร (บาลี-อังกฤษ)

แวดล้อม, ผู้ติดตามไปเป็นกลุ่ม, บริวาร, สาวก, ผู้ติดสอยห้อยตาม, กระบวน

บริวาร (ประมวลศัพท์)

1. ผู้แวดล้อม, ผู้ห้อมล้อมติดตาม, ผู้รับใช้

2. สิ่งแวดล้อม, ของสมทบ, สิ่งประกอบร่วม เช่น ผ้าบริวาร บริวารกฐิน เป็นต้น

3. ชื่อคัมภีร์พระวินัยปิฎก หมวดสุดท้ายใน ๕ หมวดคือ อาทิกัมม์ ปาจิตตีย์ มหาวรรค จุลวรรค บริวาร;

เรียกตามรูปเดิมในบาลีว่า ปริวาร ก็มี

บริวาร

  [บอริวาน] น. ผู้แวดล้อมหรือผู้ติดตาม เช่น พระพุทธเจ้ามีภิกษุประมาณ ๕๐๐ รูปเป็นบริวาร, สิ่งที่เป็นส่วนประกอบหรือสมทบสิ่งอื่นที่เป็นประธาน เช่น บริวารกฐิน.ว. ที่แวดล้อม เช่น ดาวบริวาร. (ป., ส. ปริวาร).

ดูโพสต์ในเฟซบุ๊กของครูทองย้อย