เรียนบาลีแบบใช้งานในชีวิตประจำวัน (๐๐๑)

เรียนบาลีแบบใช้งานในชีวิตประจำวัน (๐๑๖)

เรียนบาลีแบบใช้งานในชีวิตประจำวัน (๐๑๖)

————————————–

ศีลห้า: ว่าได้ แปลถูก ปฏิบัติได้ (ต่อ)

…………………………..

(๓) กาเมสุมิจฺฉาจารา เวรมณี สิกฺขาปทํ สมาทิยามิ.

…………………………..

กาเมสุมิจฉาจารา เวระมะณี สิกฺขาปะทัง สะมาทิยามิ.

…………………………..

ศีลข้อนี้เรียกกันสั้นๆ ว่า “กาเม” คือตัดมาจากคำว่า “กาเมสุมิจฉาจาร”

“กาเมสุมิจฉาจาร” แปลตามศัพท์ว่า “การประพฤติผิดในกาม” และขยายความต่อไปตามที่เข้าใจกันว่า “ไม่ผิดลูกเขาเมียใคร”

ในทางปฏิบัติ โปรดทราบว่าศีลข้อนี้คลุมหมดทั้งชายทั้งหญิง ชายก็ไม่ผิดลูกเขาเมียใคร หญิงก็ไม่ผิดลูกเขาผัวใคร

ในทางภาษา “กาเมสุมิจฉาจาร” แยกศัพท์ออกเป็น “กาเมสุ” และ “มิจฉาจาร”

“กาเมสุ” (กา-เม-สุ) ศัพท์เดิมคือ “กาม” (กา-มะ) แปลตามศัพท์ว่า “ภาวะที่ทำให้ปรารถนา”

ในศีลข้อนี้ท่านจำกัดความคำว่า “กาม” ว่าหมายถึง “เมถุนสมาจาร” หรือ “เมถุนวัตถุ” แปลให้เข้าใจง่ายๆ ก็คือเฉพาะการกระทำทางเพศ

นักอธิบายธรรมะสมัยใหม่เห็นคำว่า “กาเมสุ” ก็พยายามขยายความให้หมายไปถึงรูป เสียง กลิ่น รส สัมผัส บรรดาที่มีอยู่รอบตัวเรา ท่านบอกว่าอย่าไปรับมันมาหรือเสพมันอย่างผิดๆ เช่นโลภมากอยากได้จนเกินพอดี

อธิบายอย่างนี้กลายเป็นเรื่องปฏิบัติธรรม ไม่ใช่ศีล แต่ก็นับว่าดี ใครทำได้ก็ยิ่งดี แต่โปรดเข้าใจว่า ในกรอบของ “ศีล” นั้น ท่านต้องจำกัดความชัดเจน เพราะเกี่ยวกับเงื่อนไขว่าแค่ไหนอย่างไรถือว่าเป็นการละเมิดศีล

โลภมากอยากได้แค่ไหน ก็ไม่ผิดศีล

แต่ผิดธรรม

ต้องแยกให้ออก มิเช่นนั้นจะปนกันยุ่ง

อีกคำหนึ่งคือ “มิจฉาจาร” ภาษาไทยอ่านว่า มิด-ฉา-จาน ภาษาบาลีเป็น “มิจฺฉาจาร” อ่านว่า มิด-ฉา-จา-ระ

มิจฺฉา = ผิด

จาร หรือ อาจาร = ความประพฤติ, การปฏิบัติ

มิจฺฉาจาร = ความประพฤติผิด, การปฏิบัติผิด

กาเมสุ + มิจฺฉาจาร = กาเมสุมิจฺฉาจาร เขียนแบบไทยเป็น “กาเมสุมิจฉาจาร” (ไม่มีจุดใต้ จ ที่ –มิจ-) แปลตามศัพท์ว่า “ความประพฤติผิดในกามทั้งหลาย” หมายถึงการล่วงละเมิดทางเพศกับบุคคลต้องห้าม

………………..

“กาเมสุมิจฉาจาร” เป็นศีลข้อที่ ๓ ในศีล ๕ และเป็นข้อ ๓ ในอกุศลกรรมบถ ๑๐ (กายกรรม ๓ วจีกรรม ๔ มโนกรรม ๓)

องค์ประกอบที่ตัดสินว่าเป็น “กาเมสุมิจฉาจาร” มี ๔ คือ :

(๑) อคมนียวตฺถุ บุคคลต้องห้าม คือเป็นผู้ที่มีเจ้าของหวงห้าม และตนไม่มีสิทธิ์ที่จะร่วมอภิรมย์

(๒) ตสฺมึ เสวนจิตฺตํ มีจิตเจตนาที่จะเสพสม

(๓) เสวนปฺปโยโค ลงมือปฏิบัติการ

(๔) มคฺเคน มคฺคปฺปฏิปตฺติอธิวาสนํ อวัยวะถึงอวัยวะ

…………………………..

พูดภาษาไทยว่า –

ข้าพเจ้าขอสมาทานสิกขาบทคืองดเว้นการประพฤติผิดในกาม

พูดเป็นภาษาบาลีว่า –

กาเมสุมิจฺฉาจารา เวรมณี สิกฺขาปทํ สมาทิยามิ.