เรียนบาลีแบบใช้งานในชีวิตประจำวัน (๐๐๑)
เรียนบาลีแบบใช้งานในชีวิตประจำวัน (๐๐๘)
เรียนบาลีแบบใช้งานในชีวิตประจำวัน (๐๐๘)
————————————–
คำอาราธนาศีล
มะยัง ภันเต, วิสุง วิสุง รักขะณัตถายะ,
ติสะระเณนะ สะหะ, ปัญจะ สีลานิ ยาจามะ.
ทุติยัมปิ มะยัง ภันเต …
ตะติยัมปิ มะยัง ภันเต …
เขียนแบบบาลี :
มยํ ภนฺเต, วิสุํ วิสุํ รกฺขณตฺถาย,
ติสรเณน สห, ปญฺจ สีลานิ ยาจาม.
ทุติยมฺปิ มยํ ภนฺเต …
ตติยมฺปิ มยํ ภนฺเต …
……………..
แปลเป็นคำๆ หรือภาษานักเรียนบาลีเรียกว่า “แปลยกศัพท์” คือยกคำบาลีขึ้นมาศัพท์หนึ่ง แล้วเป็นไทยไปทีหนึ่ง :
ภนฺเต ข้าแต่ท่านผู้เจริญ
มยํ อันว่าข้าพเจ้าทั้งหลาย
ยาจาม ย่อมขอ
สีลานิ ซึ่งศีลทั้งหลาย
ปญฺจ ห้าข้อ
สห พร้อม
ติสรเณน ด้วยไตรสรณะ
รกฺขณตฺถาย เพื่อต้องการจะรักษา
วิสุํ วิสุํ เป็นส่วนๆ
ทุติยมฺปิ แม้ในวาระที่สอง
ภนฺเต ข้าแต่ท่านผู้เจริญ …
ตติยมฺปิ แม้ในวาระที่สาม
ภนฺเต ข้าแต่ท่านผู้เจริญ …
……………..
ได้ความเฉพาะคำแปลว่า –
ข้าแต่ท่านผู้เจริญ อันว่าข้าพเจ้าทั้งหลาย ย่อมขอ ซึ่งศีลทั้งหลาย ห้าข้อ พร้อม ด้วยไตรสรณะ เพื่อต้องการจะรักษา เป็นส่วนๆ
แปลรวมความว่า –
ท่านเจ้าข้า ข้าพเจ้าขอศีลห้าข้อพร้อมด้วยไตรสรณะ เพื่อรักษาแยกกันเป็นพวกๆ
……………..
โปรดสังเกตว่า เวลาแปลเป็นไทย เราไม่ได้แปลเรียงคำไปตามลำดับคำบาลีที่เขียนไว้ แต่แปลคำนี้แล้วกระโดดไปคำโน้น
ถามว่า แล้วจะรู้ได้อย่างไรว่า ต้องแปลคำไหนก่อน แล้วแปลคำไหนต่อไป
ตอบว่า รู้ได้เมื่อเรียนหลักบาลีไวยากรณ์ แต่ไม่ต้องกลัว ตอนนี้เรารู้ได้ด้วยการจำเป็นคำๆ ไปก่อน
หรือจะจำสูตรไว้สั้นๆ พอหากินไปได้เฉพาะหน้าก็ได้ คือ –
……………………………..
ถ้าไม่มีคำอื่นมาตัดหน้าหรือมาแทรก –
(๑) หาประธานให้เจอก่อน แล้วไป –
(๒) คำกริยา (กิริยา) แล้วไป –
(๓) กรรม
……………………………..
แต่ถ้า-ประธาน-กริยา-กรรม คือคำหน้าตาเป็นอย่างไร ยังไม่รู้จัก ก็ต้องใช้วิธีจำเป็นคำๆ ไปก่อน
“มยํ” (อันว่าข้าพเจ้าทั้งหลาย) = ประธาน
“ยาจาม” (ย่อมขอ) = กริยา (กิริยา) > กิริยาที่ทำคือ “ขอ”
“สีลานิ” (ซึ่งศีลทั้งหลาย) = กรรม > สิ่งที่ถูกทำ คือถูกขอ
ยังมีเรื่องที่น่าคุยกันต่อ
นาวาเอก ทองย้อย แสงสินชัย
๒๗ มิถุนายน ๒๕๖๔
๑๘:๓๘
…………………………………..
เรียนบาลีแบบใช้งานในชีวิตประจำวัน (๐๐๙)
…………………………………..
เรียนบาลีแบบใช้งานในชีวิตประจำวัน (๐๐๗)