อมิตาภพุทธ (บาลีวันละคำ 364)

อมิตาภพุทธ

แยกตามหลักคำบาลีเป็น น + มิต + อาภา + พุทฺธ

“น” (นะ) แปลว่า ไม่, ไม่ใช่

เมื่ออยู่หน้า ประสมกับคำอื่น มีกฎว่า

– ถ้าคำนั้นขึ้นต้นด้วยสระ ต้องแปลง “น” เป็น “อน” เช่น น + อาคต (อา– เป็นสระ) = อนาคต

– ถ้าคำนั้นขึ้นต้นด้วยพยัญชนะ ต้องแปลง “น” เป็น “อ” เช่น น + มนุสฺส (ม– เป็นพยัญชนะ) = อมนุสฺส (อมนุษย์)

ในที่นี้ น + มิต (มิ– เป็นพยัญชนะ) จึงต้องแปลง น เป็น อ = อมิต

“มิต” (มิ-ตะ) แปลว่า “สิ่งที่ถูกนับ” นับแล้ว, นับได้ : อมิต = นับไม่ได้

“อาภา” แปลว่า แสงสว่าง, การส่องแสง, ความงดงาม, ความรุ่งโรจน์

อมิต + อาภา = อมิตาภา = แสงส่องสว่างที่นับไม่ได้

อมิตาภา + พุทฺธ (ลดรูป –ภา เป็น –ภ-) = อมิตาภพุทฺธ (อะ-มิ-ตา-พะ-พุด-ทะ) เขียนแบบไทยเป็น “อมิตาภพุทธ” อ่านว่า อะ-มิ-ตา-พะ-พุด แปลว่า “พระพุทธเจ้าผู้มีแสงส่องสว่างที่นับไม่ได้” = สุดความสามารถที่จะบอกได้ว่ารุ่งโรจน์งดงามปานไร

“อมิตาภพุทธ” เป็นนามพระพุทธเจ้าประเภทหนึ่งในพระพุทธศาสนาฝ่ายมหายาน

คำนี้พูดเร็วๆ ฟังรัวๆ จะได้ยินเป็น อะ-มิด-ตะ-พุด

ถ้าไม่ระวัง ต่อไปอาจมีผู้สะกดเป็น “อมิตรพุทธ” แล้วก็แปลกันว่า “พระพุทธเจ้าผู้ไม่เป็นมิตร (กับพญามาร)”

เพราะฉะนั้น : เห็นดอกเห็นผล อย่าลืมขุดค้นไปดูให้ถึงราก

—————–

(ตอบคำถามอีกคำหนึ่งของ ปริญญ์ สระปัญญา)

บาลีวันละคำ (364)

12-5-56

อมิตาภะ แปลว่า พระผู้มีแสงส่องสว่างไม่มีประมาณ

ดูโพสในเฟซบุ๊กของครูทองย้อย