อาการ 32 (บาลีวันละคำ 509)

อาการ 32

อาการ 32 บาลีว่า “ทฺวตฺตึสาการ” (ทวัด-ติง-สา-กา-ระ) ประกอบด้วย ทฺวตฺตึส + อาการ

“ทฺวตฺตึส” แปลว่า สามสิบสอง (จำนวน 32)

“อาการ” หมายถึง ส่วนประกอบในร่างกายมนุษย์ที่แยกย่อยออกไป อวัยวะรวม (เช่นแขนข้างหนึ่ง ขาข้างหนึ่ง) เรียกว่า “องค์” อวัยวะย่อย เรียกว่า “อาการ”

“ทฺวตฺตึสาการ” ใช้ในภาษาไทยว่า “ทวัตดึงสาการ” แปลว่า “อาการ 32” หมายถึงส่วนประกอบ 32 ชนิด ในร่างกายมนุษย์ มีรายการดังนี้ –

(1) เกสา (เกสา) ผม

(2) โลมา (โลมา) ขน

(3) นขา (นะขา) เล็บ

(4) ทนฺตา (ทันตา) ฟัน

(5) ตโจ (ตะโจ) หนัง

(6) มํสํ (มังสัง) เนื้อ

(7) นฺหารู (นะหารู) เอ็น

(8) อฏฺฐิ (อัฏฐิ) กระดูก

(9) อฏฺฐิมิญฺชํ (อัฏฐิมิญชัง) เยื่อในกระดูก

(10) วกฺกํ (วักกัง) ม้าม

(11) หทยํ (หะทะยัง) หัวใจ

(12) ยกนํ (ยะกะนัง) ตับ

(13) กิโลมกํ (กิโลมะกัง) พังผืด

(14) ปิหกํ (ปิหะกัง) ไต

(15) ปปฺผาสํ (ปัปผาสัง) ปอด

(16) อนฺตํ (อันตัง) ไส้ใหญ่

(17) อนฺตคุณํ (อันตะคุณัง) ไส้น้อย

(18) อุทริยํ (อุทะริยัง) อาหารใหม่

(19) กรีสํ (กะรีสัง) อาหารเก่า (อุจจาระ)

(20) ปิตฺตํ (ปิตตัง) น้ำดี

(21) เสมฺหํ (เสมหัง) เสลด

(22) ปุพฺโพ (ปุพโพ) น้ำเหลือง

(23) โลหิตํ (โลหิตัง) เลือด

(24) เสโท (เสโท) เหงื่อ

(25) เมโท (เมโท) ไขมัน

(26) อสฺสุ (อัสสุ) น้ำตา

(27) วสา (วะสา) มันเหลว (เช่นที่ทำให้หน้าเป็นมัน)

(28) เขโฬ (เขโฬ) น้ำลาย

(29) สึฆานิกา (สิงฆานิกา) น้ำมูก

(30) ลสิกา (ละสิกา) ไขข้อ

(31) มุตฺตํ (มุตตัง) มูตร (น้ำปัสสาวะ)

(32) มตฺถเก  มตฺถลุงฺคํ (มัตถะเก มัตถะลุงคัง) มันสมอง

หลักการนับจำนวนอาการ 32 คือ หนึ่งชนิด นับเป็นหนึ่ง เช่น ฟัน แม้จะมีหลายซี่ นับเป็นหนึ่ง เล็บตามปกติมี ๒๐ ก็นับเป็นหนึ่ง

ในภาษาไทย มักเข้าใจกันว่า “อาการ 32” หมายถึงความปกติของร่างกาย เช่นเกิดมามีแขนขาตาหูครบตามปกติ ก็เรียกว่า “อาการครบ 32” ถ้าไปเจอคนปากแหว่ง จมูกโหว่ แขนด้วน ตาบอด ขาลีบ ก็จะพูดว่า “อาการไม่ครบ 32” ทั้งๆ ที่ส่วนประกอบในร่างกายก็ยังมีครบ 32 ชนิด

เกิดมามีอาการ 32 เป็นต้นทุนเท่ากันทุกคน

: ใช้ทำบาป ขาดทุน

: ใช้ทำบุญ ได้กำไร

6-10-56

ดูโพสต์ในเฟซบุ๊กของครูทองย้อย