พันธสัญญา (บาลีวันละคำ 3,739)
พันธสัญญา
ขึ้นอยู่กับว่าตกลงกันอย่างไร
ประกอบด้วยคำว่า พันธ + สัญญา
(๑) “พันธ”
เขียนแบบบาลีเป็น “พนฺธ” อ่านว่า พัน-ทะ รากศัพท์มาจาก พนฺธฺ (ธาตุ = ผูก, มัด, พัน) + อ (อะ) ปัจจัย
: พนฺธฺ + อ = พนฺธ (ปุงลิงค์) แปลตามศัพท์ว่า “ผูก”
“พนฺธ” ในบาลีใช้ในความหมายดังนี้ –
(1) การผูกชนิดหนึ่ง (a sort of binding)
(2) เชือกผูก, โซ่ (a halter, tether)
(3) ห่วง, ตรวน (bond, fetter)
(4) ผู้มัดหรือผูกรวมกันไว้ (one who binds or ties together)
บาลี “พนฺธ” ใช้ในภาษาไทย “พันธ” พจนานุกรมฉบับราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ.2554 บอกไว้ว่า –
“พันธ-, พันธ์, พันธะ : (คำกริยา) ผูก, มัด, ตรึง. (ป., ส.).น. ข้อผูกมัด, ข้อผูกพัน.”
(๒) “สัญญา”
เขียนแบบบาลีเป็น “สญฺญา” อ่านว่า สัน-ยา รากศัพท์มาจาก สํ (คำอุปสรรค = พร้อมกัน) + ญา (ธาตุ = รู้) แปลงนิคหิตที่ สํ เป็น ญฺ (สํ > สญฺ) + กฺวิ ปัจจัย, ลบ กฺวิ
: สํ > สญฺ + ญา + กฺวิ = สญฺญากฺวิ > สญฺญา (อิตถีลิงค์) แปลตามศัพท์ว่า “ธรรมชาติเป็นเครื่องจำ”
“สญฺญา” ในบาลีมีความหมายหลายอย่าง คือ –
(1) ความรู้สึก, ความรับรู้, ความจำได้, ความหมายรู้ (sense, consciousness, perception)
(2) ความสังเกตจดจำ, ความสุขุม, ความตระหนัก (sense, perception, discernment, recognition)
(3) แนวความคิด, ความคิด, ความเข้าใจ (conception, idea, notion)
(4) สัญญาณ, กิริยาท่าทาง, เครื่องแสดง, เครื่องหมาย (sign, gesture, token, mark)
(5) ความประทับใจที่เกิดจากความรู้สึกและการจำได้, ความรู้สึกว่ามีบางสิ่งที่เหมือนกัน (เช่นเห็นคนหนึ่งแล้วนึกถึงอีกคนหนึ่ง) (sense impression and recognition)
ความหมายในภาษาไทย พจนานุกรมฉบับราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ.2554 บอกไว้ว่า –
“สัญญา : (คำนาม) (คำที่ใช้ในกฎหมาย) ข้อตกลงระหว่างบุคคล ๒ ฝ่ายหรือหลายฝ่าย เพื่อให้เกิดนิติกรรมขึ้น; ข้อตกลงกัน, คำมั่น, เช่น เขาให้สัญญาว่าจะมาหาพรุ่งนี้; ความจํา เป็นขันธ์ ๑ ในขันธ์ ๕ คือ รูป เวทนา สัญญา สังขาร วิญญาณ. (คำกริยา) ให้คํามั่น, รับปาก, ทําความตกลงกัน, เช่น แม่สัญญากับลูกว่าถ้าสอบได้ที่ ๑ จะให้รางวัล. (ป.).”
พันธ + สัญญา = พันธสัญญา แปลตามประสง์ว่า “ข้อตกลงที่ผูกพันกัน”
“พันธสัญญา” เป็นคำที่บัญญัติเทียบคำอังกฤษว่า covenant
พจนานุกรม สอ เสถบุตร แปล covenant เป็นไทยว่า ข้อตกลง, ข้อสัญญา, กติกา (ของสันนิบาตชาติ)
พจนานุกรมอังกฤษ-บาลี แปล covenant เป็นบาลี ดังนี้:
(1) paṭissava ปฏิสฺสว (ปะ-ติด-สะ-วะ) = การรับปาก
(2) paṭiññāpaṇa ปฏิญฺญาปณ (ปะ-ติน-ยา-ปะ-นะ) = การรับรู้ในข้อตกลง
ขยายความ :
เป็นที่เข้าใจกันว่า “พันธสัญญา” (Covenant) เป็นคำที่ใช้ในคัมภีร์ของศาสนาคริสต์
มีข้อเขียนในที่แห่งหนึ่งอธิบายความหมายของ “พันธสัญญา” ไว้ดังนี้ –
(สะกดตามต้นฉบับ)
…………..
พันธสัญญา (Covenant)
ความสัมพันธ์ของบุคคลสองฝ่ายที่ทำสัญญาตกลงกันโดยมีข้อผูกมัดในพระคัมภีร์ หมายถึงความสัมพันธ์ที่เกิดจากพระสัญญาของพระเจ้า และข้อผูกมัดของมนุษย์ที่จะปฏิบัติตามพระบัญชาของพระองค์ในพันธสัญญาเดิม พระเจ้าทรงทำพันธสัญญากับโนอาห์ อับราฮัม โมเสสและกษัตริย์ดาวิด เป็นการแสดงความรักของพระองค์ต่อมนุษย์ (ชาวอิสราเอล) “ท่านทั้งหลายจงระวังที่จะกระทำดังที่พระยาห์เวห์พระเจ้าของท่านทั้งหลายได้ทรงบัญชาไว้นั้น เพื่อท่านจะมีชีวิตอยู่และเพื่อท่านจะไปดีมาดี และมีชีวิตยืนนานอยู่ในแผ่นดิน (แห่งพันธสัญญา) (ฉธบ. 6.32-33)
ที่มา:
http://www.kamsonbkk.com/…/5219-%E0%B8%9E%E0%B8%B1%E0…
…………..
ดูก่อนภราดา!
: การเกิดมา
: คือพันธสัญญาว่าจะต้องตาย
#บาลีวันละคำ (3,739)
07-9-65
…………………………….
…………………………….