พรรณนา ไม่ใช่ พรรณา (บาลีวันละคำ 4,650)

พรรณนา ไม่ใช่ พรรณา

“พรรณนา” พ พาน + รร (รอหัน) + ณ เณร + น หนู + สระ อา

พูดสั้น ๆ “พรรณนา” มี น หนู อีกตัวหนึ่ง

ไม่ใช่ “พรรณา” 

“พรรณนา” ✔ ถูก 

“พรรณา” ✘ ผิด 

ผู้เขียนบาลีวันละคำอ่านโพสต์ของญาติมิตรท่านหนึ่ง ท่านสะกดคำนี้เป็น “พรรณา” ไม่มี น หนู ทุกแห่ง

อ่านแล้วก็แสนจะพิศวง “พรรณนา” สะกดอย่างนี้ ครูบาอาจารย์สอนมาตั้งร้อยปีแล้ว ทำไมจึงยังไม่รู้ ไปมัวทำอะไรอยู่จึงเรียนรู้คำนี้ไม่ได้

ขอแจ้งไว้ในที่นี้ว่า “พรรณา” ไม่มี น หนู เป็นการสะกดผิด

“พรรณนา” พ พาน + รร (รอหัน) + ณ เณร + น หนู + สระ อา รูปคำบาลีเป็น “วณฺณนา” อ่านว่า วัน-นะ-นา รากศัพท์มาจาก วณฺณฺ (ธาตุ = กล่าว, สรรเสริญ) + ยุ ปัจจัย, แปลง ยุ เป็น อน (อะ-นะ) + อา ปัจจัยเครื่องหมายอิตถีลิงค์ 

: วณฺณฺ + ยุ > อน = วณฺณน + อา = วณฺณนา แปลตามศัพท์ว่า “อันท่านกล่าว” “อันท่านสรรเสริญ” 

พจนานุกรมบาลี-อังกฤษ แปล “วณฺณนา” ว่า explanation, commentary, exposition (การอธิบาย, การแสดงความเห็น, การขยายความ)

บาลี “วณฺณนา” สันสกฤตเป็น “วรฺณน” และ “วรฺณนา” 

สํสกฤต-ไท-อังกฤษ อภิธาน บอกไว้ดังนี้ –

(สะกดตามต้นฉบับ)

(1) วรฺณน : (คำนาม) ‘วรรณน,’ การพรรณนา, การแสดงชี้คุณสมบัติหรืออติศัย; การทาสี; การขีดเขียน; สดุดี; describing, pointing out qualities or excellencies; colouring, painting, writing; praise.

(2) วรฺณนา : (คำนาม) ‘วรรณนา,’ การพรรณนา; description, describing.

บาลี “วณฺณนา” สันสกฤต “วรฺณน” และ “วรฺณนา” ในภาษาไทยใช้อิงสันสกฤตเป็น “พรรณนา” อ่านว่า พัน-นะ-นา

พจนานุกรมฉบับราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ.2554 บอกไว้ว่า – 

“พรรณนา : (คำกริยา) กล่าวเป็นเรื่องเป็นราวอย่างละเอียดให้ผู้ฟังนึกเห็นเป็นภาพ. (ส. วรฺณนา; ป. วณฺณนา).”

ขยายความ :

ในภาษาบาลี คำว่า “วณฺณนา” นิยมใช้เป็นชื่อเรียกคัมภีร์อรรถกถา คือคัมภีร์ที่อธิบายเรื่องราวในพระไตรปิฎก หรือคัมภีร์ที่แต่งอธิบายเรื่องราวอันใดอันหนึ่ง

เทียบคำในภาษาไทย เช่นหนังสือ “คำอธิบายกฎหมายอาญา” 

คำว่า “คำอธิบาย-” ในชื่อหนังสือนี้ ตรงกับคำว่า “วณฺณนา”

โปรดสังเกตคำแปลของพจนานุกรมบาลี-อังกฤษ ที่ว่า –

(1) commentary เป็นคำเดียวกับที่สมัยนี้นิยมพูดทับศัพท์ว่า comment ดังที่ปรากฏชุกชุมในเฟซบุ๊กนี้

(2) exposition เป็นคำเดียวกับ expo ที่เคยพูดกันติดปากอยู่ระยะหนึ่ง ซึ่งหมายถึงงานแสดงสินค้า

พจนานุกรม สอ เสถบุตร บอกไว้ว่า –

(1) comment (คอม-เม็นท) n. vt.

ข้อสังเกต, ความเห็น, ออกความเห็น, อธิบาย, เครื่องอธิบาย, วิจารณ์

commentary (คอม-เม็นเทริ) n.

คำอธิบาย

(2) exposition (n.), 

expo (n.)

คำพรรณนา, คำอธิบาย, การแสดงเหตุผล, การแสดงวัตถุ (เป็นการใหญ่), การแสดงสินค้า (เป็นการใหญ่)

โปรดจำ :

(1) “พรรณนา” เขียนเป็น พรรณา – ไม่มี น หนู ขอย้ำว่า เขียนผิด

(2) “พรรณนา” ถ้าอ่านว่า พัน-ระ-นา หรือ พัน-นา โปรดทราบว่า อ่านผิด คำอ่านที่ถูกต้องคือ พัน-นะ-นา (-นะ- ไม่ใช่ -ระ-)

(3)“พรรณนา” ในภาษาไทยมีความหมายอีกนัยหนึ่ง คือ พูดยืดยาวยืดยาดไม่รู้จักจบ เช่น “มัวแต่พรรณนาอยู่นั่นแหละ” หรือพูดพร่ำคร่ำครวญไม่รู้จักหยุด “โอ๊ย ! เอาแต่พรรณนาอยู่ได้ รำคาญ!”

…………..

ดูก่อนภราดา!

: ไม่ต้องพรรณนา 

: ถ้ามองตาแล้วรู้ใจ

#บาลีวันละคำ (4,650)

6-3-68 

…………………………….

ดูโพสต์ในเฟซบุ๊กของครูทองย้อย

…………………………….