คำอ่านพระปรมาภิไธย (บาลีวันละคำ 1,596)

17 ตุลาคม 2016 tppattaya2343@gmail.com

คำอ่านพระปรมาภิไธย

พระปรมินทรมหาภูมิพล

อ่านอย่างไร?

ผู้เขียนบาลีวันละคำได้ยินผู้ประกาศทางสื่อวิทยุ-โทรทัศน์ อ่านพระปรมาภิไธยคำนี้ว่า

พฺระ-ปอ-ระ-มิน-มะ-หา-พู-มิ-พน-

สงสัยว่า –ปรมินทรมหา– มี –ทร– ด้วย ทำไมจึงอ่านว่า

-ปอ-ระ-มิน-มะ-หา-

ทำไมจึงไม่ออกเสียง –ทร–

อภิปราย :

๑ “ปรมินทร” มาจาก ปรม + อินทร = ปรมินทร

“อินทร” พจนานุกรมฉบับราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ.2554 บอกคำอ่านว่า อิน-ทะ- และ อิน-ทฺระ-

คือ –ทร ออกเสียงว่า ทะ- ก็ได้ ทฺระ ก็ได้

หมายความว่าต้องออกเสียง –ทร– ด้วย ในเมื่อไม่มีเหตุอื่นมาบังคับไม่ให้ออกเสียง

ในที่นี้มีคำว่า –มหา– มาต่อท้าย ปรมินทร เป็น –ปรมินทรมหา–

การต่อคำในลักษณะเช่นนี้ไม่เป็นเหตุให้ –ทร– ต้องงดออกเสียงแต่ประการใด

คำเทียบก็คือ “สยามินทราธิราช” ประกอบด้วย สยาม + อินทร + อธิราช = สยามินทราธิราช

วรรคนี้ไม่ใช่อ่านว่า สะ-หยา-มิน-รา-ทิ-ราด

แต่อ่านว่า สะ-หยา-มิน-ทฺรา-ทิ-ราด

คือออกเสียง –ทร– ด้วย

ดังนั้น –ปรมินทรมหา- จึงต้องอ่านว่า ปะ-ระ-มิน-ทฺระ-มะ-หา-

ไม่ใช่ ปะ-ระ-มิน-มะ-หา-

ส่วน ป– ในคำว่า ปรมินทร- พจนานุกรมฯ บอกว่า ออกเสียงว่า ปะ- หรือ ปอ- ก็ได้ ผู้เขียนบาลีวันละคำชอบเสียง ปะ– มากกว่า เพราะเป็นเสียงเดิม

๒ “อินทร” ที่ไม่ต้องออกเสียง –ทร– เพราะมีเหตุอื่นมาบังคับ ก็คือวรรคที่ว่า “จักรีนฤบดินทร ” (จักรี + นฤบดี + อินทร)

วรรคนี้ไม่ใช่อ่านว่า จัก-กฺรี-นะ-รึ-บอ-ดิน–ทอน

และไม่ใช่ จัก-กฺรี-นะ-รึ-บอ-ดิน–ทฺระ

แต่ต้องอ่านว่า จัก-กฺรี-นะ-รึ-บอ-ดิน

เพราะ “ดิน” จะต้องไปรับสัมผัสกับ “มิน” ในววรรคต่อไปที่ว่า “สยามินทราธิราช” กรณีเช่นนี้ –ทร– จึงไม่ต้องออกเสียง

๓ เฉพาะวรรคสุดท้าย “บรมนาถบพิตร” นั้น ผู้เขียนบาลีวันละคำเคยได้ยินท่านผู้ใหญ่ที่พิถีพิถันในการอ่านภาษาไทยท่านหนึ่ง (คลับคล้ายคลับคลาว่าจะเป็น พลอากาศเอก หะริน หงสกุล แต่ไม่อาจยืนยันได้) ท่านอ่านคำว่า “นาถบพิตร” ว่า นาด-“ถะ”-บอ-พิด อย่างชัดเจน ซึ่งเป็นการถูกต้องตามหลักการอ่านคำสมาสที่ต้องออกเสียงพยางค์ที่เชื่อมคำต่อคำให้ครบถ้วน อย่างที่ น.ม.ส.ใช้คำว่า “อ่านอย่างมีลูกเก็บ” (ลูกเก็บ : การบรรเลงที่เพิ่มเติมเสียงสอดแทรกให้มีพยางค์ถี่ขึ้นกว่าทำนองเนื้อเพลงธรรมดา – พจน.54)

คำเทียบเพื่อความเข้าใจชัดเจนขึ้น เช่น “อดุลยเดช”

ถ้าอ่านแบบไม่มีลูกเก็บ (และมักง่าย) ก็อ่านว่า อะ-ดุน-เดด

ดีขึ้นมาหน่อยก็อ่านว่า อะ-ดุน-ยะ-เดด

แต่อ่านอย่างมีลูกเก็บและถูกต้องคือ อะ-ดุน-ละ-ยะ-เดด

ทุกวันนี้ได้ยินอ่านวรรค “บรมนาถบพิตร”นี้ว่า บอ รม มะ นาด–บอ พิด (ไม่มี “ถะ” ระหว่าง นาถ+บพิตร) ทั่วกันไปหมด และสังเกตเห็นว่าไม่มีท่านผู้ใดรู้สึกว่าผิดหรือด้อยความไพเพราะแต่อย่างหนึ่งอย่างใดเลย

นับว่าเป็นความเรียวลงอย่างหนึ่งของภาษาไทย

—————

คำอ่านพระปรมาภิไธย

(ตามความเห็นของผู้เขียนบาลีวันละคำ)

พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช

พระ บาด สม เด็ด พระ ปะ ระ มิน ทฺระ มะ หา พู มิ พน อะ ดุน ละ ยะ เดด

มหิตลาธิเบศรรามาธิบดี

มะ หิด ตะ ลา ทิ เบด รา มา ทิ บอ ดี

จักรีนฤบดินทร

จัก กฺรี นะ รึ บอ ดิน

สยามินทราธิราช

สะ หยา มิน ทฺรา ทิ ราด