รัฏฐาธิปัตย์

รัฏฐาธิปัตย์

อ่านว่า รัด-ถา-ทิ-ปัด
ประกอบด้วยคำว่า รัฏฐ + อธิปัตย์

“รัฏฐ” บาลีเขียน “รฏฺฐ” อ่านว่า รัด-ถะ แปลตามศัพท์ว่า “ดินแดนเป็นที่เป็นไปแห่งชาวเมือง” หรือ “ดินแดนเป็นเหตุให้พระราชาทั้งหลายทำลายป้อมค่ายกัน” (ในการเข้ายื้อแย่งเพื่อยึดครองดินแดนของอีกฝ่ายหนึ่ง) ความหมายที่เข้าใจกันก็คือ ดินแดน, อาณาจักร, ประเทศ, แผ่นดิน, บ้านเมือง

พจนานุกรมบาลี-อังกฤษ แปล “รฏฺฐ” ว่า reign, kingdom, empire; country, realm (รัฐ, อาณาจักร, จักรวรรดิ, ประเทศ, แผ่นดิน)

“อธิปัตย์” บาลีเป็น “อธิปเตยฺย” (อะ-ทิ-ปะ-เต็ย-ยะ) ประกอบขึ้นจากคำว่า อธิ (ยิ่งใหญ่) + ปติ (เจ้าของ, เจ้านาย) + ณฺย (ปัจจัย แปลว่า การ-, ความ-)

รัฏฐาธิปัตย์

อ่านว่า รัด-ถา-ทิ-ปัด
ประกอบด้วย รัฏฐ + อธิปัตย์

“รฏฺฐ” อ่านว่า รัด-ถะ ความหมายที่เข้าใจกันก็คือ ดินแดน, อาณาจักร, ประเทศ, แผ่นดิน, บ้านเมือง

“อธิปัตย์” บาลีเป็น “อาธิปจฺจ” (อะ-ทิ-ปัด-จะ) ประกอบขึ้นจากคำว่า อธิ (ยิ่งใหญ่) + ปติ (เจ้าของ, เจ้านาย) + ณฺย (ปัจจัย แปลว่า การ-, ความ-)
: อธิ + ปติ = อธิปติ (อะ-ทิ-ปะ-ติ)
: อธิปติ + ณฺย = อาธิปจฺจ (ศัพท์นี้เป็น “อธิปเตยฺย” และ“อาธิปเตยฺย” ก็มี) แปลว่า ความเป็นใหญ่, ความเป็นอธิบดี, อำนาจอธิปไตย, ความเป็นเอกราช, อำนาจ (supreme rule, lordship, sovereignty, power)