สัญญาบัตร

สัญญาบัตร
อ่านว่า สัญญาบัตร
ประกอบด้วย สัญญา + บัตร
“สัญญา” บาลีเขียน “สญฺญา” ประกอบด้วย สํ 😊 พร้อมกัน) + ญา (ธาตุ = รู้) แปลงนิคหิตที่ สํ เป็น ญ
: สํ > สญฺ + ญา = สญฺญา มีความหมายหลายอย่าง คือ –
(1) ความรู้สึก, ความรับรู้, ความจำได้, ความหมายรู้ (sense, consciousness, perception)
(2) ความสังเกตจดจำ, ความสุขุม, ความตระหนัก (sense, perception, discernment, recognition)
(3) แนวความคิด, ความคิด, ความเข้าใจ (conception, idea, notion)
(4) สัญญาณ, กิริยาท่าทาง, เครื่องแสดง, เครื่องหมาย (sign, gesture, token, mark)
(5) ความประทับใจที่เกิดจากความรู้สึกและการจำได้, ความรู้สึกว่ามีบางสิ่งที่เหมือนกัน (เช่นเห็นคนหนึ่งแล้วนึกถึงอีกคนหนึ่ง) (sense impression and recognition)
“บัตร” บาลีเป็น “ปตฺต” (ปัด-ตะ) สันสกฤตเป็น “ปตฺร” แปลตามศัพท์ว่า “สิ่งที่จะร่วงหล่นโดยไม่นาน” หมายถึง ใบไม้, ใบ, แผ่น, ใบหนังสือ, จดหมาย, ลายลักษณ์อักษรทั่วไป
ปตฺต > ปตฺร ภาษาไทยเขียนอิงสันสกฤตเป็น “บัตร”
เดิมเราขีดเขียนอักษรลงบนใบไม้เพื่อใช้ส่งสารติดต่อถึงกัน ต่อมาเมื่อพัฒนาขึ้นเป็นแผ่นกระดาษ จึงเรียกกระดาษหรือสิ่งที่เป็นแผ่นใช้เขียนลายลักษณ์อักษรว่า “ปตฺต – ปตฺร – บัตร”
ในภาษาไทย คำว่า “บัตร” ใช้ต่อท้ายคำศัพท์ที่เป็นบาลีสันสกฤตด้วยกัน เช่น นามบัตร สิทธิบัตร ประกาศนียบัตร มรณบัตร อนุโมทนาบัตร
สัญญา + บัตร = สัญญาบัตร แปลตามศัพท์ว่า “หนังสือ (ที่ประกาศ) เพื่อให้จำได้”
พจนานุกรมฉบับราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ.2554 บอกไว้ว่า –