สันโดษ

สันโดษ

อ่านว่า สัน-โดด
บาลีเป็น “สนฺโตส” อ่านว่า สัน-โต-สะ

“สนฺโตส” (สันสกฤตเป็น สํโตษ) รากศัพท์คือ สํ (= พร้อม, ดี) + ตุส (ธาตุ = ยินดี) + ณ ปัจจัย แปลงนิคหิตที่ สํ เป็น นฺ แผลง อุ ที่ ตุ เป็น โอ : สํ > สนฺ + ตุส > โตส = สนฺโตส
ภาษาไทยเขียนอิงสันสกฤตเป็น “สันโดษ”
(อีกรูปหนึ่งของ “สนฺโตส” คือ “สนฺตุฏฺฐิ” (สัน-ตุด-ถิ) : สํ > สนฺ + ตุส + ติ (แปลง ส ที่ ตุส กับ ต ที่ ติ เป็น ฏฺฐ) = สนฺตุฏฺฐิ)