บทความเรื่อง บอกบุญอุโบสถ
บอกบุญอุโบสถ (๖)
——————-
วิธีรักษาอุโบสถศีล
ผู้ที่ตั้งใจจะรักษาอุโบสถศีล ควรเตรียมการล่วงหน้า เช่น อาหารการกินจะเตรียมขึ้นเองหรือจะซื้อหาจากที่ไหนอย่างไร เครื่องนุ่งห่มควรจะมีอะไรบ้าง ที่พักที่หลับนอนจะอยู่ตรงไหน และตลอดเวลาวันหนึ่งและคืนหนึ่งนั้นจะทำกิจอะไรที่ไหนบ้าง เหล่านี้ให้คิดคำนึงไว้ให้พร้อม
ข้อสำคัญที่สุดต้องศึกษาให้เข้าใจถูกต้องถ่องแท้เสียก่อนว่า ในการรักษาอุโบสถศีลนั้น “ต้องทำอะไรบ้าง” และ “ต้องไม่ทำอะไรบ้าง”
อย่าสักแต่ว่าทำตามเขาโดยไม่รู้ความมุ่งหมาย หรือไม่ได้ตั้งใจจะทำหรือจะงดการกระทำนั้นๆ อย่างจริงจัง
ครั้นเมื่อถึงวันอุโบสถ ให้งดกิจธุระอื่นทั้งปวง โดยเฉพาะกิจอันจะต้องไปเกี่ยวข้องกับคนอื่นๆ ทำตัวให้ว่าง ให้พร้อม ทำใจให้สงบ ตั้งจิตสมาทานตั้งแต่เช้าตรู่ โดยปฏิบัติดังนี้ –
๑ ถ้าสมาทานกับพระสงฆ์ได้ก็เป็นการดี เช่นไปที่วัดที่มีกิจกรรมรักษาอุโบสถ ร่วมสมาทานกับคนอื่นๆ ตามเวลาที่ทางวัดกำหนด
๒ ถ้าไม่สะดวกที่จะไปวัด จะสมาทานอยู่กับบ้านก็ได้ แต่ควรเปล่งวาจาสมาทานกับบุคคลที่ทรงศีลทรงธรรมรู้วิธีรักษาอุโบสถศีล
๓ ถ้าหาบุคคลที่ทรงศีลทรงธรรมเช่นนั้นไม่ได้ ก็ให้สมาทานกับตนเอง
๔ คำสมาทาน เริ่มด้วย นะโม ไตรสรณคมน์ และอุโบสถศีลทั้ง ๘ ข้อ (ดูที่หัวข้อ “แบบแผนของการรักษาอุโบสถ” บอกบุญอุโบสถ (๓) https://www.facebook.com/tsangsinchai/posts/3827394757354233)
๕ ถ้ากล่าวคำบาลีไม่ได้ ก็ให้สมาทานเป็นภาษาของตัวเองให้ได้ใจความตรงกัน
๖ ถ้าเรียบเรียงคำพูดก็ยังไม่เป็นอีก ก็ให้กำหนดรู้ให้แน่ชัดในใจว่า ในการรักษาอุโบสถศีลนั้น “ต้องทำอะไรบ้าง” ๑ ๒ ๓ และ “ต้องไม่ทำอะไรบ้าง” ๑ ๒ ๓ แล้วอธิษฐานจิตตั้งใจปฏิบัติให้ได้ตามนั้น
……………….
ในการไปรักษาอุโบสถที่วัดซึ่งจะต้องพบปะกับบุคคลอื่น เช่นผู้รักษาอุโบสถด้วยกันเป็นต้น ขอเสนอเคล็ดลับการสำรวมปากในวันรักษาอุโบสถศีลดังนี้ –
๑ ทำตัวทำใจให้รู้สึกว่า วันนี้เราถูกจำคุกขังเดี่ยว จึงไม่มีใครจะให้เราพูดด้วย
๒ ถ้าทำไม่ได้ ก็ให้นึกว่า วันนี้ลืมเอาปากติดมากับตัว
๓ ถ้ายังทำไม่ได้ ก็ให้นึกว่า คนที่เราพบวันนี้โกรธกับเรา เขาไม่พูดกับเรา
๔ ถ้ายังทำไม่ได้อีก ก็ทำเพียงแค่ “พูด” แต่อย่า “คุย” (ควรศึกษาความแตกต่างระหว่าง “พูด” กับ “คุย” ให้เข้าใจ)
๕ ถ้าอยากจะคุย ก็คุยธรรมะอย่างเดียว
๖ ถ้าอยากคุยเรื่องนอกธรรมะจริงๆ (สามีคุณเป็นยังไง ภรรยาคุณเป็นยังไง ลูกคุณเป็นยังไง หลานคุณเป็นยังไง ละครเรื่องนั้นเป็นยังไง ข่าวช่องโน้นเป็นยังไง บ้านเมืองตอนนี้เป็นยังไง รัฐบาลเป็นยังไง ฯลฯ ฯลฯ) ก็ลาศีลอุโบสถเสีย ไปหาที่คุยกันให้สะใจ วันพระหน้าค่อยตั้งใจรักษาอุโบสถใหม่ (แต่โปรดระลึกไว้ด้วยว่า ไม่มีใครรับประกันว่าเราจะยังมีชีวิตอยู่จนถึงวันพระหน้าหรือไม่)
………………………….
อรรถกถาอุโบสถสูตรว่า “เมื่อเข้าจำอุโบสถ ไม่ควรทำอะไรๆ ที่จะเป็นการรบกวนผู้อื่น ควรใช้เวลาพิจารณาสังขารให้มาก”
………………………….
ฎีกาอุโบสถสูตรว่า “จำเดิมแต่สมาทานศีลอุโบสถแล้ว ผู้รักษาอุโบสถไม่ควรทำกิจอะไรๆ อย่างอื่น ควรให้เวลาล่วงไปด้วยการฟังธรรม หรือใฝ่ใจศึกษาปฏิบัติกรรมฐาน”
………………………….
๒๒ มีนาคม ๒๕๖๔
๑๖:๒๒