บทความเรื่อง ศึกษาโลกธรรมสูตร เพื่อปลดสมณศักดิ์
ศึกษาโลกธรรมสูตร เพื่อปลดสมณศักดิ์ (๔)
————————————–
ศึกษาโลกธรรมสูตรแล้วได้เห็นความจริงอะไร?
ได้เห็นความจริงว่า –
(๑) โลกธรรม (ลาภ ยศ สรรเสริญ สุข, เสื่อมลาภ เสื่อมยศ นินทา ทุกข์) เป็นของประจำโลก
พูดตามสำนวนบาลีว่า –
ชาวโลกอยู่ที่ไหน โลกธรรมก็ตามไปที่นั่น
โลกธรรมอยู่ที่ไหน ชาวโลกก็ตามไปที่นั่น
ท่านจึงว่าเป็นของประจำโลก
คนที่จะยกเลิกของประจำโลกได้ต้องเก่งฉกาจฉกรรจ์เหนือโลกจริงๆ ซึ่งยังไม่เคยปรากฏว่ามีใครสามารถทำได้
(๒) โลกธรรมสูตรบอกเราว่า โลกธรรมกระทบกับทุกคน ไม่มีใครหนีพ้น
คัมภีร์อรรถกถาเล่มหนึ่งกล่าวไว้ว่า –
……………………….
เอเตหิ มุตฺโต นาม นตฺถิ
พุทฺธานํปิ โหนฺติเยว.
ชื่อว่าคนที่จะพ้นไปจากโลกธรรมหามีไม่
แม้แต่พระพุทธเจ้าก็ยังต้องมีโลกธรรม
ที่มา: สุมังคลวิลาสินี ภาค ๓ หน้า ๓๘๔ (ตอนอธิบายสังคีติสูตร)
……………………….
แต่ท่านว่าคนในโลกมี ๒ จำพวก
คือคนโง่ (อสฺสุตวา ผู้มิได้สดับ : one who has not heard, ignorant)
กับคนฉลาด (สุตวา ผู้ได้สดับ : one who is learned in religious knowledge)
คนโง่ ถูกโลกธรรมกระทบแล้วกระเทือน เพราะรู้ไม่ทันโลก
คนฉลาด ถูกโลกธรรมกระทบแล้วไม่กระเทือน เพราะรู้ทันโลก
วิธีจัดการกับโลกธรรมที่ถูกต้อง
ไม่ใช่พยายามยกเลิกโลกธรรม-ซึ่งทำไม่ได้
และไม่ใช่หนีโลกธรรม-ซึ่งก็หนีไม่พ้น
แต่ต้องจัดการกับโลกธรรมด้วยวิธีรู้ทันมัน
ตามสำนวนในพระบาลีก็คือ รู้ทันว่า โลกธรรมนี้เป็นของไม่เที่ยง เป็นทุกข์ มีความแปรปรวนเป็นธรรมดา (อนิจฺจํ ทุกฺขํ วิปริณามธมฺมํ)
เมื่อรู้ทันมัน มันก็ครอบงำเราไม่ได้ ไม่มีผลกระทบอะไรกับเรา
จึงไม่ต้องไปยกเลิกมัน หรือวิ่งหนีมัน
ปัญหาจึงอยู่ที่ว่า เรารู้ทันมันหรือเปล่า รู้ทันมันหรือยัง
………………….
ทีนี้ลองจับเอา “สมณศักดิ์” ขึ้นมาดู ก็จะพบว่า สมณศักดิ์นั้นเป็นเพียงรูปแบบหนึ่งของโลกธรรมในกลุ่มที่เรียกว่า “ยศ” เท่านั้น (ลาภ ยศ สรรเสริญ สุข…)
ยังมีรูปแบบอื่นอีกที่ผู้เรียกร้องให้เลิกสมณศักดิ์ไม่ได้เอ่ยถึง
(และยังมีโลกธรรมอีก ๓ กลุ่มที่ผู้เรียกร้องให้เลิกสมณศักดิ์ก็ไม่ได้เอ่ยถึง)
ที่มีมาเก่า ก็เช่น “พระมหา” จะต้องเลิกมีเลิกใช้ด้วยหรือไม่
น.ธ.ตรี น.ธ.โท น.ธ.เอก จะต้องเลิกมีเลิกใช้ด้วยหรือไม่
ป. หรือเปรียญ หรือ ป.ธ.นั่น ป.ธ.นี่ จะต้องเลิกมีเลิกใช้ด้วยหรือไม่
และที่พระกำลังนิยมกันในเวลานี้ ก็เช่น ดร., ศ., รศ. ผศ. จะต้องเลิกมีเลิกใช้ด้วยหรือไม่
พวกนี้เป็นรูปแบบหนึ่งของ “ยศ” ทั้งนั้น
อย่ามองเพียงชื่อ “สมณศักดิ์” อย่างเดียว
แล้วฆราวาสที่เรียนพระปริยัติธรรม สอบธรรมศึกษาได้ เป็น ธ.ศ.นั่นนี่ สอบบาลีศึกษาได้ เป็น บ.ศ.เท่านั้นเท่านี้ จะเอากันอย่างไร
พวกนี้เป็นรูปแบบหนึ่งของ “ยศ” ทั้งนั้น
จะต้องเลิกด้วยหรือเปล่า
ชักจะบานปลายแล้วสิ
ที่ว่ามานี้มีเจตนาแค่ชวนคิดเท่านั้น
ไม่มีเจตนาจะขัดขวางต่อต้านแต่ประการใดทั้งสิ้น
ท่านที่เรียกร้องให้เลิกสมณศักดิ์ ขอให้เรียกร้องกันต่อไปให้เต็มที่ และขอเอาใจช่วยให้ทำสำเร็จ
มีแนวคิดเกี่ยวกับสมณศักดิ์หรือโลกธรรมอีกนิดหนึ่ง ยังไม่ได้พูด
เอาไว้ตอนหน้าครับ
(ยังมีต่อ)
………………….
๑๘ พฤศจิกายน ๒๕๖๓
๑๗:๕๐