สนฺตติ (บาลีวันละคำ 148)

สนฺตติ

อ่านว่า สัน-ตะ-ติ

ภาษาไทยใช้ว่า “สันตติ” อ่านเหมือนกัน

“สนฺตติ” ประกอบด้วย สํ + ตา หรือ ตนฺ + ติ

แปลตามศัพท์ว่า “เชื้อสายที่สืบต่อด้วยดี” หรือ “เชื้อสายที่ขยายออกไปโดยชอบ”

แปลตามความว่า ความสืบต่อ, ความสืบเนื่อง, การต่อเนื่อง, ความสืบตระกูล, เชื้อสาย, ระยะยาว, การยังมีชีวิตอยู่

ความหมายในทางธรรม คือ การเกิดดับต่อเนื่องกันไปโดยอาการที่เป็นปัจจัยส่งผลแก่กัน เช่น ร่างกายตอนเป็นเด็กดับไปแล้ว แต่ส่งผลสืบเนื่องมาเป็นร่างกายในปัจจุบัน กล่าวเป็นหลักว่า “สันตติปิดบังอนิจจัง” = เพราะมีการสืบต่อจึงหลงผิดว่าเที่ยง

ความหมายในทางสังคม คือ การสืบทอดตำแหน่งโดยผู้ที่เป็นเชื้อสาย คือจากพ่อสู่ลูก สู่หลาน ที่พูดกันว่า “สืบสันตติวงศ์”

ระวัง : “สืบสันตติวงศ์” (สัน-ตะ-ติ-วง) อย่าพูดผิดเป็น “สืบสันติวงศ์” (สัน-ติ-วง)

“สันตติ” = สืบทอด, เชื้อสาย

“สันติ” = ความสงบ, ความราบรื่น

คนละเรื่องกัน แม้จะลากความไปว่า “สืบทอดตำแหน่งโดยสงบราบรื่น” ก็ยังเป็นคนละเรื่องกันอยู่นั่นเอง

บาลีวันละคำ (148)

3-10-55

สนฺตติ = การสืบต่อ, วงศ์, ตระกูล

สํ สุฏฺฐุ ตายตีติ สนฺตติ เชื้อสายที่สืบต่อด้วยดี

สํ บทหน้า ตา ธาตุ ในความหมายว่าสืบต่อ ติ ปัจจัย

สมฺมา ตโนตีติ สนฺตติ เชื้อสายที่ขยายออกไปโดยชอบ

สํ บทหน้า ตนฺ ธาตุ ในความหมายว่าแผ่, ขยาย ติ ปัจจัย ลบที่สุดธาตุ

(ศัพท์วิเคราะห์)

สนฺตติ อิต. (พจนานุกรมศัพท์บาลี)

ความสืบต่อ, ความสืบเนื่อง, ความสืบตระกูล.

สนฺตติ (บาลี-อังกฤษ)

(อิต.) (จาก สํ + ตนฺ, ตามตัว. การยึด fr. saŋ+tan, lit. stretch)

๑ ความสืบต่อ, การต่อเนื่อง, ระยะยาว, การยังมีชีวิตอยู่ continuity, duration, subsistence

๒ เชื้อสาย lineage

สนฺติ อิต. (พจนานุกรมศัพท์บาลี)

ความสงบ.

สนฺติ (บาลี-อังกฤษ)

ความราบรื่น, ความสงบ tranquillity, peace

สนฺติกมฺม การทำให้หายโกรธ, การปลอบ, การทำสันติภาพ act of appeasing (the gods), pacification

สนฺติปท “สถานทีสงบ” สถานะสงบ คือนิพพาน “the place of tranquillity”; tranquil state, i. e. Nibbāna

สนฺติวาท ผู้สนับสนุนความสงบทางใจ an advocate of mental calm

สันตติ (ประมวลศัพท์)

การสืบต่อ คือ การเกิดดับต่อเนื่องกันไปโดยอาการที่เป็นปัจจัยส่งผลแก่กัน ในทางรูปธรรม ที่พอมองเห็นอย่างหยาบ เช่น ขนเก่าหลุดร่วงไปขนใหม่เกิดขึ้นแทน ความสืบต่อแห่งรูปธรรม จัดเป็นอุปาทายรูปอย่างหนึ่ง; ในทางนามธรรม จิตก็มีสันตติ คือเกิดดับเป็นปัจจัยสืบเนื่องต่อกันไป

สันติ (ประมวลศัพท์)

ความสงบ, ความระงับดับหายหมดไปแห่งความพลุ่งพล่านเร่าร้อนกระวนกระวาย, ภาวะเรียบรื่นไร้ความสับสนวุ่นวาย, ความระงับดับไปแห่งกิเลสที่เป็นเหตุให้เกิดความเร่าร้อนว้าวุ่นขุ่นมัว, เป็นไวพจน์หนึ่งของ นิพพาน

สันตติ

  [-ตะติ] น. ความสืบต่อ เช่น สืบสันตติวงศ์. (ป.; ส. สํตติ ว่า ลูกหลาน).

สันติ

  น. ความสงบ เช่น อยู่ร่วมกันโดยสันติ. (ป.; ส. ศานฺติ).

ดูโพสต์ในเฟซบุ๊กของครูทองย้อย