นิพฺพาน (บาลีวันละคำ 210)

นิพฺพาน

อ่านว่า นิบ-พา-นะ

ภาษาไทยใช้รูปเดียวกัน อ่านว่า นิบ-พาน

(๑) “นิพฺพาน” ในแง่ภาษา

1- “สภาวธรรมที่ออกพ้นจากเครื่องร้อยรัด”

2- “สภาวธรรมเป็นเหตุดับไปแห่งไฟราคะเป็นต้น”

3- “สภาวธรรมเป็นที่ไม่มีตัณหา”

4- “สภาวธรรมที่เมื่อบุคคลได้บรรลุแล้วย่อมไม่มีตัณหา”

(๒) “นิพฺพาน” ในแง่ความหมาย

1- การดับของไฟหรือความร้อน

2- อนามัย, ความรู้สึกว่าร่างกายมีความผาสุกสวัสดี

3- การดับไฟทางใจ 3 กอง

4- ความรู้สึกมีสุขภาพในด้านดี, ความมั่นคง, ความถูกปลดปล่อยเป็นอิสระ, ชัยชนะและความสงบ, ความพ้นจากอบายมุข, ความสุขสำราญ

(๓) “นิพฺพาน” ในแง่ความเข้าใจ

1- นิพพานไม่ใช่สถานที่ ซึ่งมีอยู่แล้ว ณ เวลานี้ แล้วก็พยายามจะไปกันให้ถึง แต่นิพพานเป็นสภาวะหรือคุณภาพของจิตใจ

2- นิพพานเป็นสัจธรรม ไม่ขึ้นกับความเชื่อหรือความเข้าใจของใคร ไม่ว่าใครจะเชื่ออย่างไรหรือไม่เชื่ออย่างไร นิพพานก็เป็นจริงอย่างที่นิพพานเป็น

3- นิพพานเข้าใจได้ด้วยการสัมผัสของจริง ไม่ใช่ด้วยการอ่านหรือฟังคำบรรยาย เหมือนรสอาหาร ต่อให้พรรณนาหยดย้อยก็รู้ไม่ได้ แต่เมื่อได้ลิ้มรส แม้ไม่ต้องพรรณนาก็รู้ได้เอง

4- ผู้บรรลุนิพพานไม่ต้องออกไปอยู่นอกสังคมหรือนอกโลก พระพุทธเจ้าและพระอรหันต์ทั้งหลายท่านก็ใช้ชีวิตอยู่ในสังคมได้ตามปกติ

วิธีวัดผลง่ายๆ :

1- ไม่ติดทั้งดีทั้งชั่ว

2- รู้ตัวทั่วพร้อมผ่องใส

3- รู้ควรไม่ควรทำอันใด

4- กระทบแต่ไม่กระเทือน

: เมื่อไรเป็นอย่างนี้ นั่นแหละ นิพพานแล้ว

บาลีวันละคำ (210)

4-12-55

ดูโพสในเฟซบุ๊กของครูทองย้อย