ปเวณิ (บาลีวันละคำ 269)

ปเวณิ

อ่านว่า ปะ-เว-นิ (เป็น “ปเวณี” ก็มีบ้าง แต่น้อย)

ประกอบด้วย ป + วี (ธาตุ = ถัก, ทอ, สืบต่อ)+ ณี = ปเวณิ แปลตามศัพท์ว่า  “การสืบต่อไปเรื่อยๆ” มีความหมายหลายนัย คือ –

1- ม้วนผม, มวยผม, ผมเปีย, ผมที่ถักยาว

2- เสื่อ หรือสิ่งทอ, เครื่องลาด

3- ประเพณี, ขนบธรรมเนียม, ความเคยชินหรือกิจวัตร, ประเพณีที่มีมานาน

4- การสืบสกุล, เชื้อสาย, พันธุ์, เชื้อชาติ

ภาษาไทยใช้คำนี้ในรูปต่างๆ คือ

– ปเวณี = ขนบธรรมเนียม, แบบแผน; เชื้อสาย, การเป็นสามีภรรยากันตามธรรมเนียม

– ประเวณี = การเสพสังวาส, การร่วมรส ในคําว่า ร่วมประเวณี; ประเพณี

– ประเพณี = สิ่งที่นิยมถือประพฤติปฏิบัติสืบ ๆ กันมาจนเป็นแบบแผน ขนบธรรมเนียม หรือจารีตประเพณี

โปรดสังเกตว่า ในภาษาบาลี “ปเวณี” ไม่ได้มีความหมายว่าร่วมเพศ

ภาษาไทยตีความว่า การสืบสกุลจะมีได้ก็โดยการร่วมเพศ จึงเรียกการร่วมเพศว่า “ร่วมประเวณี”

——-

ถาม : ร่วมประเวณีกับคนที่ไม่ใช่คู่ครองของตน ผิดปเวณี ใช่หรือไม่ ?

ตอบ : ใช่ เพราะผิดประเพณี

ถาม : ร่วมประเวณีกับคู่ครองของตน แต่มิได้มีเจตนาจะให้เกิดปเวณี (เชื้อสายสืบสกุล) ถือว่า ผิดปเวณี ใช่หรือไม่ ?

ตอบ : ไม่ใช่ เพราะเป็นประเพณี

????

บาลีวันละคำ (269)

2-2-56

ปเวณิ, ปเวณี (ศัพท์วิเคราะห์)

ปกาเรน วีนาตีติ ปเวณี ผมที่ถักไปเรื่อย, การสืบต่อไปเรื่อยๆ

ป บทหน้า วี ธาตุ ในความหมายว่าทอ ถัก สืบต่อ ณี ปัจจัย

ปเวณิ (บาลี-อังกฤษ)

ม้วนผม คือผมที่ถักเฉยๆ โดยไม่มีการตกแต่งอย่างใด

a braid of hair, i.e. the hair twisted & unadorned

เสื่อ หรือสิ่งทอ, เครื่องลาด

a mat, cover

ประเพณี, ขนบธรรมเนียม, ความเคยชินหรือกิจวัตร, ประเพณีที่มีมานาน

custom, usage, wont, tradition

การสืบสกุล, เชื้อสาย, พันธุ์, เชื้อชาติ

succession, lineage, breed, race

ปเวณิ อิต.(พจนานุกรมศัพท์บาลี)

ช้องผม, ผมที่ผูกไว้หรือมวยผม;เชื้อสาย, ประเวณี, ประเพณี; เสื่อ, เครื่องลาด.

ปเวณี

 [ปะ-] น. ขนบธรรมเนียม, แบบแผน; เชื้อสาย, การเป็นสามีภรรยากันตามธรรมเนียม. (ป.; ส. ปฺรเวณิ).

ประเวณี

น. การเสพสังวาส, การร่วมรส, ในคําว่า ร่วมประเวณี; ประเพณี เช่น ประเวณีตีงูให้หลังหัก มันก็มักทําร้ายเมื่อภายหลัง. (อภัย).ก. ประพฤติผิดเมียผู้อื่น เรียกว่า ล่วงประเวณี. (ส. ปฺรเวณิ; ป. ปเวณิ).

ประเพณี

น. สิ่งที่นิยมถือประพฤติปฏิบัติสืบ ๆ กันมาจนเป็นแบบแผน ขนบธรรมเนียม หรือจารีตประเพณี. (ส. ปฺรเวณิ; ป. ปเวณิ).

ดูโพสในเฟซบุ๊กของครูทองย้อย