นวารหาทิคุณ (บาลีวันละคำ 375)

นวารหาทิคุณ

อ่านว่า นะ-วา-ระ-หา-ทิ-คุน

ประกอบด้วยคำว่า นว (= เก้า) + อรห (= บทว่า อรหํ) + อาทิ (= เป็นต้น) + คุณ (= พระคุณ) แปลว่า “คุณพระพุทธเจ้า 9 ประการ มีบท อรหํ เป็นต้น”

พระพุทธคุณ 9 ประการ ที่เป็นภาษาบาลี เขียนแบบไทยดังนี้ –

อิติปิ  โส  ภควา  อะระหัง  สัมมาสัมพุทโธ  วิชชาจรณสัมปันโน  สุคะโต  โลกะวิทู  อะนุตตะโร  ปุริสะทัมมะสาระถิ  สัตถา  เทวะมะนุสสานัง  พุทโธ  ภะคะวาติ.

เขียนแบบบาลีและคำแปล ดังนี้ –

อิติปิ  โส  ภควา = แม้เพราะเหตุนี้ พระผู้มีพระภาคพระองค์นั้น

(อิติปิ  โส  อย่าเขียนติดกันเป็น อิติปิโส  เพราะ อิติปิ กับ  โส  เป็นคนละคำ)

1. อรหํ = เป็นผู้ไกลจากกิเลส

2. สมฺมาสมฺพุทฺโธ = เป็นผู้ตรัสรู้ชอบได้โดยพระองค์เอง

(สมฺมา + สมฺพุทฺโธ เป็นคำเดียวกัน ไม่แยก)

3. วิชฺชาจรณสมฺปนฺโน = เป็นผู้ถึงพร้อมด้วยวิชชาและจรณะ

(วิชฺชา ช ช้างสองตัว, วิชฺชา + จรณ + สมฺปนฺโน เป็นคำเดียวกัน ไม่แยก)

4. สุคโต = เป็นผู้ไปแล้วด้วยดี

5. โลกวิทู = เป็นผู้รู้โลกอย่างแจ่มแจ้ง

(-วิทู ท ทหาร ไม่ใช่ ธ ธง)

6. อนุตฺตโร  ปุริสทมฺมสารถิ = เป็นผู้สามารถฝึกบุรุษที่สมควรฝึกได้อย่างไม่มีใครยิ่งกว่า

(อนุตฺตโร กับ ปุริส- เป็นคนละคำ แยกกัน, –ทมฺม– ท ทหาร ไม่ใช่ ธมฺม ธ ธง แปลว่า “ผู้สมควรฝึกได้”)

7. สตฺถา  เทวมนุสฺสานํ = เป็นครูผู้สอนของเทวดาและมนุษย์ทั้งหลาย

(สตฺถา กับ เทว- เป็นคนละคำ แยกกัน)

8. พุทฺโธ = เป็นผู้รู้ ผู้ตื่น ผู้เบิกบานด้วยธรรม

9. ภควาติ (= ภควา + อิติ) = เป็นผู้มีความจำเริญ จำแนกธรรมสั่งสอนเวไนยสัตว์ ดังนี้

วิสาขบูชา : เจริญนวารหาทิคุณให้คล่อง

สวดหรือเขียนถูกต้อง และรู้ความหมาย

ถวายเป็นพุทธบูชา

บาลีวันละคำ (375)

24-5-56

นวอรหาทิคุณ, นวารหาทิคุณ

 [นะวะอะระหาทิคุน, นะวาระหาทิคุน] น. คุณพระพุทธเจ้า ๙ ประการ มีบท อรหํ เป็นต้น. (พูดเลือนมาเป็น นวหรคุณ).

ดูโพสในเฟซบุ๊กของครูทองย้อย