คิดให้แนบเนียนก่อนจะเหน็บแนม

คิดให้แนบเนียนก่อนจะเหน็บแนม

———————————–

เมื่อกล่าวถึงคำสัตย์ เรานิยมอ้างภาษิต “สจฺจํ เว อมตา วาจา” แปลว่า “คำสัตย์แลเป็นวาจาไม่ตาย” 

แล้วก็จะได้ยินคำเหน็บแนมว่า คำจริงไม่ตาย แต่คนพูดความจริงมักตาย 

ความคิดเช่นนี้นับเป็นการบั่นทอนกำลังใจอย่างหนึ่ง ทำให้คนไม่อยากพูดความจริง ซึ่งเท่ากับเป็นการส่งเสริมให้คนพูดความเท็จไปในตัว

“คำสัตย์” ในภาษิตนั้นท่านหมายถึง “สัจธรรม” คือหลักธรรมอันแสดงข้อปฏิบัติที่ถูกต้องแท้จริง เมื่อนำมาแสดงแล้วมีผู้ปฏิบัติดำเนินตามก็จะเป็นเหตุให้บรรลุอมตธรรมคือพระนฤพานอันไม่มีภพใหม่ คือไม่ต้องเกิดอีก เมื่อไม่มีเกิด ก็เป็นอันไม่มีแก่เจ็บตาย อันเป็นความหมายของ “อมตะ” ที่แปลว่า “ไม่ตาย”

“สจฺจํ เว อมตา วาจา” มีความหมายเช่นนี้ 

แต่เพราะไม่ศึกษาสำเหนียก จึงไม่รู้ เมื่อไม่รู้แล้วเอาไปพูดตามที่เข้าใจเอาเอง ความหมายของภาษิตจึงผิดเพี้ยนไป

คนควรพูดคำสัตย์ นี่คือหลักปฏิบัติของคนที่เจริญแล้ว

พระพุทธศาสนาไม่ได้หลับตาสอนให้พูดแต่คำสัตย์ แต่สอนองค์ประกอบของการพูดที่ถูกต้องควบคู่ไว้ด้วยเสมอ กล่าวคือ – 

๑ กาเลน ภาสิตา = รู้กาลเทศะที่จะพูด 

๒ สจฺจา ภาสิตา = พูดเรื่องจริง 

๓ สณฺหา ภาสิตา = พูดอย่างสุภาพ 

๔ อตฺถสญฺหิตา ภาสิตา = พูดสร้างสรรค์ 

๕ เมตฺตจิตฺเตน ภาสิตา = พูดด้วยไมตรีจิต 

เวลาจะเหน็บแนมหรือเย้ยหยันว่า คำจริงไม่ตาย แต่คนพูดความจริงมักตาย ขอได้โปรดระลึกถึงหลักการพูดเหล่านี้ด้วย 

ยิ่งระลึกไว้เสมอๆ ไม่ว่าจะพูดอะไร ก็ยิ่งดี

และโดยเฉพาะเมื่อจะยกคำว่า “สจฺจํ เว อมตา วาจา” ขึ้นมาเหน็บแนม ขอได้โปรดศึกษาความหมายจนเข้าใจถูกต้องถ่องแท้เสียก่อน

การยกเอามาพูดโดยไม่คิด จะกลายเป็นการช่วยกันบิดเบือนหลักธรรมไปโดยไม่รู้ตัว

พลเรือตรี ทองย้อย แสงสินชัย

๒๖ มีนาคม ๒๕๖๕

๑๖:๔๖

………………………………………..

คิดให้แนบเนียนก่อนจะเหน็บแนม

ดูโพสต์ในเฟซบุ๊กของครูทองย้อย

……………………………………………..