อภิทาวน์ (บาลีวันละคำ 4,710)

อภิทาวน์

ภาษาลูกครึ่ง

ผู้เขียนบาลีวันละคำเห็นโครงการหมู่บ้านแห่งหนึ่งในจังหวัดราชบุรี (มีในจังหวัดอื่นด้วย) ชื่อ “อภิทาวน์” เห็นว่าเป็นคำที่แปลกดี จึงขอนำมาเขียนเป็นบาลีวันละคำ-ในแง่ภาษาเท่านั้น

“อภิทาวน์” อ่านตามประสงค์ว่า อะ-พิ ทาว

ประกอบด้วยคำว่า อภิ + ทาวน์

(๑) “อภิ” 

เป็นคำอุปสรรค มีความหมายว่า เหนือ, ทับ, ยิ่ง, ข้างบน (over, along over, out over, on top of) โดยอรรถรสของภาษาหมายถึง มากมาย, ใหญ่หลวง (very much, greatly)

แถม :

พจนานุกรมฉบับราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ.2554 บอกไว้ว่า – 

“อุปสรรค : (คำนาม) คำสำหรับใช้เติมข้างหน้าคำนามหรือคำกริยาที่เป็นรูปคำบาลีหรือสันสกฤตให้มีความหมายแผกเพี้ยนไปจากเดิม หรือมีความหมายตรงข้ามกับความหมายเดิมเป็นต้น และถือเป็นคำเดียวกับคำนามหรือคำกริยานั้น เพราะตามปรกติจะไม่ใช้ตามลำพัง เช่น วัฒน์ = เจริญ อภิวัฒน์ = เจริญยิ่ง ปักษ์ = ฝ่าย ปฏิปักษ์ = ฝ่ายตรงข้าม, ข้าศึก, ศัตรู.”

(๒) “ทาวน์”

เป็นคำทับศัพท์ town ในภาษาอังกฤษ พจนานุกรม สอ เสถบุตร แปล town เป็นไทยว่า เมือง, นคร, คนทั้งเมือง

พจนานุกรมอังกฤษ-บาลี แปล town เป็นบาลี ดังนี้: 

(1) pura ปุร (ปุ-ระ) = “ที่ที่รักษาประชาชนจากอำนาจของศัตรู” = กำแพงที่มีป้อมค่าย, หอ, วัง, เมือง

(2) nagara นคร (นะ-คะ-ระ) = “ที่ที่มีปราสาทเป็นต้น” = กรุง, เมืองเอก, เมืองใหญ่หรือราชธานี

(3) nagarī นครี (นะ-คะ-รี) = เมือง, ชาวเมือง

(4) purī ปุรี (ปุ-รี) = เมือง, ชาวเมือง

อภิ + ทาวน์ = อภิทาวน์ เป็นคำสมาสระหว่าง อภิ คำบาลีสันสกฤต กับ ทาวน์ คำอังกฤษ 

“อภิทาวน์” เป็นคำประเภทวิสามานยนาม หรือชื่อเฉพาะ (proper name) แปลว่าอะไร มีความหมายอย่างไร ต้องเป็นไปตามที่ผู้ตั้งชื่อกำหนด

ในที่นี้คงบอกได้กว้าง ๆ ว่า “เมืองที่ยิ่งใหญ่”

อภิปรายขยายความ :

“อภิทาวน์” เป็นคำสมาสระหว่าง “อภิ” คำบาลีสันสกฤต กับ “ทาวน์” คำอังกฤษ ซึ่งผู้เขียนบาลีวันละคำขอเรียกว่า สมาสข้ามสายพันธุ์

ทั้งนี้เพราะตามหลักคำสมาสท่านว่า ต้องเป็นคำในภาษาเดียวกัน เช่นบาลีกับบาลี สันสกฤตกับสันสกฤต หรือบาลีกับสันสกฤตซึ่งท่านยอมให้สมาสกันได้เนื่องจากมีรากศัพท์มาในทางเดียวกัน

“อภิ” คำบาลีสันสกฤต กับ “ทาวน์” คำอังกฤษ สมาสกัน จึงผิดหลักที่ท่านกำหนดไว้

โปรดสังเกตว่า คำที่ผิดหลักภาษาทำนองนี้ ทุกวันนี้จะพบได้ทั่วไป ถึงระดับที่เรียกได้ว่าดาษดื่น เหตุผลก็คือ คนไม่รู้หลักเพราะไม่ใส่ใจที่จะศึกษาเรียนรู้ หรือแม้รู้หลักอยู่บ้างก็พอใจที่จะละเมิดหลักหรือ “แหกกฎ” เนื่องจากเห็นว่าการทำตามกฎไม่มีอิสระ ตลอดจนเห็นว่าการทำอะไรนอกกฎแสดงถึงมีความคิดสร้างสรรค์

ทั้งนี้ มิได้มีเจตนาจะบอกว่า การทำเช่นนี้ผิดหรือถูก ดีหรือไม่ดี เพราะเรื่องนี้ถือว่าเป็น “ความนิยม” 

และความนิยมนั้นย่อมอยู่เหนือความถูกผิดดีไม่ดีทั้งปวง

ชื่อ “อภิทาวน์” สะกดเป็นอักษรโรมันตามที่เห็นเผยแพร่เป็น Apitown 

ตามหลักเกณฑ์การถอดอักษรไทยเป็นอักษรโรมันแบบถ่ายเสียง ของสำนักงานราชบัณฑิตยสภา กำหนดว่า –

ภ สำเภา ถ้าเป็นตัวต้น อักษรโรมันเป็น ph เช่น สำเภา = samphao

ถ้าเป็นตัวสะกด อักษรโรมันเป็น p เช่น ลาภ = lap

ในที่นี้ –ภิ– ในคำว่า “อภิ” ไม่ใช่ตัวสะกด แต่เป็นตัวต้น “อภิทาวน์” จึงควรเขียนเป็นอักษรโรมันเป็น Aphitown

นี่ว่าตามหลัก แต่ในทางปฏิบัติ ผู้บริหาร “อภิทาวน์” มีเหตุผลอย่างไรจึงเขียนชื่อนี้เป็นอักษรโรมันเป็น Apitown สาธารณชนยากที่จะรู้ได้ ผู้อยากรู้ต้องไปสืบถามหาความรู้เอาเอง

…………..

ดูก่อนภราดา!

: ถึงเมืองจะไม่งามก็น่าอยู่

: ถ้าผู้อยู่ในเมืองมีน้ำใจงาม

#บาลีวันละคำ (4,710)

5-5-68

…………………………….

ดูโพสต์ในเฟซบุ๊กของครูทองย้อย

…………………………….