พระลักษมณ์ (บาลีวันละคำ 4,727)
พระลักษมณ์
ไม่ใช่ พระลักษณ์
พจนานุกรมฉบับราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ.2554 บอกไว้ว่า –
“ลักษมณ์ : (คำนาม) ชื่อน้ององค์หนึ่งของพระรามในเรื่องรามเกียรติ์. (ส. ลกฺษฺมณ).”
เมื่อจะเขียนชื่อ “น้ององค์หนึ่งของพระรามในเรื่องรามเกียรติ์” คนส่วนมากจะเขียนเป็น “พระลักษณ์” คือ “ลักษณ์” ที่เป็นคำเดียวกับ “ลักษณะ”
“น้ององค์หนึ่งของพระรามในเรื่องรามเกียรติ์” ชื่อ “ลักษมณ์”
ไม่ใช่ “ลักษณ์”
ถ้าออกเสียงเพื่อแยกความแตกต่างก็คือ ลัก-สะ-มน
ไม่ใช่ ลัก-สะ-หฺนะ
ลัก-สะ-มน = “ลักษมณ์” อ่านว่า ลัก
ลัก-สะ-หฺนะ = “ลักษณ์”
น้องพระรามชื่อ “พระลักษมณ์” (พฺระ-ลัก)
ไม่ใช่ “พระลักษณ์”
พจนานุกรมฉบับราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ.2554 บอกว่า “ลักษมณ์” รูปคำสันสกฤตเป็น “ลกฺษฺมณ”
สํสกฤต-ไท-อังกฤษ อภิธาน มีคำว่า “ลกฺษฺมณ” บอกไว้ดังนี้ –
“ลกฺษฺมณ : (คำนาม) โอรสของท้าวทศรถอันเกิดด้วยนางสุมิตรา; สิ่งสำคัญหรือเครื่องหมาย; นาม; the son of Dasaratha by Sumitra; a sign or mark; a name.”
ผู้เขียนบาลีวันละคำยังไม่สามารถเทียบได้ว่า สันสกฤต “ลกฺษฺมณ” บาลีจะมีรูปเป็นอย่างไร
ผู้มีความรู้ทั้งบาลีและสันสกฤต ถ้าจะกรุณาบอกเทียบให้ดู ก็จะเป็นพระคุณอย่างยิ่ง จะได้สืบค้นต่อไปว่า รูปบาลีเช่นนั้นมีใช้ในคัมภีร์บาลีหรือไม่
ขยายความ :
หนังสือ สมญาภิธานรามเกียรติ์ รวบรวมโดย นาคะประทีป สะกดชื่อนี้เป็น “ลักษณ์” ไม่ตรงกับพจนานุกรมฯ แต่ตรงกับคนส่วนมากที่สะกดผิดจากพจนานุกรมฯ
หนังสือ สมญาภิธานรามเกียรติ์ หน้า 129 บอกไว้ดังนี้ –
…………..
ลักษณ์ : โอรสท้าวทศรถกับนางสมุทรชา คือบรรลังก์นาคพระนารายณ์อวตารมา, สีทอง.
…………..
อย่างไรก็ตาม เมื่อเทียบทานกับหลักฐานต่าง ๆ แล้ว ได้ข้อยุติว่า โอรสของท้าวทศรถ 2 องค์ ที่ผู้คุ้นเคยเรื่องรามเกียรติ์มักเรียกควบกันออกเสียงว่า ราม-ลัก หรือ ลัก-ราม นั้น
“ราม” คือ พระราม ไม่มีปัญหาในการสะกดชื่อ
ส่วน “ลัก” สะกดเป็น “ลักษมณ์” = พระลักษมณ์ (พฺระ-ลัก)
ไม่ใช่ “พระลักษณ์”
ลัก-สะ-มน = “ลักษมณ์” (อ่านว่า ลัก)
ไม่ใช่ ลัก-สะ-หฺนะ = “ลักษณ์”
…………..
ดูก่อนภราดา!
: อาศัยเรื่องรามเกียรติ์เรียนภาษา
: แต่อย่าให้ภาษาพาไปหาความมักง่าย
#บาลีวันละคำ (4,727)
22-5-68
…………………………….
…………………………….
