คาถาวันเด็ก

คาถาวันเด็ก

————

ผมมีคาถาเกี่ยวกับเด็กอยู่บทหนึ่ง เป็นกลบท แปลตามศัพท์บาลีก็ได้ แปลตามเสียงไทยก็ได้

คาถาว่าดังนี้ –

ทารโก  ปฏโก  กมฺมา

ปภวา  ปาตโก  ทิปา

ปรงฺกากาจมาตีตา

ธมฺโม  เม  ปาภวาปกา.

———–

แปลตามศัพท์บาลี :

ทารโก  ปฏโก  กมฺมา

เด็กน้อยเป็นประดุจผืนผ้า (อันบริสุทธิ์) ก็โดยกรรมที่ทำไว้

ปภวา  ปาตโก  ทิปา

เป็นผู้ตกไปแล้วจากที่พึ่ง เพราะตัณหาอันเป็นต้นเหตุ

ปรงฺกากาจมาตีตา

เพราะล่วงเลยเสียซึ่งตักของผู้อื่นอันบริสุทธิ์

ธมฺโม  เม  ปาภวาปกา.

(บัณฑิตรู้ดังนี้แล้วพึงทำในใจว่า)

ธรรมดาของเราย่อมมีมาจากแม่น้ำคือภพทั้งหลาย

แปลเก็บความประกอบความ ได้ความว่า –

เด็กน้อยเหมือนผืนผ้าขาว

ถ้าผู้ใหญ่ไม่เอาใจใส่ เด็กก็หมดที่พึ่ง

เพราะไม่มีใครคุ้มครอง ผ้าขาวก็จะไม่ขาวอีกต่อไป

เหตุผลต้นตอก็คือ เพราะยังเวียนว่ายตายเกิดนี่แลจึงต้องเป็นดังนี้

———–

แปลตามเสียงไทย:

ทารโก  ปฏโก  กมฺมา

ทาระโกปะตะโก  กำมา 

เด็กน้อยไปเจอลูกตะโก จึงถือเอามา

ปภวา  ปาตโก  ทิปา

ปะพวา  ปาตะโกทิปา

มาเจอมะม่วงก็ปาตะโกทิ้งที่ป่า

ปรงฺกากาจมาตีตา

ปะรังกา  กาจะมาตีตา 

เดินมาเจอรังกา กาจะมาจิกลูกตา

ธมฺโม  เม  ปาภวาปกา.

ทำโมเมปาพวาปะกา

จึงหลับหูหลับตาปามะม่วงไปถูกกา

แปลเก็บความประกอบความ ได้ความว่า –

เด็กน้อยเห็นอะไรก็อยากได้ เจออะไรก็อยากเอา

เจออะไรที่คิดว่าดีกว่า ก็ทะยานไขว่คว้าเรื่อยไป

ถ้าเจอภัยอันตราย เด็กจะรู้จักทำอะไรได้เล่า

นอกจากโมเมชั่น หลับหูหลับตาแก้ปัญหาแบบลองผิดลองถูก

———–

สิทธิการิยะ ท่านว่าคาถาบทนี้ท่องบ่นทุกวัน เด็กจะเป็นผู้ใหญ่ที่ดี 

ส่วนผู้ใหญ่ ถ้าท่องทุกวันจะกลายเป็นเด็กที่ดีแล

นาวาเอก ทองย้อย แสงสินชัย

๙ มกราคม ๒๕๕๙

๑๖:๓๘

——-

เฉลยการบ้านวิชาภาษาบาลี

ทารโก  ปฏโก  กมฺมา ปภวา  ปาตโก  ทิปา

ปรงฺกากาจมาตีตา ธมฺโม  เม  ปาภวาปกา.

แปลโดยพยัญชนะ ยกศัพท์

ทารโก  อันว่าเด็กน้อย  ปฏโก  เป็นผู้เพียงดังผืนผ้า (โหติ ย่อมเป็น) กมฺมา  เพราะกรรม

(โส  ทารโก  อันว่าเด็กน้อย นั้น)  ปาตโก  เป็นผู้ตกไปแล้ว (โหติ ย่อมเป็น)  ทิปา จากที่พึ่ง  ปภวา  เพราะเหตุเป็นแดนเกิด

(ตสฺส  ทารกสฺส  ทีปปตนภาวํ  อันว่าความเป็น คือการตกไปจากที่พึ่งของเด็กน้อยนั้น  โหติ  ย่อมมี)  ปรงฺกากาจมาตีตา เพราะเหตุอันล่วงเสียซึ่งตักของผู้อื่นอันบริสุทธิ์

(ปณฺฑิเตน  อันบัณฑิต  ญตฺวา  รู้แล้ว  เอวํ  อย่างนี้  มนสิ  กาตพฺพํ  พึงกระทำไว้  ในใจ ว่า)  ธมฺโม  อันว่าธรรมดา  เม ของเรา (ภวติ ย่อมเกิด)  ปาภวาปกา จากแม่น้ำคือภพทั่ว  (ดังนี้)

แปลโดยพยัญชนะ

อันว่าเด็กน้อย เป็นผู้เพียงดังผืนผ้า (ย่อมเป็น) เพราะกรรม

(อันว่าเด็กน้อย นั้น) เป็นผู้ตกไปแล้ว (ย่อมเป็น) จากที่พึ่ง เพราะเหตุเป็นแดนเกิด

(อันว่าความเป็น คือการตกไปจากที่พึ่งของเด็กน้อยนั้น ย่อมมี) เพราะเหตุอันล่วงเสียซึ่งตักของผู้อื่นอันบริสุทธิ์

(อันบัณฑิต  รู้แล้ว  อย่างนี้  พึงกระทำไว้ในใจว่า)  อันว่าธรรมดา ของเรา  (ย่อมเกิด) จากแม่น้ำคือภพทั่ว (ดังนี้)

แปลโดยอรรถ

เด็กน้อยเป็นประดุจผืนผ้า (อันบริสุทธิ์) ก็โดยกรรมที่ทำมา

เป็นผู้ตกไปแล้วจากที่พึ่ง เพราะตัณหาอันเป็นต้นเหตุ

เพราะล่วงเลยเสียซึ่งตักของผู้อื่นอันบริสุทธิ์

(บัณฑิตรู้ดังนี้แล้วพึงทำในใจว่า)

ธรรมดาของเราย่อมมีมาจากแม่น้ำคือภพทั้งหลาย

อธิบายศัพท์

ทารโก  ปฏโก  กมฺมา

ทารก (เด็กชาย) แจกด้วย สิ ปฐมาวิภัตติ เป็น  ทารโก

ปฏ (ผืนผ้า) ลง ณวุ ปัจจัยในนามกิตก์ แปลง ณวุ เป็น อก =  ปฏโก = ผู้เป็นดุจผืนผ้า 

กมฺม (กรรม) แจกด้วย นา  ตติยาวิภัตติ เป็น กมฺมา = โดยกรรม

ปภวา  ปาตโก  ทิปา 

ปภว (แดนเกิด  = ตัณหา) แจกด้วย นา  ตติยาวิภัตติ เป็น   ปภวา = เพราะตัณหา

ทิป = ทีป (กาะ, ที่พึ่ง) แจกด้วย สฺมา ปัญจมีวิภัตติ เป็น  ทิปา = จากที่พึ่ง

ปรงฺกากาจมาตีตา 

ปร (อื่น,  ผู้อื่น) + องฺก (ตัก) = ปรงฺก + อกาจ  (บริสุทธิ์  ไม่มีบกพร่อง  ใส) = ปรงฺกา-กาจ แจกด้วย  อํ  ทุติยาวิภัตติ เป็น  ปรงฺกากาจํ + อตีต (ล่วงไปแล้ว,  ผ่านไปแล้ว) = 

ปรงฺกากาจมาตีต  แจกด้วย สฺมา ปัญจมีวิภัตติ เป็น  ….มาตีตา = เพราะล่วงเลยเสีย….

ธมฺโม  เม  ปาภวาปกา

ธมฺม (ธรรมะ,  ธรรมดา)  แจกด้วย  สิ ปฐมาวิภัตติ เป็น ธมฺโม

เม มาจากสรรพนาม อมฺห  แจกด้วย  ส ฉัฏฐีวิภัตติ เป็น  เม = ของเรา

ป (ทั่ว) + อา (ทั่ว) + ภว (ภพ, ความมี ความเป็น) = ปาภว + อาปก (แม่น้ำ) = ปาภวาปก (แม่น้ำคือภพ) แจกด้วย  สฺมา ปัญจมีวิภัตติ เป็น ปาภวาปกา = จากแม่น้ำคือภพ

    ภาษาบาลีสนุก

คำบาลี

ทารโก  ปฏโก  กมฺมา ปภวา  ปาตโก  ทิปา

ปรงฺกากาจมาตีตา ธมฺโม  เม  ปาภวาปกา.

   อ่านเป็นเสียงคำไทย

ทาระโกปะตะโก  กำมา ปะพวา  ปาตะโกทิปา

ปะรังกา  กาจะมาตีตา ทำโมเมปาพวาปะกา

       แปลเป็นไทย

เด็กน้อยไปเจอลูกตะโก จึงถือเอามา

มาเจอมะม่วงก็ปาตะโกทิ้งที่ป่า

เดินมาเจอรังอีกา อีกาจะมาจิกลูกตา

จึงหลับหูหลับตาปาตะโกไปถูกอีกา

คำศัพท์

ทารโก เด็ก

ปะ พบ,  เจอ,  กระทบกัน

พวา มะม่วง (ตัดมาจาก อัมพวา)

เมษายน 2551