ทีฆายุก (บาลีวันละคำ 90)
ทีฆายุก
อ่านว่า ที-คา-ยุ-กะ
ประกอบด้วยคำว่า ทีฆ (= ยาว) + อายุ (= เวลาที่ดำรงชีวิตอยู่) + ก (ปัจจัย = ผู้-, ผู้มี-) = ทีฆายุก แปลว่า “ผู้มีอายุยืนนาน”
“ทีฆายุก” เป็นคุณศัพท์
– ขยายคำนามที่เป็นเพศชาย เป็น “ทีฆายุโก”
– ขยายคำนามที่เป็นเพศหญิง เป็น “ทีฆายุกา”
คำที่เราคุ้นกันดี คือ
– คำถวายพระพรพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว “ทีฆายุโก โหตุ มหาราชา”
– คำถวายพระพรสมเด็จพระนางเจ้าฯ พระบรมราชินีนาถ “ทีฆายุกา โหตุ มหาราชินี”
แปลความเป็นคำไทยสั้นๆ ว่า “ขอจงทรงพระเจริญ”
ระวัง :
1. ทีฆ- ที- ท ทหาร ไม่ใช่ ฑ มณโฑ อย่าเขียนผิด
2. คำบาลีถวายพระพรต้องเขียนแยกเป็น 3 คำ อย่าเขียนติดกัน และต้องแยกให้ถูกคำ
3. -โก กับ -กา อย่าสับสน สำหรับพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว “ทีฆายุโก” สำหรับสมเด็จพระนางเจ้าฯ “ทีฆายุกา”
จงรักภักดี ด้วยดวงฤดีผ่องแผ้ว
ป้ายใครที่เขียนผิดไปแล้ว ยังพอมีเวลาแก้ไขทัน
บาลีวันละคำ (90)
6-8-55