อจละ แปลว่าไม่หวั่นไหว

อจละ แปลว่าไม่หวั่นไหว

————————–

“อจละ” อ่านว่า อะ-จะ-ละ แปลตามศัพท์ว่า “สิ่งที่ไม่เคลื่อนไหว” หรือ “สิ่งที่ไม่หวั่นไหว”

โดยปกติ “อจล” มีความหมาย ๒ อย่าง คือ –

๑ ถ้าเป็นคำนาม หมายถึง ภูเขา, แผ่นดิน, ลิ่มสลัก (a mountain, the earth, a bolt) 

๒ ถ้าเป็นคำคุณศัพท์ หมายถึง ไม่หวั่นไหว, ไม่คลอนแคลน (steadfast, immovable)

ภาษาอังกฤษในวงเล็บยกมาจาก The Pali Text Society’s Pali-English Dictionary หรือที่มักเรียกกันทั่วไปว่า พจนานุกรมบาลี – อังกฤษ ของ ริส เดวิดส์ 

ที่ยกคำอังกฤษมาให้ดูด้วย ก็เพราะคนไทยรุ่นใหม่เห็นคำอังกฤษแล้วน่าจะเข้าใจความหมายของคำบาลีได้ง่ายขึ้น

ในภาษาไทย พจนานุกรมฉบับราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ.๒๕๕๔ บอกไว้ว่า –

“อจล– : (คำวิเศษณ์) ไม่หวั่นไหว, ไม่คลอนแคลน, เช่น อจลศรัทธา. (ป., ส.).”

ลักษณะของ “อจละ” ที่แปลว่า “ไม่หวั่นไหว” นั้น ท่านหมายถึงเมื่อโลกธรรมมากระทบก็ไม่กระเทือน 

“โลกธรรม” คือ –

ลาภ ยศ สรรเสริญ สุข 

เสื่อมลาภ เสื่อมยศ นินทา ทุกข์

โลกธรรมมากระทบก็ไม่กระเทือน หมายความว่า –

๏ มีลาภ ก็ไม่ฟู่ฟ่า

เสื่อมลาภ ก็ไม่ฟุบแฟบ

๏ มียศ ก็ไม่เห่อเหิม

เสื่อมยศ ก็ไม่ห่อเหี่ยว

๏ ได้รับสรรเสริญ ก็ไม่ครื้นเครง

ถูกนินทา ก็ไม่ขุ่นเคือง

๏ มีสุขมาสัมผัส ก็ไม่ซู่ซ่า

มีทุกข์กระทบ ก็ไม่ซบเซา

………………..

มักมีผู้เข้าใจว่า กรณีที่ถูกทักท้วงเตือนติงแล้วไม่รับรู้ไม่รับฟัง ยังคงยืนยันยืนหยัดอยู่ในท่าทีเดิม นั่นคือ “อจละ–ไม่หวั่นไหว”

ความจริงแล้ว แบบนั้นไม่ใช่ “อจละ–ไม่หวั่นไหว” 

แต่ท่านเรียก “ทุพฺพจ” (ทุบ-พะ-จะ) แปลว่า ดื้อด้าน (obstinate)

๏ ผู้ที่ไม่หวั่นไหวตามโลกธรรม 

ย่อมควรแก่การบูชา

๏ แต่ผู้ที่ดื้อด้าน 

ย่อมควรแก่การเอือมระอา

พลเรือตรี ทองย้อย แสงสินชัย

๒๓ ตุลาคม ๒๕๖๔

๑๗:

ดูโพสต์ในเฟซบุ๊กของครูทองย้อย