เรียนบาลีแบบใช้งานในชีวิตประจำวัน (๐๐๑)

เรียนบาลีแบบใช้งานในชีวิตประจำวัน (๐๑๗)

เรียนบาลีแบบใช้งานในชีวิตประจำวัน (๐๑๗)

————————————–

ศีลห้า: ว่าได้ แปลถูก ปฏิบัติได้ (ต่อ)

…………………………..

(๔) มุสาวาทา เวรมณี สิกฺขาปทํ สมาทิยามิ. 

…………………………..

มุสาวาทา เวระมะณี สิกฺขาปะทัง สะมาทิยามิ. 

…………………………..

ศีลข้อนี้ คำพูดติดปากคือ “มุสา” 

คำเต็มคือ “มุสาวาท” (มุ-สา-วาด) 

ภาษาไทยอ่านว่า มุ-สา-วาด

บาลีอ่านว่า มุ-สา-วา-ทะ

(๑) “มุสา” แปลว่า โดยเท็จ, โดยผิด (falsely, wrongly) ตามหลักบาลีไวยากรณ์ เรียกศัพท์เช่นนี้ว่า “กิริยาวิเสสนะ” หมายถึงคำที่ขยายกริยาให้ชัดลงไปว่าเป็นการกระทำเช่นไร 

โดยปกติคำว่า “มุสา” นี้จะใช้คู่กับกริยาที่แปลว่า พูด, กล่าว เช่น 

มุสา วทติ 

มุสา ภณติ 

มุสา ภาสติ 

มุสา พฺรูติ 

ทุกคำแปลว่า พูดเท็จ กล่าวเท็จ

(๒) “วาท” (วา-ทะ) แปลตามศัพท์ว่า “คำเป็นเครื่องพูด”

คำว่า “วาท” ที่ใช้ในภาษาบาลีมีความหมายมากกว่าที่เราเข้าใจกันในภาษาไทย กล่าวคือ :

(๑) การพูด, คำพูด, การคุย (speaking, speech, talk)

(๒) สิ่งที่พูดกัน, ชื่อเสียง, คุณสมบัติ, ลักษณะพิเศษ (what is said, reputation, attribute, characteristic)

(๓) การสนทนา, การทะเลาะกัน, การโต้เถียง, ความขัดแย้ง, การคัดค้าน (discussion, disputation, argument, controversy, dispute)

(๔) คำสอน, ทฤษฎี, ความเชื่อ, หลักความเชื่อ, ลัทธิ, นิกาย (doctrine, theory put forth, creed, belief, school, sect)

มุสา + วาท = มุสาวาท แปลตามศัพท์ว่า “พูดโดยเท็จ” (พูดเท็จ)

พจนานุกรมฉบับราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ.๒๕๕๔ บอกไว้ว่า –

“มุสาวาท : (คำนาม) การพูดเท็จ, การพูดปด; คําเท็จ. (ป.).”

………………..

“มุสาวาท” เป็นศีลข้อที่ ๔ ในศีล ๕ ศีล ๘ และศีล ๑๐ และเป็นข้อ ๔ ในอกุศลกรรมบถ ๑๐

องค์ประกอบที่ตัดสินว่าเป็น “มุสาวาท” มี ๔ คือ :

(๑) อตถํ  วตฺถุ (อะ-ตะ-ถัง –) เรื่องที่พูดเป็นเรื่องไม่จริง และตัวผู้พูดก็รู้อยู่ว่าเป็นเรื่องไม่จริง

(๒) วิสํวาทนจิตฺตํ มีเจตนาจะให้ผู้ฟังเข้าใจผิดว่าเป็นจริงตามพูด

(๓) ตชฺโช วายาโม พูดออกไปตามเจตนานั้น

(๔) ปรสฺส  ตทตฺถวิชานนํ ผู้ที่รับฟังเข้าใจความหมายตามเจตนานั้น

หมายเหตุ :

คำว่า “วาท” ที่แปลตามศัพท์ว่า “คำพูด” นั้น ในกรณีนี้หมายรวมไปถึงการเขียน การทำหรือใช้เครื่องหมาย การแสดงกิริยาท่าทาง ตลอดจนวิธีการสื่อสารอื่นๆ

…………………………..

พูดภาษาไทยว่า –

ข้าพเจ้าขอสมาทานสิกขาบทคืองดเว้นการกล่าวเท็จ

พูดเป็นภาษาบาลีว่า –

มุสาวาทา เวรมณี สิกฺขาปทํ สมาทิยามิ. 

…………………………..

นาวาเอก ทองย้อย แสงสินชัย

๔ กรกฎาคม ๒๕๖๔

๑๗:๑๔

—————–

ตามไปอ่านบทความทั้งหมดของนาวาเอก ทองย้อย แสงสินชัย ได้ที่ลิงก์นี้:

ดูโพสต์ในเฟซบุ๊กของครูทองย้อย

…………………………..

เรียนบาลีแบบใช้งานในชีวิตประจำวัน (๐๑๘)

ดูโพสต์ในเฟซบุ๊กของครูทองย้อย

…………………………..

เรียนบาลีแบบใช้งานในชีวิตประจำวัน (๐๑๖)

ดูโพสต์ในเฟซบุ๊กของครูทองย้อย