จาก-สมาคมสำคัญ ๓ ครั้งในพระพุทธประวัติ

จาก-สมาคมสำคัญ ๓ ครั้งในพระพุทธประวัติ

————————————————

ถึง-กิจสำคัญ ๓ อย่างของนักเรียนบาลี

ในประวัติศาสตร์พระพุทธศาสนา สมัยเมื่อพระพุทธองค์ยังไม่เสด็จดับขันธปรินิพพาน มีการชุมนุมครั้งสำคัญ ๓ ครั้ง

ขอนำมากล่าวสรุปดังนี้

คราวหนึ่ง เมืองเวสาลีเกิดทุพภิกขภัยใหญ่ ผู้คนล้มตาย ซากศพเกลื่อนเมือง พวกอมนุษย์ก็เข้ามา แถมอหิวาตกโรคซ้ำอีก ในที่สุดกษัตริย์ลิจฉวีตกลงไปอาราธนาพระพุทธเจ้าซึ่งเวลานั้นประทับที่เมืองราชคฤห์ (ยังอยู่ในรัชกาลของพระเจ้าพิมพิสาร) ขอให้เสด็จมาระงับภัย 

พระพุทธองค์ประทับเรือเสด็จมา เมื่อถึงเขตแดนเมืองเวสาลี พอย่างพระบาทลงทรงเหยียบฝั่งแม่น้ำคงคา ฝนโบกขรพรรษก็ตกลงมาจนน้ำท่วมพัดพาซากศพลอยลงแม่น้ำคงคาไปหมด 

และเมื่อเสด็จถึงเมืองเวสาลี ท้าวสักกะและประดาเทพก็มาชุมนุมรับเสด็จ เป็นเหตุให้พวกอมนุษย์หวาดกลัว พากันหนีไป 

ครั้งนั้น พระพุทธเจ้าได้ตรัสรัตนสูตรให้พระอานนท์เรียนและเดินทำปริตรไปในระหว่างกำแพงเมืองทั้ง ๓ ชั้น (ผังเมืองเวสาลีมีกำแพง ๓ ชั้น) 

พระอานนท์สดับรัตนสูตรจากพระพุทธองค์ จำทรงไว้ได้แล้วสวดเพื่อเป็นปริตร คือเป็นเครื่องคุ้มครองป้องกัน พร้อมทั้งถือบาตรของพระพุทธเจ้าใส่น้ำเดินพรมไปทั่วทั้งเมือง 

เป็นอันว่าทั้งภัยแล้ง ภัยอมนุษย์ และภัยจากโรค ก็สงบสิ้นไป 

พระพุทธเจ้าประทับที่เมืองเวสาลีครึ่งเดือนจึงเสด็จกลับ มีการชุมนุมครั้งใหญ่เพื่อส่งเสด็จ เรียกว่า “คังโคโรหณสมาคม” 

การชุมนุมใหญ่ลักษณะเดียวกันนี้ในพุทธประวัติยังมีอีก ๒ คราว คือ เมื่อทรงกระทำยมกปาฏิหาริย์ เรียกว่า “ยมกปาฏิหาริยสมาคม” และในคราวเสด็จขึ้นไปจำพรรษา ณ สวรรค์ชั้นดาวดึงส์ ๓ เดือน แล้วเสด็จลงในวันออกพรรษา เรียกว่า “เทโวโรหณสมาคม” คือที่เรารู้จักกันในคำว่า “ตักบาตรเทโว” 

สรุปว่า สมาคมครั้งสำคัญในพระพุทธประวัติมี ๓ ครั้ง คือ –

………………………………………

คังโคโรหณสมาคม ครั้งเมื่อทรงเหยียบฝั่งแม่คงคา

ยมกปาฏิหาริยสมาคม คราเมื่อทรงทำยมกปาฏิหาริย์

เทโวโรหณสมาคม กาลเมื่อเสด็จลงจากเทวโลก

………………………………………

ท่านผู้สนใจเหตุการณ์ทั้ง ๓ ครั้งนี้ เชิญศึกษารายละเอียดได้จากคัมภีร์อรรถกถา 

เรื่องพระพุทธเจ้าเสด็จระงับภัยเมืองเวสาลี ศึกษาได้จากคัมภีร์ธัมมปทัฏฐกถา ภาค ๗ อตฺตโนปุพฺพกมฺมวตฺถุ 

………………………………………………

https://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=25&i=31&p=1

………………………………………………

เรื่องทรงกระทำยมกปาฏิหาริย์และเสด็จขึ้นไปจำพรรษา ณ สวรรค์ชั้นดาวดึงส์ ๓ เดือน แล้วเสด็จลงในวันออกพรรษา ศึกษาได้จากคัมภีร์ธัมมปทัฏฐกถา ภาค ๖ ยมกปฺปาฏิหาริยวตฺถุ

………………………………………………

https://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=25&i=24&p=2

………………………………………………

คัมภีร์ธัมมปทัฏฐกถาเป็นคัมภีร์ที่น่าศึกษา นอกจาก (๑) ศึกษาให้สอบได้เพื่อได้วุฒิทางปริยัติธรรมดังที่นักเรียนบาลีของเรามุ่งมั่นกันทั่วไปแล้ว ยังควร (๒) ศึกษาเพื่อให้ได้ความรู้ในประวัติศาสตร์พระพุทธศาสนาและเกิดสติปัญญาในหลักธรรมคำสอนเป็นสำคัญ นอกจากนั้น เมื่อรู้เข้าใจดีแล้วก็ควร (๓) นำไปเผยแผ่ให้แพร่หลายต่อไปอีกด้วย

น่าเสียดายที่กิจทั้ง ๓ อย่างนี้ นักเรียนบาลีบ้านเรามุ่งทำกันอยู่อย่างเดียว

อย่างที่ ๒ มองกันว่าเป็นผลพลอยได้ ไม่ได้มุ่งเต็มที่เหมือนอย่างแรก

ส่วนอย่างที่ ๓ แทบจะไม่มีใครทำ

ถ้าช่วยกันทำให้ครบทั้ง ๓ อย่าง ก็จะเป็นการรักษาสืบทอดพระศาสนาให้ยั่งยืนมั่นคงอยู่ได้ตลอดกาลนาน

พลเรือตรี ทองย้อย แสงสินชัย

๒๑ มกราคม ๒๕๖๕

๑๖:๐๙

………………………………………..

จาก-สมาคมสำคัญ ๓ ครั้งในพระพุทธประวัติ

ดูโพสต์ในเฟซบุ๊กของครูทองย้อย