ทวีตรีบาตรบูร

ทวีตรีบาตรบูร

————–

คำว่า “ทวีตรีบาตรบูร” เป็นคำที่ผมแปลงมาจากคำบาลีว่า “ทฺวิตฺติปตฺตปูร” (ทฺวิด-ติ-ปัด-ตะ-ปู-ระ) เป็นคำที่ปรากฏในพระวินัยปิฎกในสิกขาบทที่ว่าด้วยการห้ามภิกษุรับอาหารบิณฑบาตเกิน ๓ บาตร

พระออกบิณฑบาตมีพระวินัยกำหนดไว้ว่า –

รับเต็มบาตรแล้ว ถ่ายครั้งที่ ๑ ได้

รับเต็มบาตรแล้ว ถ่ายครั้งที่ ๒ ได้

รับเต็มบาตรครั้งที่ ๓ ถ่ายอีกไม่ได้

ตัวบทเต็มๆ ในพระไตรปิฎกว่าดังนี้ –

………………………………………………..

ภิกฺขุํ  ปเนว  กุลํ  อุปคตํ  ปูเวหิ  วา  มนฺเถหิ  วา  อภิหฏฺฐุํ  ปวาเรยฺย  ฯ  อากงฺขมาเนน  ภิกฺขุนา  ทฺวิตฺติปตฺตปูรา  ปฏิคฺคเหตพฺพา  ฯ  ตโต  เจ  อุตฺตรึ  ปฏิคฺคเณฺหยฺย  ปาจิตฺติยํ  ฯ  ทฺวิตฺติปตฺตปูเร  ปฏิคฺคเหตฺวา  ตโต  นีหริตฺวา  ภิกฺขูหิ  สทฺธึ  สํวิภชิตพฺพํ  อยํ  ตตฺถ  สามีจีติ  ฯ  

แปลว่า –

อนึ่ง เขาปวารณาเฉพาะภิกษุผู้เข้าไปสู่ตระกูล ด้วยขนมก็ดี ด้วยสัตตุผงก็ดี เพื่อนำไปได้ตามปรารถนา. ภิกษุผู้ต้องการพึงรับได้เต็ม ๒-๓ บาตร. ถ้ารับยิ่งกว่านั้นเป็นปาจิตตีย์. ครั้นรับเต็ม ๒-๓ บาตรแล้ว นำออกจากที่นั้นแล้วพึงแบ่งปันกับภิกษุทั้งหลาย นี้เป็นสามีจิกรรมในเรื่องนั้น. 

ที่มา: โภชนวรรค สิกขาบทที่ ๔ มหาวิภังค์ ภาค ๒ พระไตรปิฎกเล่ม ๒ ข้อ ๔๙๕

………………………………………………..

สมเด็จพระมหาสมณเจ้า กรมพระยาวชิรญาณวโรรส ทรงแปลสิกขาบทนี้ไว้ในหนังสือ “นวโกวาท” ว่า –

………………………………………………..

๔. ภิกษุเข้าไปบิณฑบาตในบ้าน ทายกเขาเอาขนมมาถวายเป็นอันมาก จะรับได้เป็นอย่างมากเพียง ๓ บาตรเท่านั้น ถ้ารับให้เกินกว่านั้นต้องปาจิตตีย์. ของที่รับมามากเช่นนั้นต้องแบ่งให้ภิกษุอื่น.

………………………………………………..

อ่านคำบาลีที่ยกมา เห็นคำว่า “ทฺวิตฺติปตฺตปูรา” ไหมครับ อยู่ประมาณกลางๆ ข้อความ

ผมขอแปลง “ทฺวิตฺติปตฺตปูร” เป็นไทยว่า “ทวีตรีบาตรบูร” อ่านว่า ทะ-วี-ตฺรี-บาด-บูน แปลว่า “อาหารอันเต็มสองหรือสามบาตร”

เวลาพูดกันถึงเรื่องพระรับบิณฑบาตได้ไม่เกิน ๓ บาตร ขอฝากให้นึกถึงคำว่า “ทวีตรีบาตรบูร” ไว้สักคำหนึ่ง

เวลาเห็นพระออกบิณฑบาตแล้วขนหรือเข็นกลับวัดอย่างล้นเหลือก็ดี หรืออย่างกรณีตักบาตรเทโวฯ พระแต่ละรูปถ่ายบาตรมากกว่า ๓ ครั้งก็ดี เรามีคำตอบกันบ้างหรือเปล่าว่าผิดหรือถูกตามพระธรรมวินัย? 

เรื่องเช่นนี้ควรมีคำอธิบายหรือมีทางออกอย่างไร?

หรือว่าเรื่องเช่นนี้พระวินัยจะว่าไว้อย่างไรก็ช่างพระวินัยปะไร ใครอยากทำอย่างไรก็เชิญทำกันตามสบายเถิด?

หรือว่า-โอย จะมาคิดเล็กคิดน้อยอะไรกับเรื่องแบบนี้ เอาเวลาไปคิดเรื่องสำคัญๆ เถอะลุง!!

พระวินัยเป็นเรื่องสำคัญทุกข้อ

ถ้ามองข้ามได้ข้อหนึ่ง

ต่อไปก็ข้ามได้หมดทุกข้อ

สวัสดีเลย!!

พลเรือตรี ทองย้อย แสงสินชัย

๑๙ มกราคม ๒๕๖๕

๑๐:๕๙

……………………………………

ทวีตรีบาตรบูร

ดูโพสต์ในเฟซบุ๊กของครูทองย้อย