ไม่เห็นจะเสียหายตรงไหน
ไม่เห็นจะเสียหายตรงไหน
—————————-
ชาวชมพูทวีป เวลาไปหาบุคคลสำคัญ หรือไปสู่สถานที่สำคัญ เมื่อจะกลับก็จะเดินเวียนรอบบุคคลหรือสถานที่นั้น ๓ รอบ โดยหันด้านขวาของตนเข้าหาบุคคลหรือสถานที่นั้น เป็นการแสดงความเคารพหรือประกาศว่าบุคคลหรือสถานที่นั้นมีความสำคัญสำหรับตน
ชาวพุทธเอาวัฒนธรรมนี้มาใช้แสดงความเคารพพระสถูปเจดีย์ปูชนียสถาน เรียกว่า “ทำประทักษิณ”
บริเวณที่ทำประทักษิณ เรียกกันว่า “ลานประทักษิณ”
และเนื่องจากเมื่อเดินเวียนตอนกลางคืนต้องจุดเทียนถือไปด้วย จึงเรียกกิริยาแสดงความเคารพโดยการทำประทักษิณเช่นนั้นว่า “เวียนเทียน”
“ลานประทักษิณ” นั้น ตามวัฒนธรรมของชาวพุทธถือเป็นบริเวณที่สำคัญมาก เมื่อจะเข้าไปสู่บริเวณนั้นต้องปฏิบัติตัวตามมารยาทที่ดีงาม เช่น ถ้าเป็นภิกษุสามเณรต้องห่มผ้าเฉวียงบ่า คือห่มลดไหล ไม่สวมรองเท้า ไม่กางร่ม ไม่สะพายย่าม
สำหรับบุคคลทั่วไปปฏิบัติโดยทำนองเดียวกัน คือแต่งกายสุภาพ ไม่สวมรองเท้า ไม่สวมหมวก ไม่กางร่ม ไม่สะพายกระเป๋า
ปัจจุบัน มารยาทในการแสดงความเคารพต่อปูชนียสถานของผู้คนเปลี่ยนแปลงไป สาเหตุสำคัญคือไม่ได้รับการอบรมสั่งสอนให้รู้จักมารยาทในสถานที่เช่นนั้น
กับอีกสาเหตุหนึ่งคืออ้างวัฒนธรรมสากล เช่นอ้างว่า เมื่อแต่งเครื่องแบบหรือแต่งกายชุดสากล การสวมรองเท้าถือว่าเป็นความเรียบร้อย ไม่สวมรองเท้าถือเป็นความบกพร่องและเป็นการแสดงความไม่เคารพ
ถ้าใครแย้ง ก็จะอ้างว่าบุคคลระดับนั้นระดับโน้นก็ทำอย่างนี้ และเมื่ออ้างกันมากเข้านานเข้าก็กลายเป็นความเคยชิน
ในเมืองไทยทุกวันนี้ ผู้คนสวมรองเท้า สวมหมวก กางร่ม สะพายเป้ สะพายกระเป๋า แต่งกายคล้ายชุดชั้นในหรือชุดนอน เข้าไปในปูชนียสถาน เดินเหยียบย่ำไปบนลานประทักษิณอันเป็นสถานที่ซึ่งบรรพบุรุษเคารพนับถือมาแต่โบราณกาล-อย่างไม่รู้สึกสะทกสะท้าน ไม่มีใครเห็นว่าเป็นเรื่องเสียหาย
บางแห่งเป็นปูชนียสถานสำคัญระดับโลกด้วยซ้ำ แต่ผู้คนสวมรองเท้าย่ำขึ้นไปถึงบนองค์พระสถูปเจดีย์ได้อย่างสนุกสนาน
……………….
โบราณท่านว่า สวมรองเท้าเข้าไปในลานประทักษิณเป็นบาป
คนสมัยนี้ไม่เชื่อ
โบราณยกเรื่องพระเจ้าพิมพิสารถูกกรีดฝ่าเท้าเพราะบาปที่สวมรองเท้าเข้าไปในลานประทักษิณ
คนสมัยนี้บอกว่าเป็นนิทานโกหก
คนสมัยนี้มีเหตุผลเป็นร้อยเป็นพันข้อที่จะอ้าง เพื่อสวมรองเท้า สวมหมวก กางร่ม ฯลฯ เข้าไปในลานประทักษิณ-แม้กระทั่งในเวลาที่ทำกิจกรรมเวียนเทียนหรือทำประทักษิณบนลานประทักษิณนั่นเอง!
เหตุผลข้อเดียวที่ครอบจักรวาลได้หมดคือ-ไม่เห็นจะเสียหายตรงไหน
พลเรือตรี ทองย้อย แสงสินชัย
๑๙ มกราคม ๒๕๖๕
๑๔:๕๘
………………………………………
ไม่เห็นจะเสียหายตรงไหน