สุทัสสา (บาลีวันละคำ 3,527)
สุทัสสา
รูปพรหมชั้นที่สิบสี่
อ่านว่า สุ-ทัด-สา
“สุทัสสา” เขียนแบบบาลีเป็น “สุทสฺสา” อ่านว่า สุ-ทัด-สา รูปคำเดิมเป็น “สุทสฺส” (สุ-ทัด-สะ) รากศัพท์มาจาก สุ (คำอุปสรรค = ดี, งาม, ง่าย) ทิสฺ (ธาตุ = เห็น) + อ (อะ) ปัจจัย, แปลง ทิสฺ เป็น ทสฺส
: สุ + ทิสฺ = สุทิสฺ > สุทสฺส + อ = สุทสฺส แปลตามศัพท์ว่า “ผู้เห็นได้ง่าย”
พจนานุกรมบาลี-อังกฤษ แปล “สุทสฺส” ว่า easily seen (เห็นได้ง่าย) และขยายความไว้ว่า a kind of gods, found in the fourteenth rūpa-brahmaloka (เทพจำพวกหนึ่ง พบในรูปพรหมโลกชั้นที่ 14)
ในภาษาบาลี “สุทสฺส” ใช้เป็นคุณศัพท์ขยายคำว่า “เทวา” (เทวดาทั้งหลาย) เปลี่ยนรูปเป็น “สุทสฺสา”
“สุทสฺสา” ใช้ในภาษาไทยเป็น “สุทัสสา” คำนี้ยังไม่ได้เก็บไว้ในพจนานุกรมฉบับราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ.2554
อภิปรายขยายความ :
ในคัมภีร์ชั้นอรรถกถาลงมา ขยายความคำว่า “สุทัสสา” ไว้ดังจะขอยกมาเสนอบางแห่ง ดังนี้
…………..
สุนฺทรา ทสฺสนา อภิรูปา ปาสาทิกาติ สุทสฺสา ฯ
ชื่อว่า สุทัสสา เพราะดูแล้วงามดี คือมีรูปงามน่าชื่นชม
ที่มา: สัมโมหวิโนทนี อรรถกถาวิภังคปกรณ์ หน้า 836
…………..
ตติยตลวาสิโน ปรมสุนฺทรรูปตฺตา สุเขน ทิสฺสนฺตีติ สุทสฺสา ฯ
พวกพรหมผู้อยู่ในชั้นที่ 3 ชื่อว่าสุทัสสา โดยความหมายว่า เห็นได้ง่าย (หรือเห็นแล้วสบาย) เพราะพรหมเหล่านั้นมีรูปงามอย่างยิ่ง
ที่มา: อภิธัมมัตถวิภาวินี หน้า 159
…………..
“สุทัสสา” เป็นชื่อของพรหมชั้นที่ 14 ในรูปาวจรภูมิซึ่งมีทั้งหมด 16 ชั้น
“สุทัสสา” เป็นพรหมที่อยู่ในชั้นที่เรียกว่า “สุทธาวาส” ซึ่งมี 5 จำพวก คือ อวิหาพรหม อตัปปาพรหม สุทัสสาพรหม สุทัสสีพรหม และอกนิฏฐพรหม
สุทัสสาพรหมเป็นพรหมชั้นที่ 3 ในชั้นสุทธาวาส มีอายุยืนยาว 4,000 กัป
…………..
ดูก่อนภราดา!
: ไม่ยากที่จะศึกษาธรรม
: แต่ไม่ง่ายที่จะเห็นธรรม
#บาลีวันละคำ (3,527)
7-2-65
…………………………….
…………………………….