อายุ (บาลีวันละคำ 401)

อายุ

ไทยใช้เหมือนบาลี อ่านว่า อา-ยุ

ภาษาไทยใช้ทับศัพท์ว่า “อายุ” จนเข้าใจกันโดยไม่ต้องรู้คำแปล

“อายุ” แปลตามศัพท์ว่า “สิ่งเป็นเหตุดำเนินไปแห่งสัตวโลก” หมายความว่า สัตวโลกดำเนินไปได้ด้วยสิ่งนั้น ถ้าสิ่งนั้นหมดลง การดำเนินไปของสัตวโลกก็หยุดลงเพียงนั้น (ถ้างง กลับไปอ่านคำแปลอีกครั้ง)

พจนานุกรมฉบับราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ.2542 บอกความหมายคำว่า “อายุ” ไว้ว่า –

1 เวลาที่ดํารงชีวิตอยู่, เวลาชั่วชีวิต

2 ช่วงเวลานับตั้งแต่เกิดหรือมีมาจนถึงเวลาที่กล่าวถึง

3 ระยะเวลาที่กำหนดไว้ เช่น อายุใบอนุญาต ยานี้หมดอายุแล้ว

4 ระยะเวลาที่กําหนดรู้ความยั่งยืนของสิ่งนั้น ๆ เช่น อายุของหิน

ฝรั่งแปลคำว่า “อายุ” ว่า –

life (ชีวิต), vitality (ความสามารถดำรงชีวิต), duration of life (การกำหนดอายุ), longevity (ความมีอายุยืน)

ผู้รู้อธิบายความหมายว่า –

“อายุ” คือสภาวธรรมที่ทำให้ชีวิตดำรงอยู่หรือเป็นไป, พลังที่หล่อเลี้ยงดำรงรักษาชีวิต, พลังชีวิต, ความสามารถของชีวิตที่จะดำรงอยู่และดำเนินต่อไป; ช่วงเวลาที่ชีวิตของมนุษย์สัตว์ประเภทนั้นๆ หรือของบุคคลนั้นๆ จะดำรงอยู่ได้, ช่วงเวลาที่ชีวิตจะเป็นอยู่ได้ หรือได้เป็นอยู่;

ในภาษาไทย อายุ มีความหมายเพี้ยนไปในทางที่ไม่น่าพอใจ เช่นกลายเป็นความผ่านล่วงไปหรือความลดถอยของชีวิต

อายุที่เลือกได้ :

อายุร้อยปี ชั่วดีไม่รู้

อายุชั่วครู่ รู้ชั่วรู้ดี

บาลีวันละคำ (401)

20-6-56

ที่มาของคำสรุปท้าย

โย  จ  วสฺสสตํ  ชีเว

อปสฺสํ  อุทยพฺพยํ

เอกาหํ  ชีวิตํ  เสยฺโย

ปสฺสโต  อุทยพฺพยํ

สหัสสวรรค พระธรรรมบท

อายุ = อายุ, ชีวิต, ความเป็นอยู่ (ศัพท์วิเคราะห์)

เอนฺติ ปวตฺตนฺติ สตฺตา เอเตนาติ อายุ สิ่งเป็นเหตุเป็นไปแห่งสัตวโลก

อิ ธาตุ ในความหมายว่า ไป, เป็นไป ณุ ปัจจัย, พฤทธิ์ อิ เป็น อา, แปลง ณุ เป็น อย

เอนฺติ อทฺธานํ คจฺฉนฺติ เยนาติ อายุ สิ่งเป็นเหตุดำเนินไปตลอดกาลยาวนานแห่งสัตวโลก (เหมือน วิ.ต้น)

อายุ (บาลี-อังกฤษ)

อายุ, ความสามารถดำรงชีวิต, การกำหนดอายุ, ความมีอายุยืน

life, vitality, duration of life, longevity

อายุ นป.

ความเจือกัน, ความรวมกัน; อายุ, เวลาชั่วชีวิตหนึ่ง

อายุ (ประมวลศัพท์)

สภาวธรรมที่ทำให้ชีวิตดำรงอยู่หรือเป็นไป, พลังที่หล่อเลี้ยงดำรงรักษาชีวิต, พลังชีวิต, ความสามารถของชีวิตที่จะดำรงอยู่และดำเนินต่อไป, ตามปกติท่านอธิบายว่า อายุ ก็คือ ชีวิตินทรีย์ นั่นเอง; ช่วงเวลาที่ชีวิตของมนุษย์สัตว์ประเภทนั้นๆ หรือของบุคคลนั้นๆ จะดำรงอยู่ได้, ช่วงเวลาที่ชีวิตจะเป็นอยู่ได้ หรือได้เป็นอยู่; ในภาษาไทย อายุ มีความหมายเพี้ยนไปในทางที่ไม่น่าพอใจ เช่นกลายเป็นความผ่านล่วงไปหรือความลดถอยของชีวิต

อายุ

  น. เวลาที่ดํารงชีวิตอยู่, เวลาชั่วชีวิต, ช่วงเวลานับตั้งแต่เกิดหรือมีมาจนถึงเวลาที่กล่าวถึง, ระยะเวลาที่กำหนดไว้ เช่น อายุใบอนุญาต ยานี้หมดอายุแล้ว, ระยะเวลาที่กําหนดรู้ความยั่งยืนของสิ่งนั้น ๆ เช่น อายุของหิน. (ป.; ส. อายุสฺ หรือ อายุษฺ เมื่อนําหน้าบางคํา, แต่เมื่อนําหน้าอักษรตํ่ากับตัว ห เปลี่ยน สฺ เป็น รฺ เช่น อายุรเวท, แต่ถ้าใช้อย่างบาลีก็ไม่ต้องมี ส หรือ ร).

ดูโพสในเฟซบุ๊กของครูทองย้อย