พุทฺธวจน (บาลีวันละคำ 502)

พุทฺธวจน

อ่านว่า พุด-ทะ-วะ-จะ-นะ

ประกอบด้วย พุทฺธ + วจน

“พุทฺธ” (พุด-ทะ. เขียนแบบบาลีมีจุดใต้ ทฺ) คำแปลที่เข้าใจกันทั่วไปคือ “พระพุทธเจ้า” เป็นการแปลทับศัพท์ คำแปลที่นิยมอ้างกันคือ ผู้รู้ ผู้ตื่น ผู้เบิกบาน. ขยายความว่า –

ผู้รู้   = รู้สรรพสิ่งตามความเป็นจริง

ผู้ตื่น = ตื่นจากกิเลสนิทรา ความหลับไหลงมงาย

ผู้เบิกบาน = บริสุทธิ์ผ่องใสเต็มที่

“วจน” (วะ-จะ-นะ) แปลว่า คำพูด, การเปล่งเสียง, ถ้อยคำ, การร้องเรียก

พุทฺธ + วจน = พุทฺธวจน ภาษาไทยนิยมใช้ ๒ รูป คือ

– พุทธวจนะ อ่านว่า พุด-ทะ-วะ-จะ-นะ

– พุทธพจน์ อ่านว่า พุด-ทะ-พด

พุทฺธวจน > พุทธวจนะ > พุทธพจน์ แปลว่า “คำพูดของพระพุทธเจ้า” “คำสอนของพระพุทธเจ้า”

ปัญหาที่เกิดขึ้นเกี่ยวพุทธวจนะ คือ –

1. ข้อความที่ไม่ใช่พุทธวจนะ แต่มีผู้อ้างว่า “พระพุทธเจ้าตรัสว่า..” (พระพุทธเจ้าไม่ได้สอน แต่อ้างว่าพระพุทธเจ้าสอน)

2. ข้อความที่เป็นพุทธวจนะ แต่มีผู้อ้างว่า “หลวงปู่นั่นหลวงพ่อนี่สอนว่า..” (เอาคำสอนของพระพุทธเจ้าไปอ้างเป็นคำสอนของอาจารย์)

แหล่งรวมหลักฐานที่ใช้พิสูจน์ตัดสินว่า คำไหนเป็นพุทธวจนะ คำไหนไม่ใช่พุทธวจนะ ก็คือ พระไตรปิฎก เวลาอ้างคำสอนของพระพุทธเจ้า ผู้รู้ท่านจึงอ้างที่มากำกับไว้ด้วยเสมอ

: บางคน-อาศัยคำอาจารย์เป็นสะพานไปสู่พุทธวจนะ

: แต่บางคน-ติดค้างอยู่บนสะพานนั่นเอง

—————-

(ตามคำขอของ สามเณรคริสเบิร์นลีย์ ฟอเรสต์กรีน)

29-9-56

ดูโพสต์ในเฟซบุ๊กของครูทองย้อย