บริจาค (บาลีวันละคำ 515)

บริจาค

อ่านว่า บอ-ริ-จาก

บาลีเป็น “ปริจฺจาค” อ่านว่า ปะ-จิด-จา-คะ

ประกอบด้วย ปริ (รอบๆ) + จาค (ปล่อย, ทิ้ง, สละ)

“ปริจฺจาค” แปลตามศัพท์ว่า “สละรอบด้าน” มีความหมายว่า การทิ้ง, การสละ, การยอมให้, การเลิก, การยกเลิก, ความมีใจกว้าง, ความเผื่อแผ่อารี, ความมีใจใหญ่ใจโต, ความโอบอ้อมอารี

“ปริจฺจาค” ใช้ในภาษาไทยเป็น “บริจาค” พจน.42 บอกความหมายไว้ว่า “สละให้, เสียสละ, การสละ, การให้, การแจก, ความเสียสละ”

เรามักเข้าใจว่า “บริจาค” กับ “ทาน” มีความหมายเหมือนกัน เพราะ “บริจาค” หมายถึง ให้ “ทาน” ก็แปลว่า ให้

แต่เวลาพูดบางทีก็แยกความหมายกัน เช่นพูดว่า “บริจาคเงินช่วยเหลือผู้ประสบอุทกภัย” แต่ไม่พูดว่า “ให้ทานช่วยเหลือผู้ประสบอุทกภัย”

“บริจาค” กับ “ทาน” มีความหมายเหมือนกันในบางแง่ ต่างกันในบางมุม มีหลักสังเกตดังนี้ –

1. ถ้ากล่าวถึงเฉพาะ “บริจาค” หรือ “ทาน” เพียงคำเดียว มีความหมายเหมือนกัน

2. ถ้ามีทั้ง “บริจาค” และ “ทาน” อยู่ในกลุ่มเดียวกัน (เช่นในทศพิธราชธรรม : ทาน – ศีล – ปริจจาคะ (= บริจาค) – อาชชวะ – มัททวะ – ตปะ – อักโกธะ – อวิหิงสา – ขันติ- อวิโรธนะ) ทาน หมายถึง ให้วัตถุทรัพย์สิ่งของ บริจาค หมายถึงเสียสละในรูปแบบอื่นๆ เช่น สละเวลา สละความสุขส่วนตัว สละความเห็นแก่ตัว เพื่อทำประโยชน์ให้แก่ผู้อื่น

หรือจะสังเกตตามคำแปลเป็นภาษาอังกฤษ ก็อาจจะช่วยให้แยกความหมายได้ชัดเจนขึ้น

– ทาน = giving, dealing out, gift; almsgiving = สละสิ่งของ

– บริจาค = liberality, generosity, munificence = สละกิเลส

: ให้เพื่อเอาหน้า คือการลงทุน

: ให้เพื่อเอาบุญ คือการบริจาค

12-10-56

ดูโพสต์ในเฟซบุ๊กของครูทองย้อย