ลามก [2] (บาลีวันละคำ 3,896)
ลามก [2]
ลามก [2]
ภาษาไทยเอามาใส่สีสกปรกจนกลืนไม่ลง
ภาษาไทย อ่านว่า ลา-มก
“ลามก” บาลีอ่านว่า ลา-มะ-กะ รากศัพท์มาจาก –
(1) ลมฺ (ธาตุ = ตำหนิ) + ณฺวุ ปัจจัย แปลง ณฺวุ เป็น อก (อะ-กะ), ทีฆะต้นธาตุ “ด้วยอำนาจปัจจัยเนื่องด้วย ณ” (ลมฺ > ลาม)
: ลมฺ + ณฺวุ > อก = ลมก > ลามก แปลตามศัพท์ว่า “ผู้อันเขาตำหนิ”
(2) ลา (ธาตุ = ถือเอา) + มก ปัจจัย
: ลา + มก = ลามก แปลตามศัพท์ว่า “ผู้ถือเอาภาวะที่เลว”
“ลามก” ในบาลีใช้เป็นคุณศัพท์ นักเรียนบาลีนิยมแปลทับศัพท์ว่า “ลามก”
พจนานุกรมฉบับราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ.2554 บอกไว้ว่า –
“ลามก : (คำวิเศษณ์) หยาบช้าต่ำทราม, หยาบโลน, อันเป็นที่น่ารังเกียจของคนดีมีศีลธรรม, เช่น หนังสือลามก พูดลามก ทำลามก. (ป.).”
พจนานุกรมบาลี-อังกฤษ แปล “ลามก” ว่า insignificant, poor, inferior, bad, sinful (ไม่สำคัญ, แย่, ต่ำต้อย, เลว, ทราม)
ในบาลี คำที่มีความหมายเท่ากับ “ลามก” คือ “ปาป” (ปา-ปะ) “ปาป” เป็นทั้งคำนามและคำคุณศัพท์
พจนานุกรมบาลี-อังกฤษ แปล “ปาป” ที่เป็นคำนามว่า evil, sin, wrong doing (ความเลวร้าย, ความชั่ว, การทำผิด) แปล “ปาป” ที่เป็นคำคุณศัพท์ว่า evil, bad, wicked, sinful (เลวร้าย, เป็นอกุศล, ชั่ว, เลวทราม, บาป)
ขยายความ :
คนที่มีนิสัยเลวทราม ตกอยู่ในอำนาจความอยาก ถูกความอยากได้ครอบงำจนควบคุมตัวเองไม่ได้ ทำทุกอย่างเพื่อให้ได้สิ่งที่ตนต้องการโดยไม่คำนึงถึงความถูกผิด สำนวนนิยมในภาษาบาลีเมื่อพูดถึงคนที่มีลักษณะเช่นนี้ ท่านใช้ศัพท์เป็นชุด (เรียกกันว่า “ศัพท์พวง”) ว่า “มหิจฺโฉ ปาปิจฺโฉ อิจฺฉาปกโต” (มะ-หิด-โฉ ปา-ปิด-โฉ อิด-ฉา-ปะ-กะ-โต)
นักเรียนบาลีมักแปลตามกันมาว่า “ผู้มีความอยากใหญ่ มีความปรารถนาลามก ถูกความอยากครอบงำ”
“มีความปรารถนาลามก” แปลจากคำว่า “ปาปิจฺโฉ” (ปาป + อิจฺโฉ) นั่นคือแปล “ปาป” ว่า “ลามก” เป็นการยืนยันว่า ในภาษาบาลี “ลามก” กับ “ปาป” มีความหมายเหมือนกัน
แต่ในภาษาไทย คำว่า “ลามก” มักรู้สึกกันว่าเป็นเรื่องเกี่ยวกับเพศ คำว่า “มีความปรารถนาลามก” จึงชวนให้เข้าใจไปว่า ปรารถนาในทางเพศ คืออยากเสพกาม
พึงทราบว่า “ลามก” ในภาษาบาลีไม่ได้มีความหมายไปในทางเพศแต่ประการใด
“ปาปิจฺโฉ” ถ้าแปลว่า “มีความปรารถนาอันเป็นบาป” ย่อมไม่มีใครเข้าใจไปว่า มีความปรารถนาทางเพศ
แต่ “ปาปิจฺโฉ” คำเดียวกัน พอแปลว่า “มีความปรารถนาลามก” คนกลับเข้าใจไปว่า มีความปรารถนาทางเพศ
ทั้งๆ ที่ “ลามก” กับ “บาป” มีความหมายเหมือนกัน!!
…………..
ดูก่อนภราดา!
: เรียนคำให้รู้จักคำนี่ไม่อับจน
: แต่เรียนคนให้รู้จักคนนี่จนใจ
#บาลีวันละคำ (3,896)
11-2-66
…………………………….
…………………………….