เอเมน (บาลีวันละคำ 4,808)

เอเมน

อังกฤษว่า amen 

บาลีว่าอย่างไร

ผู้เขียนบาลีวันละคำอ่านความคิดเห็นทางโพสต์ของท่านผู้หนึ่ง ท่านแสดงความเห็นเกี่ยวกับพระสงฆ์ สรุปได้ว่า พระไม่ควรบอกบุญเรี่ยไรจนเกินควร เช่นให้ญาติโยมบริจาคจนหมดตัว เข้าลักษณะแสดงธรรมเพราะเห็นแก่ลาภ จบข้อความแล้วท่านลงท้ายว่า “เอเมน”

ผู้เขียนบาลีวันละคำอ่านแล้วก็รู้สึกอย่างที่นิยมพูดกันว่า “ขำดี” ไม่ได้คิดไปในทางถูก-ผิด ควร-ไม่ควร แต่คิดว่าเวลานี้เราใช้ถ้อยคำกันอย่างอิสระเสรีดีแท้ จะใช้จริง ใช้เล่น หรือใช้ให้ตลกเล่น ก็สามารถทำได้ตามใจชอบ

ในอนาคต ภาษาคงจะสับสนปนเปกันจนไม่รู้ว่าใครเป็นใคร มองในแง่ “ขำดี” ก็สบายไปแบบหนึ่ง แต่เมื่อพอจะทำอะไรได้บ้างก็ควรทำ เช่นอธิบายชี้แจงตามที่เห็นสมควรและเท่าที่สามารถจะทำได้

…………..

ตามที่เรารู้กัน “เอเมน” เป็นคำลงท้ายที่ใช้ในศาสนาคริสต์ ผู้เขียนบาลีวันละคำเข้าใจว่า ในภาษาไทยเราเคยถอดความว่า “ขอพระเจ้าคุ้มครอง” -ประมาณนี้

พจนานุกรม สอ เสถบุตร แปล amen (อา-เมน) เป็นไทยว่า ขอให้เป็นเช่นนั้น, สาธุ

พจนานุกรมอังกฤษ-บาลี แปล amen เป็นบาลีดังนี้: 

(1) sādhu สาธุ (สา-ทุ) = “ยังประโยชน์ให้สำเร็จ” > ดีแล้ว 

(2) evam atthu! เอวํ อตฺถุ! (เอ-วัง อัด-ถุ) = จงเป็นเช่นนั้นเถิด

ขยายความ :

“เอเมน” กับ “สาธุ” มีความหมายทำนองเดียวกัน จึงขอขยายความคำว่า “สาธุ” ดังนี้ –

“สาธุ” อ่านว่า สา-ทุ รากศัพท์มาจาก สาธฺ (ธาตุ = สำเร็จ) + อุ ปัจจัย

สาธฺ + อุ = สาธุ แปลตามศัพท์ว่า “ยังประโยชน์ให้สำเร็จ” มีความหมายว่า “ดีแล้ว” “ถูกต้องแล้ว” “ใช่แล้ว” “เห็นชอบด้วย”

พจนานุกรมบาลี-อังกฤษ แปล “สาธุ” ในความหมายต่าง ๆ ดังนี้ –

(1) good, virtuous, pious (ดี, มีคุณธรรม, มีศรัทธาแก่กล้า)

(2) good, profitable, proficient, meritorious (ดี, งาม, คล่อง, มีกำไร, เป็นกุศล)

(3) well, thoroughly (อย่างดี, โดยทั่วถึง)

(4) come on, welcome, please (โปรดมาซี, ขอต้อนรับ, ยินดีต้อนรับ : ใช้ในฐานะเป็นคำขอร้องเชิญชวน)

(5) alright, yes (ดีแล้ว ตกลง : ใช้ในฐานะเป็นคำยอมรับและอนุมัติในการตอบคำถาม หรือกรณีอื่นๆ ในทำนองเดียวกัน)

พจนานุกรมพุทธศาสน์ ฉบับประมวลศัพท์ ของท่าน ป.อ. ปยุตฺโต ที่คำว่า “สาธุ” ขยายความไว้ดังนี้ –

…………..

สาธุ : “ดีแล้ว”, “ชอบแล้ว”, คำที่พระสงฆ์เปล่งออกมาเพื่อแสดงความเห็นชอบต่อการกระทำ ต่อเรื่องราวที่ดำเนินไป หรือต่อกิจกรรมในพิธีนั้นๆ, โดยนัย หมายถึงเปล่งวาจาแสดงความชื่นชม อนุโมทนา หรือเห็นชอบ, อีกนัยหนึ่ง มักใช้เป็นคำบอกแก่เด็ก เพื่อให้แสดงความเคารพด้วยการทำกิริยาไหว้ (บางทีคำกร่อนลง เหลือเพียงพูดสั้นๆ ว่า “ธุ”)

…………..

ในภาษาไทย พจนานุกรมฉบับราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ.2554 บอกความหมายของ “สาธุ” ไว้ว่า –

(1) (คำวิเศษณ์) ดีแล้ว, ชอบแล้ว, (เป็นคําที่พระสงฆ์เปล่งวาจาเพื่อยืนยันหรือรับรองพิธีทางศาสนาที่กระทําไป).

(2) (ภาษาปาก) (คำกริยา) เปล่งวาจาแสดงความเห็นว่าชอบแล้วหรืออนุโมทนาด้วย, มักใช้เข้าคู่กับคำ โมทนา เป็น โมทนาสาธุ

(3) (คำกริยา) ไหว้ (เป็นคําบอกให้เด็กแสดงความเคารพตามธรรมเนียม กร่อนเสียง เป็น ธุ ก็มี). 

…………..

วิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี ที่คำว่า “อาเมน” (อ่านเมื่อวันที่ 11 สิงหาคม 2568 เวลา 20:30 น.) อธิบายความหมายของคำว่า “อาเมน” ดังนี้ –

…………..

อาเมน : (ศัพท์ยิว/ศัพท์โปรเตสแตนต์) เอเมน (ศัพท์คาทอลิก) อามีน (ศัพท์ออร์ทอดอกซ์/ศัพท์มุสลิม) (อังกฤษ: Amen /ɑːˈmɛn/ หรือ /eɪˈmɛn/; ฮีบรู: אָמֵן /ɑːˈmɛn/; กรีก: ἀμήν; อาหรับ: آمين ah-meen) คือคำประกาศยืนยันที่พบในคัมภีร์ฮีบรูและคัมภีร์ไบเบิลภาคพันธสัญญาใหม่ ของศาสนายูดาห์และศาสนาคริสต์ โดยมีความหมายว่า “ขอพระเจ้าทรงกระทำให้เป็นดังนั้น”

ในศาสนายูดาห์ ใช้ในการกล่าวตอบกลับเมื่อจบคำอธิษฐาน ว่า อาเมน และในศาสนาคริสต์ ได้นำคำว่า อาเมน ไปใช้ในการนมัสการพระเจ้าด้วย ในศาสนาอิสลาม มีการใช้คำว่า อามีน ในการจบคำละหมาด ซึ่งเป็นมาตรฐานของมุสลิมทั่วโลก คำว่าอามีนยังมีความหมายอีกว่า “แท้จริง” (Verily) และ “อย่างแท้จริง” (Truly) นอกจากนี้ยังสามารถนำมาใช้เรียกขานที่แสดงถึงข้อตกลงที่เข้มแข็ง เช่น “อามีนสำหรับ…” เป็นต้น

คำว่า อาเมน ปรากฏหลักฐานที่ค้นพบครั้งแรกว่ามีการใช้ในหนังสือกันดารวิถี ซึ่งเป็นหนึ่งในห้าเล่มของคัมภีร์ทานัคของโมเสส เขียนขึ้นในช่วงประมาณ 1405 ปีก่อนคริสตกาล โดยคริสต์ศาสนิกชนบางกลุ่มเชื่อว่า เป็นคำที่มีรากศัพท์เก่าแก่ที่สุดที่มนุษย์ใช้ ตั้งแต่ยุคสมัยพระเจ้าทรงสร้างโลกแล้ว

การออกเสียง

ในภาษาอังกฤษ คำว่า อาเมน ออกเสียงได้ทั้ง อาเมน (/ɑːˈmɛn/) และ เอเมน (/eɪˈmɛn/) ในพจนานุกรมภาษาอังกฤษ ฉบับออกซฟอร์ด มักใช้คำว่า เอเมน มากกว่า อาเมน ในภาษาไทยจึงมีการออกเสียงได้ทั้งสองแบบ ส่วนชาวมุสลิมทั่วโลก ออกเสียงว่า อามีน

…………..

หมายเหตุ: ข้อความจากวิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี นี้ ผู้เขียนบาลีวันละคำเพียงแต่นำมาเสนอตามที่ปรากฏในฐานะเป็นข้อมูลเบื้องต้นเท่านั้น แต่ไม่ยืนยันความถูกต้อง

ท่านผู้ใดมีความรู้ที่ถูกต้องเกี่ยวกับคำว่า “เอเมน” ถ้าจะกรุณานำความรู้นั้นมาร่วมบูรณาการเพื่อเป็นองค์ความรู้ร่วมกัน ก็จะเป็นพระคุณอย่างยิ่ง

…………..

ดูก่อนภราดา!

: ระลึกถึงพระพุทธเจ้า แต่เราต้องลงมือทำงาน

: พระพุทธเจ้าไม่เคยบันดาลความสำเร็จให้ใคร

#บาลีวันละคำ (4,808)

11-8-6

.…………………………….

ดูโพสต์ในเฟซบุ๊กของครูทองย้อย

…………………………….