แผ่นดินไหว (บาลีวันละคำ 718)

แผ่นดินไหว

บาลีว่าอย่างไร

“แผ่นดินไหว” ภาษาบาลีมีคำใช้หลายคำ เช่น –

(1) ภูมิกมฺป (พู-มิ-กำ-ปะ) : ภูมิ + กมฺป แปลว่า ความหวั่นไหวแห่งภาคพื้น (shaking of the ground, earthquake)

(2) ปฐวีกมฺป (ปะ-ถะ-วี-กำ-ปะ) : ปฐวี + กมฺป แปลว่า ความหวั่นไหวแห่งปฐพี

(3) ภูมิจาล (พู-มิ-จา-ละ) : ภูมิ + จาล แปลว่า ความหวั่นไหวแห่งภาคพื้น

ในคัมภีร์ระบุสาเหตุแห่งแผ่นดินไหวส่วนหนึ่งไว้ 8 อย่าง คือ –

(1) ธาตุกฺโขเภน – ธาตุกำเริบ

(2) อิทฺธิมโต  อานุภาเวน – อานุภาพของผู้มีฤทธิ์

(3) โพธิสตฺตสฺส  คพฺโภกฺกนฺติยา – พระโพธิสัตว์ก้าวลงสู่พระครรภ์

(4) มาตุกุจฺฉิโต  นิกฺขมเนน – พระโพธิสัตว์เสด็จออกจากครรภ์พระมารดา

(5) สมฺโพธิปตฺติยา – พระพุทธเจ้าบรรลุพระสัมโพธิญาณ

(6) ธมฺมจกฺกปฺปวตฺตเนน – พระพุทธเจ้าทรงแสดงพระธรรมจักร

(7) อายุสงฺขารโวสฺสชฺชเนน – พระพุทธเจ้าทรงปลงอายุสังขาร

(8) ปรินิพฺพาเนน – พระพุทธเจ้าเสด็จดับขันธปรินิพพาน

สาเหตุเหล่านี้ บางอย่างมีแล้วในอดีต

บางอย่างจะมีในอนาคต

บางอย่างมีได้ในทุกกาลสมัย

: เมื่อรู้เหตุ บัณฑิตย่อมไม่สงสัยในผล

#‎บาลีวันละคำ (718)

5-5-57

ดูโพสต์ในเฟซบุ๊กของครูทองย้อย