อสุรกาย (บาลีวันละคำ 1,734)

อสุรกาย

ไม่ได้มาในร่างร้ายเสมอไป

อ่านว่า อะ-สุ-ระ-กาย

แยกศัพท์เป็น อสุร + กาย

(๑) “อสุร”

บาลีอ่านว่า อะ-สุ-ระ รากศัพท์มาจาก –

(1) น (ไม่, ไม่ใช่) + สุรฺ (ธาตุ = สนุกสนาน; รุ่งเรือง) + อ ปัจจัย, แปลง น เป็น อ

: น > อ + สุรฺ = อสุร + อ = อสุร แปลตามศัพท์ว่า (1) “ผู้ไม่สนุกสนานเหมือนพวกเทวดา” (2) “ผู้ไม่รุ่งเรืองเหมือนพวกเทวดา”

(2) ) อสุ (ลมหายใจ) + ร ปัจจัย

: อสุ + ร = อสุร แปลตามศัพท์ว่า “ผู้ยังมีลมหายใจ” (คือรอดตายจากการถูกพวกเทวดาจับโยนลงมาจากสวรรค์)

(3) น (ไม่) + สุรา (น้ำเมา, เหล้า), แปลง น เป็น อ , “ลบสระหน้า” คือ อา ที่ (สุ)-รา (สุรา > สุร)

: น > อ + สุรา = อสุรา > อสุร แปลตามศัพท์ว่า “ผู้ไม่ดื่มสุรา” (ตามเรื่องว่า อมนุษย์พวกนี้เดิมอยู่บนสวรรค์ ถูกเทวดามอมสุราแล้วขับตกสวรรค์ เมื่อรู้สึกตัวจึงร้องบอกกันว่า “น สุรํ ปิวิมฺหา น สุรํ ปิวิมฺหา = พวกเราไม่ดื่มสุราแล้ว พวกเราไม่ดื่มสุราแล้ว” ตั้งแต่นั้นมาจึงได้นามว่า “อสุร”)

“อสุร” (ปุงลิงค์) หมายถึง เทพที่ตกต่ำ, อสูร; อมนุษย์พวกหนึ่งที่ปรากฏในเทพนิยาย (a fallen angel, a Titan; a class of mythological beings)

พจนานุกรมฉบับราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ.2554 บอกไว้ว่า –

“อสุร– : (คำนาม) อมนุษย์พวกหนึ่งเป็นศัตรูต่อเทวดา, แทตย์, ยักษ์, มาร, ผี. (ป., ส. อสุร).”

“อสุร” มักใช้ในภาษาไทยเป็น “อสูร” (อะ-สูน)

พจนานุกรมฉบับราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ.2554 บอกไว้ว่า –

“อสูร : (คำนาม) ยักษ์, ในบทกลอนใช้ว่า อสุรา อสุรี หรือ อสุเรศ ก็มี. (ป. อสุร).”

(๒) “กาย”

บาลีอ่านว่า กา-ยะ รากศัพท์มาจาก –

(1) กุ (สิ่งที่น่ารังเกียจ, สิ่งที่น่าเกลียด) + อาย (ที่มา, ที่เกิดขึ้น), “ลบสระหน้า” คือ อุ ที่ กุ (กุ > ก)

: กุ > ก + อาย = กาย แปลตามศัพท์ว่า “ที่เกิดขึ้นของสิ่งที่น่ารังเกียจทั้งหลาย”

(2) ก (อวัยวะ) + อายฺ (ธาตุ = ไป, เป็นไป), + อ ปัจจัย

: ก + อายฺ = กายฺ + อ = กาย แปลตามศัพท์ว่า “ที่เป็นที่เป็นไปแห่งอวัยวะทั้งหลาย”

(3) กาย (ร่างกาย) + ณ ปัจจัย, ลบ ณ

: กาย + ณ = กายณ > กาย แปลตามศัพท์ว่า “ที่เกิดขึ้นแห่งส่วนย่อยทั้งหลายเหมือนร่างกาย” (คือร่างกายเป็นที่รวมแห่งอวัยวะน้อยใหญ่ฉันใด “สิ่งนั้น” ก็เป็นที่รวมอยู่แห่งส่วนย่อยทั้งหลายฉันนั้น)

“กาย” (ปุงลิงค์) หมายถึง ร่างกาย; กลุ่ม, กอง, จำนวนที่รวมกัน, การรวมเข้าด้วยกัน, ที่ชุมนุม (body; group, heap, collection, aggregate, assembly)

อสุร + กาย = อสุรกาย แปลว่า “กลุ่มของอสุระ” หมายถึง กายหรือหมู่อสูร (the body or assembly of the asuras)

พจนานุกรมพุทธศาสตร์ ไทย-อังกฤษ ของท่าน ป.อ. ปยุตฺโต แปล “อสุรกาย” เป็นอังกฤษว่า

Asurakāya : the plane of Asura demons; demons.

พจนานุกรมพุทธศาสน์ ฉบับประมวลศัพท์ ของท่าน ป.อ. ปยุตฺโต บอกไว้ว่า –

“อสุรกาย : ‘พวกอสูร’ ภพแห่งสัตว์เกิดในอบายพวกหนึ่ง เป็นพวกมักหวาดสะดุ้ง ไร้ความรื่นเริง (ข้อ 4 ในอบาย 4).”

ในภาษาไทย พจนานุกรมฉบับราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ.2554 บอกไว้ว่า –

“อสุรกาย : (คำนาม) สัตว์เกิดในอบายภูมิพวกหนึ่ง เชื่อกันว่าชอบเที่ยวหลอกหลอนคน, คู่กับ เปรต. (ป.).”

“อสุรกาย” เป็น 1 ในอบายภูมิ คือภูมิกำเนิดที่ปราศจากความเจริญ มี 4 อย่าง คือ –

1. นิรยะ = นรก

2. ติรัจฉานโยนิ = กำเนิดดิรัจฉาน

3. ปิตติวิสัย = ภูมิแห่งเปรต

4. อสุรกาย = พวกอสุรกาย

…………..

“อสุรกาย” ในจินตนาการของชาวเรา มักเป็นสัตว์ร้ายรูปร่างใหญ่โตแปลกประหลาด หรือเป็นยักษ์มารที่ดุร้าย แต่เมื่อดูจากความหมายที่ว่า “เป็นพวกมักหวาดสะดุ้ง ไร้ความรื่นเริง” อสุรกายน่าจะเป็นพวกที่น่าสงสารน่าเห็นใจ มากกว่าน่ากลัว

อย่างไรก็ตาม สิ่งที่ดุร้ายไม่จำเป็นต้องมีรูปร่างใหญ่โตแปลกประหลาดน่าเกลียดน่ากลัวเสมอไป

รูปร่างดีๆ น่ารักน่าชมก็สามารถทำเรื่องร้ายๆ ได้

…………..

ดูก่อนภราดา!

: ศัตรูในคราบมิตร เหมือนอสรพิษที่เลี้ยงไว้ก้นครัว

: อสุรกายที่แสดงตัว ไม่น่ากลัวเท่าอสุรกายแปลง

4-3-60

ดูโพสต์ในเฟซบุ๊กของครูทองย้อย