ราชตฤณมัยสมาคม [2] (บาลีวันละคำ 2,302)

ราชตฤณมัยสมาคม [2]

สนามหญ้า หรือสนามม้า?

อ่านว่า ราด-ชะ-ตฺริน-นะ-ไม-สะ-มา-คม

ประกอบด้วยคำว่า ราช + ตฤณ + มัย + สมาคม

รากศัพท์ ความหมาย และการประสมคำ ดูที่ “ราชตฤณมัยสมาคม [1]” บาลีวันละคำ (2,301) 30-9-61

ในที่นี้ขอเสนอให้พิจารณาเฉพาะคำว่า “ตฤณมัย” เพื่อวินิจฉัยว่าความหมายที่ประสงค์คือ “สนามหญ้า” หรือ “สนามม้า”

พจนานุกรมฉบับราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ.2554 บอกไว้ว่า –

“ตฤณมัย : (คำวิเศษณ์) แล้วไปด้วยหญ้า, ทําด้วยหญ้า. (คำนาม) สนามหญ้า. (ส.).”

สํสกฤต-ไท-อังกฤษ อภิธาน มีคำว่า “ตฤณมย” บอกไว้ดังนี้ –

“ตฤณมย : (คำวิเศษณ์) ‘ตฤณมัย,’ อันทำด้วยหญ้า; made of grass.”

ถ้าถือตามนี้ “ตฤณมัย” ก็คือ สนามหญ้า

“ราชตฤณมัยสมาคม” คำอังกฤษว่า the Royal Turf Club

พจนานุกรมอังกฤษ-ไทย ของ สอ เสถบุตร บอกไว้ดังนี้ –

turf (เทิฟ) n. vt.

1. สนามหญ้า, หญ้า, หญ้าที่แซะออกมา เพื่อนำไปปลูกที่อื่น

2. สนามแข่งม้า, การแข่งม้า

นอกจากนี้ยังมีคำว่า

turfdom = วงการแข่งม้า

tuf club = สโมสรแข่งม้า

Turfmam = นักเลงม้า

ซึ่งล้วนแต่เกี่ยวกับ “ม้า” ไม่ได้เกี่ยวกับ “หญ้า” เลย

พจนานุกรมอังกฤษ-บาลี แปล turf เป็นบาลีดังนี้ –

เป็นคำนาม :

saddalabhūmi สทฺทลภูมิ (สัด-ทะ-ละ-พู-มิ) = พื้นดินที่ปูด้วยหญ้า

เป็นคำกริยา :

saddalapiṇḍehi chādeti สทฺทลปิณฺเฑหิ ฉาเทติ (สัด-ทะ-ละ-ปิน-เด-หิ ฉา-เท-ติ) = คลุมไว้ด้วยแผ่นหญ้า

โปรดสังเกตว่า พจนานุกรมอังกฤษ-บาลี ไม่ได้แปล turf ว่า “ติณ” แต่แปลว่า “สทฺทล” ซึ่งเป็นคุณศัพท์ หมายถึง ทำด้วยหญ้า หรือ “แล้วด้วยหญ้า”

อย่างไรก็ตาม พจนานุกรมบาลี-อังกฤษ แปล “สทฺทล” ว่า grassy (เป็นหญ้า) และแปล “ติณ” ว่า grass, herb; weed; straw; thatch; hay, litter (หญ้า, ใบไม้, วัชพืช; ฟาง; แฝก; หญ้าแห้ง, ใบไม้หรือใบหญ้าที่ทิ้งรก)

โปรดสังเกตว่า พจนานุกรมบาลี-อังกฤษ ไม่ได้แปล “ติณ” ว่า turf

“สทฺทล” สันสกฤตเป็น “ศาทฺวล” สํสกฤต-ไท-อังกฤษ อภิธาน บอกไว้ดังนี้ –

“ศาทฺวล : (คำวิเศษณ์) อันมีหญ้าสด; abounding in fresh or green grass.”

ตฤณมัย <> made of grass <> ทำด้วยหญ้า <> ศาทฺวล <> สทฺทล <> turf <> ตฤณมัย

เป็นอันว่า the Royal Turf Club ท่านแปล turf เป็น “ตฤณมัย” ก็นับว่าไม่ผิด

ปัญหามีเพียงว่า turf ในชื่อสมาคมนี้ตั้งใจจะให้หมายถึงอะไร ระหว่าง 1. สนามหญ้า กับ 2. สนามแข่งม้า

ถ้าหมายถึง “สนามหญ้า” ถามว่า สมาคมนี้ทำกิจกรรมหรือกิจการอะไรที่เกี่ยวกับ “หญ้า”?

ถ้าหมายถึง “สนามม้า” ถามว่า สมาคมนี้ทำกิจกรรมหรือกิจการอะไรที่เกี่ยวกับ “ม้า”?

ข้อเท็จจริงที่ปรากฏน่าจะเป็นคำตอบอยู่แล้วในตัว

นั่นคือ “ตฤณมัย” ในที่นี้แม้จะแปลตามศัพท์ว่า “สนามหญ้า” แต่ตามความมุ่งหมายของคำว่า Turf Club ต้องแปลว่า “สนามแข่งม้า” และเห็นได้ชัดว่าท่านมีความมุ่งหมายเช่นนี้มาแต่เดิม

ดังนั้น จึงไม่ต้องตั้งคำถามว่า ทำไม “สนามหญ้า” จึงกลายเป็น “สนามม้า” เพราะท่านตั้งใจให้เป็น “สนามม้า” มาแล้วตั้งแต่เริ่มต้น

จะให้เหตุผลเชิงขำขันก็ได้ว่า เพราะเช่นนี้คำอังกฤษจึงใช้ว่า Turf Club ไม่ใช่ Grassy Club

หมายเหตุ: ถ้าได้ผู้เชี่ยวชาญภาษาอังกฤษวิเคราะห์ที่ไปที่มาของคำว่า turf ก็น่าจะช่วยให้เกิดความกระจ่างได้อีกทางหนึ่ง

…………..

ดูก่อนภราดา!

: อ่านคำ อย่าหลงกล

: อ่านคน อย่าหลงคำ

—————

(พยายามตอบคำถามของ Santi Issaraphan)

#บาลีวันละคำ (2,302)

1-10-61

ดูโพสต์ในเฟซบุ๊กของครูทองย้อย