ภูมิพล ถอดเป็นอักษรโรมัน (บาลีวันละคำ 2,367)

ภูมิพล ถอดเป็นอักษรโรมัน

ไม่ใช่ “เขียนเป็นภาษาอังกฤษ”

ลองให้เด็กไทยที่เรียนภาษาอังกฤษแล้ว เขียนคำว่า “ภูมิพล” เป็น “ภาษาอังกฤษ” ตามที่เข้าใจ

เขาจะเขียนว่า Phumipol

เป็นการเขียนตามความเข้าใจเอาเอง คือเข้าใจว่า Phเท่ากับ ภ– และ p เท่ากับ พ–

ควรเข้าใจให้ถูกต้อง :

(๑) เบื้องต้น ต้องเข้าใจก่อนว่า ที่พูดว่า “เขียนคำว่า ภูมิพล เป็น ภาษาอังกฤษ” นั้น เป็นคำพูดที่ผิด เพราะคำว่า “Phumipol” ไม่ใช่ “ภาษาอังกฤษ” ยังเป็น “ภาษาไทย” อยู่ ตัวหนังสือที่เขียนว่า “Phumipol” ก็ไม่ใช่ภาษาอังกฤษ คือไม่ใช่ตัวหนังสืออังกฤษ ตามหลักวิชาเรียกว่า “อักษรโรมัน” (“อักษร” กับ “ภาษา” ก็มีความหมายต่างกัน)

การเขียนคำว่า “ภูมิพล” เป็น “Phumipol” เช่นนี้ เรียกเป็นคำอังกฤษว่า Romanization มีความหมายว่า แปลงอักษรไทยให้เป็นอักษรโรมัน เรียกเป็นคำไทยตามสำนวนของราชบัณฑิตยสภาว่า “เขียนเป็นอักษรโรมันโดยวิธีถ่ายเสียง” ไม่ใช่การแปลภาษา

วิธีการเช่นว่านี้ คำอังกฤษเรียกว่า transliteration คำไทยมีผู้นิยมใช้ว่า “ปริวรรต” เป็นคนละอย่างกับ “การแปล” ที่คำอังกฤษเรียกว่า translation

transliteration > ถ่ายตัวอักษร = ปริวรรต

translation > ถ่ายภาษาหรือถ่ายความหมาย = แปล

การเขียนคำว่า “ภูมิพล” เป็น “Phumipol” จึงเป็น transliteration ไม่ใช่ translation ดังนั้น จึงใช้คำว่า “เขียนเป็นภาษาอังกฤษ” หรือ “แปลเป็นภาษาอังกฤษ” ไม่ได้

(๒) ประการต่อมา การแปลงอักษรไทยที่ใช้เขียนคำบาลีเป็นอักษรโรมัน หรือ “เขียนเป็นอักษรโรมันโดยวิธีถ่ายเสียง” นั้น มีการกำหนดหลักเกณฑ์ไว้ชัดเจนแล้วว่า อักษรโรมันตัวไหนใช้แทนอักษรไทยตัวไหน (อย่าลืมว่า-เฉพาะกรณีอักษรไทยที่ใช้เขียนคำบาลี)

…………..

อักษรไทยเทียบอักษรโรมันที่ใช้เขียนคำบาลี

กk  ขkh  คg  ฆgh  งṅ

จc  ฉch  ชj  ฌjh  ญñ

ฏṭ  ฐṭh  ฑḍ  ฒḍh  ณṇ

ตt  ถth  ทd  ธdh  นn

ปp  ผph  พb  ภbh  มm

ยy  รr  ลl  วv  สs  หh  ฬḷ  อํŋ/ṃ

อะa  อาā  อิi  อีī  อุu  อูū  เอe  โอo

…………..

โปรดสังเกตว่า มีหลายอักษรที่แม้จะใช้อักษรโรมัน แต่ก็ต้องเพิ่มเติมเครื่องหมายบางอย่างเข้าไปอีกเพื่อใช้เขียนอักษรที่ต่างกัน เช่น –

ง (ในบาลีใช้เป็นตัวสะกดเท่านั้น) ใช้ n มีจุดข้างบน > ṅ

ญ ใช้ n มีขีดหยักข้างบน > ñ

ณ ใช้ n มีจุดข้างใต้ > ṇ

สระ อู ใช้ u มีขีดข้างบน > ū เพื่อให้ต่างจาก u ที่ใช้แทนสระ อุ

และควรจะสังเกตด้วยว่า อักษร จ จาน ในบาลี ใช้อักษรโรมันตัว C ไม่ใช่ J = จ อักษร ท ทหาร ในบาลี ใช้อักษรโรมันตัว D = ด ไม่ใช่ T = ท อย่างที่เราคุ้นกัน

คำว่า “พุทฺธ” (พุด-ทะ) จึงถอดเป็นอักษรโรมันว่า Buddha ไม่ใช่ Putta

เมื่อเข้าใจหลักเกณฑ์การเทียบอักษรเช่นนี้แล้ว ก็ลองพิจารณาดูว่า คำว่า “ภูมิพล” ต้องถ่ายเป็นอักษรโรมันอย่างไรจึงจะถูกต้อง

“ภูมิพล” ถ้าเป็นคำเดิมในภาษาบาลี อ่านว่า พู-มิ-พะ-ละ เขียนเป็นอักษรโรมันว่า Bhūmibala

โปรดสังเกตว่า “ภูมิพล” (พู-มิ-พะ-ละ) ไม่ใช่เขียนเป็น Pumipala อย่างที่หลายคนคิด

ถ้าเขียนเป็น Pumipala ต้องถ่ายกลับเป็นอักษรไทยว่า ปุมิปล (ปุ-มิ-ปะ-ละ) เป็นคนละคำกับ “ภูมิพล” ไปเลย

นี่คือหลักเกณฑ์ที่คนส่วนมากไม่ทราบ จึงควรอย่างยิ่งที่จะต้องรับทราบไว้

คำว่า “ภูมิพล” อันเป็นพระปรมาภิไธยในพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวภูมิพลอดุลยเดช บรมนาถบพิตร รัชกาลที่ 9 เมื่อใช้เป็นคำในภาษาไทย อ่านว่า พู-มิ-พน เมื่อ “เขียนเป็นอักษรโรมันโดยวิธีถ่ายเสียง” ก็ต้องถ่ายเสียงตามคำไทย ดังที่ปรากฏว่าพระปรมาภิไธยนี้เขียนเป็นอักษรโรมันว่า Bhumibol (ดูภาพประกอบ)

โปรดสังเกตว่า แม้จะเขียนโดยวิธีถ่ายเสียงตามคำไทย แต่กระนั้นก็ยังคงอิงหลักเกณฑ์การเทียบอักษรโรมันที่ใช้เขียนคำบาลี คือ –

ภู– ใช้อักษร Bhu ไม่ใช่ Phu

พล ใช้อักษร bol คือใช้ b ไม่ใช่ p = พ ตามที่เราคุ้นกันในการเขียนชื่อไทยทั่วไปเป็นอักษรโรมัน

b ควรจะเป็น บ ในภาษาไทย bol ควรจะอ่านว่า บอล ไม่ใช่ พล – นี่คือความเข้าใจของคนทั่วไป ซึ่งจะต้องทำความเข้าใจกันใหม่

…………..

หลายคนอาจจะรู้สึกว่า ช่างเป็นเรื่องที่หยุกหยิก หยุมหยิม ยุ่งยาก เสียจริงๆ ทำไมจะต้องทำให้มันแปลกไปจากที่ชาวบ้านเขารู้กันเช่นนี้ เขียนไปตามที่คนส่วนใหญ่เข้าใจก็สิ้นเรื่อง

ความจริงแล้วหลักเกณฑ์ดังที่แสดงมานั้นกล่าวได้ว่าเป็นเกณฑ์มาตรฐานสากล พจนานุกรมบาลี-อังกฤษ ซึ่งฝรั่งเป็นผู้ทำและจะต้องสะกดคำบาลีด้วยอักษรโรมันตลอดทั้งเล่มก็ใช้หลักเกณฑ์เดียวกันนี้

คนไทยพูดกันว่า เรารักสถาบัน เพียงแค่การเขียนพระปรมาภิไธยซึ่งเป็นเรื่องที่-ถ้าเทียบกับงานหนักๆ แล้ว ก็เป็นกิจที่แสนจะเบาสบายอย่างยิ่ง ถ้าเรื่องแค่นี้เราเห็นว่าหยุกหยิก หยุมหยิม ยุ่งยาก แล้วไม่ศึกษาเรียนรู้ให้เข้าใจ จะมิกลายเป็นว่าเรารักสถาบันแต่ปากไปดอกหรือ?

…………..

5 ธันวาคม 2561

วันพ่อแห่งชาติ

วันที่ลูกๆ ดำรงชีวิตอยู่ในช่วงปีที่ 3 นับจากวันที่ 13 ตุลาคม 2559 อันเป็นวันที่พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวภูมิพลอดุลยเดช บรมนาถบพิตร รัชกาลที่ 9 เสด็จสู่สวรรคาลัย

…………..

ดูก่อนภราดา!

ถ้าพ่อรู้ว่าที่แท้รักพ่อแต่ปาก

พ่อจะโทมนัสมากจะเพียงไหน

เถอะถ้าจะหลอกพ่อลงคอก็หลอกไป

แต่อย่าหลอกหัวใจของตัวเอง

#บาลีวันละคำ (2,367)

5-12-61

ดูโพสต์ในเฟซบุ๊กของครูทองย้อย