กิจกรรม > กิจวัตร > วิถีชีวิต (บาลีวันละคำ 2,706)

กิจกรรม > กิจวัตร > วิถีชีวิต

จากบาลีวันละคำ สู่การทำให้ได้จริง

บาลีวันละคำวันนี้มี 3 คำ เป็นคำที่เคยเขียนไว้แล้ว นำมาร้อยเรียงเข้าด้วยกันใหม่เพื่อเป็นการเกื้อกูลแก่ธรรมปฏิบัติ

(๑) “กิจกรรม”

ประกอบด้วยคำว่า กิจ + กรรม = กิจกรรม แปลตามศัพท์ว่า “การทำสิ่งที่ควรทำ” (กิจ = สิ่งที่ควรทำ, กรรม = การทำ)

(๒) “กิจวัตร”

ประกอบด้วยคำว่า กิจ + วัตร = กิจวัตร แปลตามศัพท์ว่า “ข้อปฏิบัติที่ควรทำ” (กิจ = สิ่งที่ควรทำ, วัตร = ข้อปฏิบัติ)

(๓) “วิถีชีวิต” ประกอบด้วยคำว่า วิถี + ชีวิต = วิถีชีวิต เอาคำบาลีมาประสมกันแบบคำไทย แปลจากหน้าไปหลัง

“วิถีชีวิต” แปลตามศัพท์ว่า เส้นทางแห่งชีวิต, แบบของการดำเนินชีวิต, วิธีดำเนินชีวิตหรือวิธีดำรงชีวิต หมายความว่า เห็นสิ่งใดเป็นคุณค่าสูงสุดของชีวิต ก็ดำเนินชีวิตไปเพื่อสิ่งนั้น นั่นแหละคือ “วิถีชีวิต”

ดูเพิ่มเติม:

“กิจกรรม-กิจวัตร” บาลีวันละคำ (1,147) 16-7-58

“วิถีชีวิต” บาลีวันละคำ (1,852) 5-7-60

อธิบายขยายความ :

ขออธิบายการนำไปใช้จริงด้วยตัวอย่าง เช่น การใส่บาตร (ภาษาที่ถูกแบบแผนว่า “ตักบาตร” ในที่นี้ขอใช้ว่า “ใส่บาตร” ตามภาษาพูด)

๑ ในขั้น “กิจกรรม” : มีการประกาศเชิญชวนนัดหมายให้ไปร่วมกิจกรรมใส่บาตร ณ สถานที่นั้น เวลาเช้าของวันนั้น ผู้สมัครใจไปหรืออยู่ในฐานะ “ต้องไป” ก็จะพากันไปร่วมกิจกรรม ใส่บาตรเสร็จ แยกย้ายกันกลับ ถือว่าจบกิจกรรม

คนส่วนมากเข้าใจว่าตนได้ทำบุญใส่บาตรแล้ว แค่นั้นพอแล้ว ถ้ามีกิจกรรมเช่นนั้นอีกก็ค่อยทำอีก ไม่มีใครจัดกิจกรรมใส่บาตรอีก ก็ไม่ใส่

นี่คือทำความดีในระดับ “กิจกรรม”

๒ ในขั้น “กิจวัตร” : บางคนใส่บาตรทุกเช้า ไม่ใช่ใส่เฉพาะวันที่มีการจัดกิจกรรม คือจะมีใครจัดกิจกรรมหรือไม่มี ก็ใส่ทุกวันอยู่แล้ว ไม่ได้ใส่ตามกิจกรรมที่จัด แต่ใส่เป็นกิจวัตรประจำวัน

นี่คือทำความดีในระดับ “กิจวัตร” เป็นความดีที่สูงขึ้นมา แต่ก็ยังตกอยู่ในข้อจำกัด เช่น ทำได้เฉพาะวันที่สะดวก วันไหนไม่สะดวกก็อาจจะไม่ได้ทำ และทำเฉพาะเรื่องใส่บาตร เรื่องอื่นไม่ได้ทำ

๓ ในขั้น “วิถีชีวิต” : คือขั้นถอดความออกมาได้ว่า “ใส่บาตร” ก็คือ “ทานมัย” คือทำความดีด้วยการให้ เมื่อเห็นชัดเช่นนั้นก็พัฒนาจิตใจตัวเองให้เป็นคนชอบให้ ชอบเอื้อเฟื้อเกื้อกูลผู้อื่น ไม่ว่าจะด้วยวัตถุสิ่งของหรือโดยการช่วยอำนวยประโยชน์ในรูปแบบต่างๆ ตามกำลังสามารถ ไม่ใช่จำกัดทำเพียงใส่บาตรอย่างเดียว

นี่คือทำความดีในระดับ “วิถีชีวิต” ซึ่งเป็นระดับที่กว้างขวางที่สุด จะมีกิจกรรมใส่บาตรหรือไม่มีก็ไม่สำคัญ จะสะดวกใส่บาตรเป็นกิจวัตรทุกวันหรือไม่สะดวกก็ไม่เป็นปัญหา เพราะใช้ชีวิตทั้งชีวิตไปเพื่อเอื้อเฟื้อเกื้อกูลผู้อื่นตลอดเวลาอยู่แล้ว

การทำความดีอื่นๆ เช่นการปฏิบัติสมถวิปัสสนาที่นิยมเรียกกันว่า “นั่งสมาธิ” หรือ “ปฏิบัติธรรม” ก็ใช้หลักการเดียวกันนี้ เช่น ที่ไหนประกาศจัดให้มีปฏิบัติธรรม 3 วัน 7 วัน ก็ไปปฏิบัติกับเขา ครบกำหนดแล้วก็เลิกปฏิบัติ อย่างนี้ก็ได้แค่ระดับ “กิจกรรม” ยังไม่ถึงขั้น “กิจวัตร” และยังห่างไกลขั้น “วิถีชีวิต” – อย่างนี้เป็นต้น

การปฏิบัติทางพระศาสนาต้องถึงขั้น “วิถีชีวิต” จึงจะเป็นการปฏิบัติที่มั่นคงยั่งยืน

…………..

ดูก่อนภราดา!

ความดีสารพัด –

: อย่าเพียงจัดกิจกรรม

: แต่จงทำให้เป็นกิจวัตร

: แล้วพัฒนาขึ้นเป็นวิถีชีวิต

#บาลีวันละคำ (2,706)

9-11-62

ดูโพสต์ในเฟซบุ๊กของครูทองย้อย