ปาณาติปาต (บาลีวันละคำ 56)
ปาณาติปาต
อ่านว่า ปา-นา-ติ-ปา-ตะ
ประกอบด้วย ปาณ + อติ + ปาต = ปาณาติปาต
“ปาณ” แปลว่า “ลมหายใจ” (คำเดียวกับที่คุ้นๆ ว่า “ลมปราณ”) ในที่นี้หมายถึง “(คน, สัตว์) ที่มีลมหายใจ”
“อติ” แปลว่า ยิ่ง, เกิน, ล่วง
“ปาต” แปลว่า “การตกไป, การทำให้ตกไป”
ใช้ในภาษาไทยว่า ปาณาติบาต (ปา-นา-ติ-บาด)
ปาณาติบาต เป็นศีลข้อที่ 1 ในศีลห้า มีความหมายว่า “การทำชีวิตของผู้ที่มีลมหายใจให้ตกไป” คำสามัญที่พูดกันว่า “ฆ่าสัตว์”
การกระทำที่เข้าข่ายเป็น “ปาณาติบาต” ต้องครบองค์ประกอบดังนี้
1. ปาณะนั้นยังมีชีวิต
2. ผู้ทำรู้ว่าปาณะนั้นยังมีชีวิต
3. มีเจตนาจะให้ตาย
4. ลงมือทำ
5. ปาณะนั้นตายด้วยการกระทำนั้นโดยตรง
ปัญหา : บ้านอยู่ริมถนน สุนัขจรจัดมานอนที่ประตูบ้านจึงเอาไม้ขว้างมันออกไป สุนัขตกใจวิ่งถลาไปกลางถนน เลยถูกรถชนตาย
ศีลข้อปาณาติบาต ขาดหรือยัง ?
บาลีวันละคำ (56)
29-6-55