ชินบัญชรบทสุดท้าย (บาลีวันละคำ 2,096)

ชินบัญชรบทสุดท้าย

แบ่งวรรคให้ถูกต้อง

พระคาถาชินบัญชรบทสุดท้ายที่พิมพ์เผยแพร่ทั่วไป มักแบ่งวรรคเป็นดังนี้ –

อิจเจวะมันโต ………………. สุคุตโต  สุรักโข

ชินานุภาเวนะ ………………. ชิตูปัททะโว

ธัมมานุภาเวนะ …………….. ชิตาริสังโฆ

สังฆานุภาเวนะ …………….. ชิตันตะราโย

สัทธัมมานุภาวะปาลิโต ……. จะรามิ  ชินะปัญชะเรติ.

โปรดดูภาพประกอบ ภาพที่ 1

พระคาถาชินบัญชรบทสุดท้ายคือที่ลงหมายเลข 15 กำกับไว้

โปรดทราบว่าการแบ่งวรรคเช่นนี้ไม่ถูกต้อง เพราะคาถาบทนี้ (เฉพาะ 4 บรรทัดบน) เป็นคาถาที่เรียกว่า “อินทรวิเชียรฉันท์” มีบทละ 4 บาท หรือ 4 วรรค นิยมเขียนบาทละ 1 บรรทัด และแต่ละคำในวรรคเขียนเว้นวรรคตามปกติ ไม่แบ่งคำห่างเป็น 2 วรรคอย่างที่ปรากฏในภาพ

เหตุที่มีการแบ่งวรรคผิดเช่นนี้ เนื่องมาจากผู้จัดพิมพ์หรือผู้ตรวจต้นฉบับเข้าใจไปว่า คาถาบทนี้ต้องเว้นวรรคเหมือนบทอื่นๆ คือบรรทัดละ 2 วรรค (โปรดดูคาถาบทข้างบนที่ลงหมายเลข 13 และ 14)

พึงเข้าใจว่า คาถาบทอื่นๆ ในพระคาถาชินบัญชรเป็นคาถาที่เรียกว่า “ปัฐยาวัตรฉันท์” มีบทละ 4 บาท หรือ 4 วรรคเช่นเดียวกัน แต่นิยมเขียนบรรทัดละ 2 บาท คือแบ่งเป็นบรรทัดละ 2 วรรค 1 บท (4 วรรค) จึงมี 2 บรรทัด ต่างจากอินทรวิเชียรฉันท์ที่ 1 บทมี 4 บรรทัดเพราะนิยมเขียนวรรคละ 1 บรรทัด

ส่วนบรรทัดสุดท้ายต่อจากอินทรวิเชียรฉันท์ เป็นปัฐยาวัตรฉันท์ แต่มีเพียง 2 บาท ภาษาแต่งฉันท์เรียกว่า “กึ่งคาถา” จึงแบ่งเป็นบรรทัดละ 2 วรรคเหมือนบทอื่นๆ

หลักนิยมดังกล่าวมานี้ ถ้าไม่เรียนมาก่อนก็จะไม่รู้ว่าการแบ่งวรรคตามที่เห็นนั้นไม่ถูกต้อง

และถ้าแบ่งวรรคผิดกันทั่วไป แล้วไม่มีใครทักท้วง ต่อไปผิดจะกลายเป็นถูกไปอีกเรื่องหนึ่ง

………….

การแบ่งวรรคที่ถูกเป็นดังนี้

(โปรดดูภาพประกอบ ภาพที่ 2)

เขียนแบบบาลี :

…………. อิจฺเจวมนฺโต  สุคุตฺโต  สุรกฺโข

…………. ชินานุภาเวน  ชิตูปทฺทโว

…………. ธมฺมานุภาเวน  ชิตาริสงฺโฆ

…………. สงฺฆานุภาเวน  ชิตนฺตราโย

สทฺธมฺมานุภาวปาลิโต ……… จรามิ  ชินปญฺชเรติ.

เขียนแบบคำอ่าน :

…………. อิจเจวะมันโต  สุคุตโต  สุรักโข

…………. ชินานุภาเวนะ  ชิตูปัททะโว

…………. ธัมมานุภาเวนะ  ชิตาริสังโฆ

…………. สังฆานุภาเวนะ  ชิตันตะราโย

สัทธัมมานุภาวะปาลิโต ….. จะรามิ  ชินะปัญชะเรติ.

คำแปล :

(ชินะปัญชะระมัชฌัมหิ ……….. วิหะรันตัง  มะหีตะเล

สะทา  ปาเลนตุ  มัง  สัพเพ … เต  มะหาปุริสาสะภา.

ขอพระมหาบุรุษผู้องอาจทุกพระองค์เหล่านั้น

โปรดคุ้มครองข้าพเจ้าผู้อยู่ ณ พื้นแผ่นดิน

อันเป็นท่ามกลางแห่งบัญชรของพระชินเจ้า

ในกาลทุกเมื่อเถิด)

ข้าพเจ้าได้รับการคุ้มครองปกปักรักษาภายในเป็นอันดีฉะนี้แล

มีอุปัทวะอันชนะแล้วด้วยอานุภาพแห่งพระชินเจ้า

มีหมู่ข้าศึกอันชนะแล้วด้วยอานุภาพแห่งพระธรรมเจ้า

มีอันตรายอันชนะแล้วด้วยอานุภาพแห่งพระสังฆเจ้า

เป็นผู้อันอานุภาพแห่งพระสัทธรรมปกป้องแล้ว

ดำเนินชีวิตอยู่ในบัญชรของพระชินเจ้า ดังนี้แล.

…………..

ดูก่อนภราดา!

: ไม่รู้ศาสตร์แห่งอักษร เพียงแค่ทำให้กลอนสับสน

: ไม่มีคุณธรรมกำกับตน อาจทำให้เสียคนตลอดกาล

#บาลีวันละคำ (2,096)

9-3-61

ดูโพสต์ในเฟซบุ๊กของครูทองย้อย