ประหารชีวิต (บาลีวันละคำ 2,201)

22 มิถุนายน 2018 tppattaya2343@gmail.com

ประหารชีวิต

บาลีว่าอย่างไร

“ประหาร” รูปคำสันสกฤตเป็น “ปฺรหาร”

สํสกฤต-ไท-อังกฤษ อภิธาน บอกไว้ว่า –

“ปฺรหาร : (คำนาม) ‘ประหาร,’ การตี, การทำบาดเจ็บ, การฆ่า; การประหาร; striking, wounding, killing; a blow.”

“ประหาร” บาลีเป็น “ปหาร” (ปะ-หา-ระ) แปลตามศัพท์ว่า “การตี”

“ปหาร” ในบาลีใช้ในความหมายว่า –

(1) การประทุษร้าย, การทุบ, การตี (a blow, stroke, hit)

(2) บาดแผล (a wound)

ในภาษาไทย พจนานุกรมฉบับราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ.2554 บอกไว้ว่า –

“ประหาร : (คำนาม) การตี, การฟัน, การล้าง, การผลาญ. (คำกริยา) ฆ่า, ทําลาย. (ส. ปฺรหาร; ป. ปหาร).”

ในภาษาไทย เรามักเข้าใจว่า “ประหาร” คือ “ฆ่า” คือทำให้ตาย ดังคำว่า “ประหารชีวิต” (ลงโทษฆ่า)

แต่ในภาษาบาลี “ปหาร” มีความหมายย่อยแตกต่างกันออกไป เช่น –

ประหารด้วยฝ่ามือ = ตบ

ประหารด้วยกำมือ = ต่อย, ชก

ประหารด้วยด้วยเท้า = เตะ, ถีบ

ประหารด้วยศอก = ถอง

ประหารด้วยไม้ = ตี, ฟาด, หวด

ประหารด้วยดาบ = ฟัน

ประหารด้วยหอก = แทง

จะเห็นได้ว่า “ประหาร” ในภาษาบาลีหมายถึง “ทำร้าย” ไม่ใช่ “ทำให้ตาย”

ในภาษาไทย เมื่อมีคำว่า “ชีวิต” มาขยายเป็น “ประหารชีวิต” อาจทำให้ความหมายตรงตามที่เข้าใจกัน

“ประหารชีวิต” แปลว่า “ทำร้ายต่อชีวิต” ก็คือ “ทำให้ตาย”

“ประหารชีวิต” แปลงกลับเป็นบาลีว่า “ชีวิตปฺปหาร” (ชี-วิ-ตับ-ปะ-หา-ระ) แปลตามศัพท์ว่า “การทำร้ายชีวิต”

แต่ในภาษาบาลี ความหมายที่ว่า “ประหารชีวิต” หรือลงโทษฆ่า ไม่ได้ใช้ศัพท์ว่า “ชีวิตปฺปหาร” และในคัมภีร์ก็ยังไม่พบคำเช่นนี้

“ลงโทษฆ่า” ในภาษาบาลีใช้คำว่า “วชฺฌ” (วัด-ชะ) รากศัพท์มาจาก หนฺ (ธาตุ = ฆ่า) + ณฺย ปัจจัย, ลบ ณฺ ที่ ณฺย (ณฺย > ย), แปลง หนฺ เป็น วธฺ (หนฺ > วธฺ), แปลง ธฺย (คือ ธ ที่ วธฺ และ ย ที่ ณฺย) เป็น ชฺฌ

: หนฺ > วธฺ + ณฺย = วธณฺย > วธย > วชฺฌ แปลตามศัพท์ว่า “ผู้ที่พึงฆ่า” หมายถึง สมควรฆ่าหรือประหารชีวิต; ผู้ที่จะต้องประหารชีวิต; สมควรจะตาย (to be killed, slaughtered or executed; object of execution; meriting death)

ในคัมภีร์มีคำว่า “วชฺฌ” ที่ใช้ในที่ต่างๆ หลายคำ เช่น

– วชฺฌปฺปตฺต, วชฺฌภาวปตฺต ผู้ถูกตัดสินให้ประหารชีวิต (condemned to death)

– วชฺฌโจร อาชญากรที่รอการถูกประหาร (a criminal waiting to be executed)

– วชฺฌปฏหเภริ กลองที่ตีเพื่อเป็นสัญญาณประหารนักโทษ (the execution drum)

– วชฺฌฆาต คำนี้คือที่ใช้ในภาษาไทยว่า “เพชฌฆาต” (a slaughterer, executioner)

แถม :

ช่วงเวลานี้มีการถกเถียงกันว่า โทษประหารชีวิตควรมีอยู่ หรือไม่ควรมี

ผู้เขียนบาลีวันละคำไม่มีความเห็น แต่มีคำถามเกี่ยวกับตัวเลข …

เมื่อผู้ฆ่าถูกตัดสินว่าผิด มีผู้ออกมาขอให้ไว้ชีวิตหลายหน้า

แต่ตอนที่ผู้ถูกฆ่าถูกเขาฆ่า มีกี่หน้าที่ออกมาช่วยขอชีวิต

…………..

ดูก่อนภราดา!