อิติปิ โส (บาลีวันละคำ 21)

อิติปิ  โส [1]

เป็นคำขึ้นต้นบทสรรเสริญพระพุทธคุณ ที่คุ้นปากคนไทยมากคำหนึ่ง

อิติปิ ประกอบด้วย อิติ + ปิ = อิติปิ

อิติ แปลว่า “ดังนี้, ด้วยประการฉะนี้, ด้วยเหตุนี้”

ปิ แปลว่า “แม้” (เช่นในประโยคว่า “ธรรมะมิใช่จำเป็นเฉพาะคนแก่ แม้คนหนุ่มสาวก็จำเป็น”)

โส แปลว่า “นั้น” เป็นคำขยายความประเภทชี้เฉพาะ

แบบเดียวกับ นั่น นี่ นี้ โน่น โน้น เช่น คนนั้น อันนี้ ที่โน่น

ในที่นี้ “โส” เป็นคำขยายคำว่า “ภควา พระผู้มีพระภาค” = “พระผู้มีพระภาคพระองค์นั้น”

อิติปิ โส จึงแปลว่า “พระผู้มีพระภาคพระองค์นั้น (ทรงมีพระคุณเป็นอเนกประการ) แม้เพราะเหตุเช่นนี้ๆ”

ต่อจากนี้ก็เป็นบทสรรเสริญพระพุทธคุณ มีคำว่า อรหํ  สมฺมาสมฺพุทฺโธ .. เป็นต้น เมื่อแปลข้อความเต็มๆ ก็จะเป็นว่า –

อิติปิ  โส  ภควา  อรหํ พระผู้มีพระภาคพระองค์นั้นทรงเป็นพระอรหันต์แม้เพราะเหตุเช่นนี้

อิติปิ  โส  ภควา  สมฺมาสมฺพุทฺโธพระผู้มีพระภาคพระองค์นั้นตรัสรู้ชอบได้ด้วยพระองค์เองแม้เพราะเหตุเช่นนี้

………. อย่างนี้เป็นต้น

อิติปิ โส ไม่ใช่ อิติปิโส

เวลาเขียน อิติปิ กับ โส ต้องแยกเป็นคนละคำ

บาลีวันละคำ (21)

24 – 5 – 55

ดูโพสในเฟซบุ๊กของครูทองย้อย